Αλέξανδρος Κασιμάτης

Αν δεχτούμε το συγκεκριμένο σενάριο ανάλογα πτωτική πορεία θα ακολουθήσει και η ανεργία που είναι η μεγάλη απειλή της κρίσης του κορονοϊού, καθώς σύμφωνα με εκτίμησεις της Mckinsey κινδυνεύει το 26% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρώπη. Αν η υγειονομική απειλή εκλείψει και οι οικονομίες επανεκκινήσουν δυναμικά, κάπου εκεί θα είναι η κατάλληλη συγκυρία όπου κυβερνήσεις και θεσμοί θα στραφούν στη διαχείριση της "κληρονομιάς" που μας αφήνει η κρίση.

Αν λοιπόν είμαστε τυχεροί και από τον λογαριασμό της επιδημίας του κορονοϊού αφαιρέσουμε την ανεργία, τότε για την Ελλάδα η προσοχή επικεντρώνεται στο δημόσιο χρέος και τη νέα γενια κόκκινων δάνειων. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι σοβαρό πρόβλημα αλλά ταυτόχρονα είναι ένα ζήτημα στο οποίο κυβέρνηση και θεσμοί μπορούν να βρουν τις κατάλληλες λύσεις. Αντίθετα, το κρατικό χρέος αποτελεί μεγάλη απειλή για την χώρα και την οικονομία, καθώς διαθέτουμε το δεύτερο υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του Α.Ε.Π. στον κόσμο και το υψηλότερο στην Ευρώπη.

Οι εκτιμήσεις για το χρέος εξαιτίας του σοκ του κορονοϊού είναι εξαιρετικά απογοητευτικές. Κατά την Fitch το χρέος πέρυσι έπεσε στο 176,6% του ΑΕΠ και στα τέλη του φετινού χρόνου θα φθάσει το 194,8%. Κατά την S&P η αύξηση του χρέους απ' την κρίση θα το οδηγήσει φέτος στο 197% του Α.Ε.Π. Κατά την Oxford Economics η ζημιά του κορονοϊού θα στείλει το 2020 τον δείκτη του δημόσιου χρέους ως προς το Α.Ε.Π. στο 186% από το 179%. Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος των αναλυτών που υποστηρίζουν οτι στην παρούσα φάση το ύψος του χρέους δεν είναι τόσο σημαντικό κι άλλωστε οι προβλέψεις είναι ότι από το 2021 θα σηνμειώνεται κάμψη.

Επιπλέον στην κρίση τα επιτόκια των ομολόγων διατηρήθηκαν υπό έλεγχο, επειδή η Ευρωπαΐκή Κεντρική Τράπεζα έκρινε τα ελληνικά ομόλογα επιλέξιμα για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς τίτλων που ανακοίνωσε. Έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία ότι η μέση ωρίμανση του χρέους ξεπερνά τα 20 χρόνια και η πλειονότητα του είναι δάνεια του ESM με χαμηλό και σταθερό επιτόκιο. Ταυτόχρονα, η χώρα έχει έναντι των αγορών την προστασία που "μαξιλαριού" ρευστότητας, το οποίο πολύ σωστά η κυβέρνηση απέφυγε ως τωρα να ακουμπήσει, αν και ήταν η εύκολη λύση.

Με τους αναλυτές να βλέπουν το χρέος στο επίπεδο του 200%, η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μακρά και δύσκολη περίοδο ανάκαμψης η οποία σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί από τις διαθέσεις αντιμετώπισης που θα δείξει η Ευρώπη. Η Oxford Economics θεωρεί πως η χώρα μας πρέπει να λάβει μια νέα σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους της, ώστε να αποφύγει την παγίδα υψηλού χρέους/ χαμηλής ανάπτυξης στην οποία έχει εγκλωβιστεί. Το σοκ της πανδημίας, λένε οι αναλυτές της, έχει επιδεινώσει την ήδη αδύνατη οικονομική θέση της Ελλάδας και προβλέπουν πως το Α.Ε.Π. θα επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, δηλαδή του 2007, το 2040. Γι' αυτό και τάσσονται υπέρ της αναδιάρθρωσης του χρέους.