Οι ενδείξεις συγκλίνουν ότι το 2022 -εφόσον δεν εκδηλωθεί ένα νέο ισχυρό κύμα της πανδημίας- θα είναι μια πολύ καλή χρονιά για την ελληνική οικονομία.
Αλέξανδρος Κασιμάτης
Με κάποια επιφύλαξη παρακολουθώ τις ανακοινώσεις του ΥΠΟΙΚ για τις νέες αντικειμενικές τιμές. Προφανώς και είναι μια υποχρέωση που μας ακολουθεί από το παρελθόν, καθώς η τότε κυβέρνηση συμφώνησε με τους δανειστές οι αυξήσεις να γίνουν σταδιακά και σε τρεις φάσεις. Ο πρώτος γύρος αυξήσεων επιβλήθηκε το 2018, αλλά οι επόμενες αυξήσεις (22%-30% μεσοσταθμικά ανά έτος) που ήταν προγραμματισμένες για το 2019 και το 2020 δεν έγιναν επειδή μεσολάβησαν οι εκλογές.
Ξεκίνησε χθες η πλατφόρμα keyd.gov.gr η οποία υποδέχεται τις αιτήσεις εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών με τις έως και 420 δόσεις και από 100 ευρώ το μήνα. Η νέα ρύθμιση δίνει λύση για όσους έχουν χρέη από 10.000 ευρώ και πάνω, αλλά δυσκολεύονται να τα φέρουν βόλτα. Πρόκειται για μια ρύθμιση που έχει σημαντικά και ισχυρά πλεονεκτήματα έναντι άλλων ρυθμίσεων που είχαν εφαρμοστεί στο παρελθόν.
Η Κυβέρνηση, μέσω του υπουργείου Εσωτερικών έχει προωθήσει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο, το οποίο μεταξύ άλλων επιδιώκει να επαναφέρει την κυβερνησιμότητα στην Τοπική αυτοδιοίκηση. Καταργεί δηλάδη σε Δήμους και Περιφέρεια την απλή αναλογική που είχε θεσπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ με αποτέλεσμα οι εκλεγμένοι να μην ελέγχουν τα Συμβούλια, γεγονός που οδήγησε σε σοβαρές διοικητικές δυσλειτουργίες.
Η οικονομία κινείται μεταξύ δύο αντίρροπων δυνάμεων. Η πρώτη -και πιο άμεσα ορατή- είναι το εύρος των επιπτώσεων της κρίσης, το οποίο ακόμη δεν γνωρίζουμε. Το δίκτυ προστασίας που χρησιμοποίησε η Κυβέρνηση αποδείχθηκε αποτελεσματικό και σε μεγάλο βαθμό ανέστειλε προσωρινά τις ζημίες που προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί η κρίση.
Δύο μήνες μας χωρίζουν από το δευτερο εξάμηνο του έτους, το οποίο κατά τους αναλυτές είναι το ορόσημο ώστε με τη βοήθεια των εμβολιασμών να επιστρέψουμε σε θετική οικονομική πορεία με ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι πληγές της πανδημίας (υπερχρεώση, ανεργία κλπ) είναι σημαντικές και δεν πρέπει να υποτιμούνται, αλλά υπάρχει και η θετική κληρονομιά που αφήνει η κρίση, όπως πχ το ψηφιακό κράτος, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, η εξ αποστασεως εργασία. Ολα αυτά θα μας συνοδεύσουν στην αφετηρία της νέας προσπάθειας για την ανόρθωση της οικονομίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι η Ελλάδα -όπως άλλωστε και αρκετές άλλες χώρες- μετά την πανδημία είναι εκτεθειμένες σε διάφορους κινδύνους, με σημαντικότερο τα επιτόκια να μην διατηρηθούν εσαεί στα τρέχοντα ιστορικά χαμηλά και ενδεχόμενη μελλοντική άνοδος τους να αποσταθεροποιήσει τη δυναμική του δημόσιου χρέους.
