Στέφανος Τζανάκης

Μερικές ώρες αργότερα, τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα «έβρισκαν» για την επιβολή ενός πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, στα 60 δολάρια το βαρέλι – και φυσικά ο Πούτιν απειλούσε θεούς και δαίμονες, δηλώνοντας παράλληλα έτοιμος για διαπραγματεύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι οι περιοχές της Ουκρανίας που έχει προσαρτήσει στη Ρωσία θα παραμείνουν υπό την κατοχή του.

Το πετρέλαιο αυτό, ωστόσο, ο Πούτιν το πουλούσε για μήνες μετά από την έναρξη του πολέμου στην Κίνα και την Ινδία, σε τιμή ακόμα πιο χαμηλή από το ευρωπαϊκό πλαφόν – και μπορεί και να το πουλάει ακόμα με τόσο μεγάλη έκπτωση, προκειμένου να μπορεί να διατηρεί στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα έσοδά του κόντρα στα εμπάργκο που έχουν επιβάλει ΗΠΑ και Ενωμένη Ευρώπη.

Ποια θα είναι η επίπτωση του πλαφόν – το οποίο, ας σημειωθεί, δεν αφορά τις ευρωπαϊκές χώρες χώρες που προμηθεύονται ρωσικό πετρέλαιο μέσω αγωγού; Αν ο Πούτιν εξακολουθεί να βρίσκει πελάτες εκτός Ε.Ε – ακόμα κι αν χρειαστεί να ρίξει κι άλλο την τιμή – τότε πολύ απλά δεν θα πουλάει στην Ευρώπη, υποχρεώνοντάς την να υποστεί για περισσότερο χρόνο το πληθωριστικό σοκ και να χάσει ακόμα περισσότερη ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τους Κινέζους και τους Ινδούς. Αν πάλι δεν βρει νέους πελάτες, θα πουλά σε όποιους θέλουν να αγοράσουν με τους όρους του – όπως συνέβη και με το ρωσικό φυσικό αέριο.

Αλλά όλα αυτά δε έχουν ιδιαίτερη αξία, μιας και τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Αυτό που έχει σημασία είναι οι προϋποθέσεις που θέτουν όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές, προκειμένου να ξεκινήσει μία διαπραγμάτευση. Έχει δε ενδιαφέρον ότι η ρωσική πλευρά απαιτεί να αναγνωριστεί η κυριαρχία της στις περιοχές της Κριμαίας και του Ντονμπάς προκειμένου να καθήσει στο τραπέζι.

Υπενθυμίζεται ότι την Κριμαία την κατέλαβε το 2014, ενώ την ίδια εποχή, οι περιφέρειες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ αυτονομήθηκαν και αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητες Δημοκρατίες, τις οποίες δεν αναγνώριζε επισήμως ούτε η ίδια η Μόσχα – το έπραξε λίγες ώρες πριν από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία.

Ζητώντας την αναγνώριση της κυριαρχίας του σε αυτές τις περιοχές, ο Πούτιν ουσιαστικά θέλει να πετύχει μετά από 9 μήνες πολέμου όσα θα μπορούσε να είχε πετύχει με μία δήλωση – αντί της εισβολής της 24ης Φεβρουαρίου. Αν όμως ζητά κάτι τέτοιο τώρα, που έχει μεγάλες απώλειες – τόσο ανθρώπινες, όσο και εδαφικές - στα πεδία των μαχών, ποιος θα είναι εκείνος ο ανόητος που θα του το δώσει; Και με ποιο σκοπό; Να κρατήσει τα παλιά κεκτημένα για να διεκδικήσει περισσότερα απειλώντας – για παράδειγμα – με χειμωνιάτικο ενεργειακό μπλακ την Ουκρανία;

Από την άλλη, οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι, που κάνουν έναν πόλεμο «δι’ αντιπροσώπου» , όλους αυτούς τους μήνες, με δριμύτατο οικονομικό κόστος θα απαιτήσουν τώρα από τη Ρωσία όσα δεν είχαν απαιτήσει το 2014, όταν έκανε στρατιωτικό περίπατο στην Κριμαία; Προφανώς, τα πάντα μπορούν να ζητηθούν, αλλά οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται πάντοτε με βάση τους συσχετισμούς – και οι Ρώσοι μπορεί να έχουν απώλειες, αλλά απέχουν από το να είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Επομένως, πέρα από τον πόλεμο και τις τρομακτικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, παίζεται και ένα παιδικό παιχνίδι – κάτι σαν την «κολοκυθιά»: «Πόσο να είναι; Τόσο – και γιατί να μην είναι τόσο;». Μόνον που η «κολοκυθιά» δεν τελείωνε ποτέ – δεν υπήρχε νικητής, αρκεί τα παιδιά να είχαν όρεξη. Εδώ, τα πράγματα δείχνουν ακόμα χειρότερα – θα υπάρχουν μόνον ηττημένοι.