Μιλτιάδης Νεκτάριος

Αυτή είναι η στιγμή και για τον συνολικό επανασχεδιασμό της πορείας της Ελλάδας. Η στρατηγική των δημόσιων επενδύσεων στην καινοτομία είναι η μόνη που μπορεί να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για τη συνολική ανασυγκρότηση της χώρας. Τα 50-60 δισ. ευρώ των κοινοτικών ενισχύσεων μέσω των κατάλληλων ΣΔΙΤ (Συμπράξεων Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα) μπορούν να προσεγγίσουν τα 100 δισ. και να καλύψουν το επενδυτικό κενό της καταστροφικής δεκαετίας 2009-2019.

Σε αυτή τη διαδικασία το Δημόσιο κατευθύνει τις επενδύσεις, δημιουργεί νέες αγορές και, κυρίως, αναλαμβάνει τα ρίσκα και τις αβεβαιότητες μιας σειράς «εμβληματικών στρατηγικών». Με τις εμβληματικές στρατηγικές το Δημόσιο σηματοδοτεί τις προτεραιότητες στην οικονομία και την κοινωνία, ανοίγει νέους δρόμους έρευνας και καινοτομίας στους συγκεκριμένους τομείς δράσεων, αναλαμβάνει τα ρίσκα της δημιουργίας των νέων αγορών και καλεί τα ιδιωτικά κεφάλαια να επενδύσουν στην πολλαπλασιαστική διαδικασία των αναμενόμενων αποτελεσμάτων.
Μια πρώτη σειρά εμβληματικών στρατηγικών για την Ελλάδα μπορεί να είναι οι εξής: (α) τεχνολογίες αιχμής για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας, (β) πράσινη στρατηγική για την ενέργεια, (γ) ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, (δ) η Ελλάδα γίνεται διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο στην Ανατολική Μεσόγειο, (ε) στρατηγική για τη γήρανση του πληθυσμού, (στ) επανασχεδιασμός και αναδιοργάνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, (ζ) δημιουργία φορέα μεταποίησης και εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, (η) δημιουργία φορέα/φορέων μεταποίησης για την υποκατάσταση εισαγωγών σε επιλεγμένους τομείς της οικονομίας, (θ) δημιουργία φορέα ασφάλισης φυσικών καταστροφών και (ι) κεφαλαιοποίηση του συστήματος συντάξεων και δημιουργία φορέα στρατηγικών επενδύσεων.

Στην ουσία πρόκειται για την επανίδρυση της χώρας με μια σειρά μεταρρυθμίσεων που έχουν καθυστερήσει για πολλές δεκαετίες. Ο τελικός κατάλογος των μεταρρυθμίσεων θα καθοριστεί με βάση συστηματικές επιστημονικές και πολιτικές διαδικασίες που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Το ζητούμενο είναι οι προϋποθέσεις υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων ώστε να μην έχουν την ίδια τύχη με αυτές της Μεταπολίτευσης.

Προτείνονται τρεις προϋποθέσεις. Η πρώτη αφορά στην οργάνωση των διαβουλεύσεων για το οριστικό περιεχόμενο της κάθε μεταρρύθμισης. Καίριο ρόλο πρέπει να παίξει το επιστημονικό δυναμικό της Ομογένειας, το οποίο έχει ολοκληρωμένη άποψη για τα εν λόγω ζητήματα διότι αυτά έχουν ήδη επιλυθεί στις διάφορες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου και διαθέτει πλούσια εμπειρία για τις επιδόσεις των εναλλακτικών επιλογών. Η οργάνωση των διαβουλεύσεων είναι πλέον απλή υπόθεση λόγω των σύγχρονων συστημάτων επικοινωνίας. Η προτεινόμενη διασύνδεση με την Ομογένεια πρέπει να αποτελέσει σταθερό στόχο της ελληνικής πολιτείας πλέον παρά τις αβελτηρίες του παρελθόντος, διότι οι Ελληνες ομογενείς διαθέτουν, αφενός, περισσότερο πνευματικό και υλικό κεφάλαιο σε σχέση με τους γηγενείς και, αφετέρου, έχουν πάντα τη διάθεση να συμμετάσχουν σε ειλικρινείς και συναινετικές διαδικασίες εκσυγχρονισμού της χώρας.
Η δεύτερη προϋπόθεση επιτυχούς υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων είναι η χρησιμοποίηση σχημάτων ΣΔΙΤ σε όλες τις περιπτώσεις. Το Δημόσιο θα ηγηθεί στη διαδικασία σχεδιασμού των νέων εθνικών προτεραιοτήτων και θα εξασφαλίσει τα πρώτα κεφάλαια. Θα ακολουθήσουν οι ιδιωτικοί φορείς με συμπληρωματικά κεφάλαια και με την ανάληψη της οργάνωσης, διοίκησης και λειτουργίας των νέων φορέων. Μέσω των ΣΔΙΤ τα 50-60 δισ. των κοινοτικών κεφαλαίων θα προσεγγίσουν τα 100 δισ. και θα αποτελέσουν τη βάση χρηματοδότησης των επενδύσεων για την επόμενη δεκαετία, με θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ. Το Δημόσιο θα έχει άμεσα οφέλη (υψηλή απόδοση των κεφαλαίων του), καθώς και πολλαπλασιαστικές θετικές επιδράσεις στην ευρύτερη οικονομία.

Η τρίτη και σημαντικότερη προϋπόθεση είναι η αυστηρή επιβολή, εποπτεία και τήρηση των αρχών της σύγχρονης Εταιρικής Διακυβέρνησης στα σχήματα ΣΔΙΤ, μέσω της οποίας προστατεύονται τα συμφέροντα όλων των συμμετεχόντων στο κοινοπρακτικό σχήμα, καθώς και των συναλλασσόμενων, χωρίς να μπορεί η μία πλευρά να επωφελείται εις βάρος των άλλων. Η τεχνογνωσία εφαρμογής αυτής της νέας εταιρικής λειτουργίας είναι πλέον διαθέσιμη στη χώρα και αυτό που χρειάζεται είναι η μη φαλκίδευσή της από το πολιτικό σύστημα. Εάν είχαν εφαρμοστεί οι αρχές αυτές στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, θα ήταν εντελώς διαφορετική η πορεία των δημόσιων οργανισμών και υπηρεσιών.

Συμπερασματικά, αποτελεί ιστορική ευκαιρία για τη χώρα το γεγονός ότι η Ε.Ε. έθεσε σε κίνηση την πορεία πολιτικής ενοποίησης σε μια στιγμή που η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια τεράστια ύφεση και αφού έχει περάσει μια δεκαετή οικονομική καθίζηση. Οι γενιές που έφεραν τη χώρα σε αυτή την κατάσταση έχουν υποχρέωση να αδράξουν την τελευταία ευκαιρία και να επανιδρύσουν τη χώρα που θα παραδώσουν στα παιδιά τους. Στην πορεία αυτή πρέπει να γίνει επανασύνδεση και με την Ομογένεια, ούτως ώστε να υλοποιηθεί το ταχύτερο δυνατόν η πρώτη εμβληματική στρατηγική, ιδιαίτερα εν όψει των αναμενόμενων εξελίξεων στις σχέσεις με τη γείτονα χώρα.