Το 2008 η διεθνής οικονομία βυθίστηκε από μια χρηματοοικονομική κρίση την οποία προκάλεσαν τα στοιχήματα που έπαιρναν οι αμερικάνικες -και όχι μόνον- τράπεζες πάνω σε ενυπόθηκα δάνεια ακινήτων. Αρχικά κατέρρευσε η Baer Sterns και ακολούθησε η Lehman Brothers δημιουργώντας χάος στις αγορές. Υποτίθεται ότι οι επόπτες –δηλαδή κεντρικές τράπεζες και Κυβερνήσεις- κινητοποιήθηκαν κι έγιναν κατάλληλες αλλαγές και προσαρμογές στη νομοθεσία ώστε να μην είναι ανεξέλεγκτη και τελικά εκτός ορίων η μόχλευση των τραπεζών στις αγορές.
Το πλέγμα μέτρων προστασίας που ενεργοποίησε η Κυβέρνηση λόγω της υγειονομικής κρίσης για την προστασία επιχειρήσεων και αγοράς αποδείχθηκε αρκετά αποτελεσματικό, με μέτρο πάντοτε την έκταση και το εύρος της κρίσης που βιώνουμε. Τα εγγυοδοτικά προγράμματα, το ΤΕΠΙΧ ΙΙ και κυρίως οι επιστρεπτέες προκαταβολές –το τελευταίο είναι το μέτρο με τη μεγαλύτερη ευελιξία καθώς τα χρήματα προέρχονται από τον προϋπολογισμό κι όχι από κοινοτικούς πόρους όπως τα δύο προαναφερόμενα- συντήρησαν στο βαθμό που ήταν δυνατόν την κατάσταση στην αγορά και αποφεύχθηκαν τα χειρότερα.
H Αξιωματική Αντιπολίτευση αναλώνεται σε μια ευκαιριακή κριτική μιζέριας και γκρίνιας για τα εμβόλια, τα self test τις ΜΕΘ, την επίταξη ιδιωτικών νοσοκομείων και άλλα τέτοια ανάλογα. Προφανώς η Κυβέρνηση έχει κάνει και εσφαλμένους χειρισμούς στη διαχείριση της πανδημίας , αλλά σε μια συνολικά δύσκολη διεθνώς συγκυρία, μέχρι τώρα η Ελλάδα τα πήγε πολύ καλά και σίγουρα αρκετά καλύτερα από ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν ισχυρό και οργανωμένο Δημόσιο.
Όσο μεγάλη και να είναι κόπωση από τα μέτρα προστασίας από την επιδημία του COVID, η κυβέρνηση με βάση τις συστάσεις των λοιμωξιολόγων θα πρέπει να διαχειριστεί την κατάσταση με ιδιαίτερη σύνεση. Κι όχι μόνον επειδή χθες καταγράφηκε αρνητικό ρεκόρ κρουσμάτων και διασωληνωμένων, αλλά γιατί ο στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι το άνοιγμα του τουρισμού.
Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank για την οικονομία, κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ το 2020 θα διαμορφωθεί σε 102%, που αποτελεί την υψηλότερη τιμή που έχει σημειωθεί στην ιστορία της, ενώ θα σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα, τη διετία 2021-2022. Οι αναλυτές της τράπεζας επισημαίνουν για τη χώρα ότι η άνοδος του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ πέρυσι, προέκυψε πρωτίστως από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και δευτερευόντως από το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης. Αντίστοιχα, εκτιμούν ότι η αναμενόμενη πτώση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, τη διετία 2021-2022, θα προκύψει από την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ τα ονομαστικά επιτόκια θα διατηρηθούν σε επίπεδα χαμηλότερα από το ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ.
‘Η με την έγκριση, διανομή και χρήση του εμβολίου της Astra Zeneca έγιναν εγκληματικά σφάλματα και συστηματικές παραλείψεις για τα οποία πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες ή τώρα η προσωρινή αναστολή του εμβολιασμού στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες είναι ένα ακόμη επεισόδιο στον πόλεμο των εμβολίων. Δεν μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο, ούτε μπορεί η Μ. Βρετανία να συνεχίζει μετά τον θόρυβο να εξοντώνει τον πληθυσμό της καθώς δεν διακόπτει το εμβολιαστικό πρόγραμμα.