Ερντογάν: Αλλάζει το Σύνταγμα μετά το θρίαμβο και ενισχύει τις αρμοδιότητες του

Η αναθεώρηση του τουρκικού Συντάγματος είναι η απόλυτη προτεραιότητα του Σουλτάνου του Βοσπόρου Ταγίπ Ερντογάν, ύστερα από την απρόσμενη νίκη του στις χθεσινές εκλογές με το κόμμα του ΑKP να εξασφαλίζει αυτοδυναμία με ποσoστό που αγγίζει το 50% (49,4%).  Με εξαίρεση μία δημοσκόπηση, όλες οι υπόλοιπες προεξοφλούσαν ότι το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης θα έπρεπε να βάλει νερό στο κρασί του, σχηματίζοντας κυβέρνηση με κάποιο άλλο κόμμα, ωστόσο το αποτέλεσμα της κάλπης έρχεται να δικαιώσει τον Τούρκο πρόεδρο που επέμενε να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου.

Στόχος της νέας κυβέρνησης αλλά κυρίως προσωπική φιλοδοξία του Ερντογάν εδώ και καιρό είναι ο μετασχηματισμός του τουρκικού πολιτεύματος από κοινοβουλευτική σε προεδρική δημοκρατία, προκειμένου να ενισχυθεί ο θεσμικός ρόλος του Τούρκου προέδρου. 

Με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα, το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν εκλέγει τώρα 317 βουλευτές, αποκτώντας μια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία που του επιτρέπει να κυβερνήσει χωρίς κλυδωνισμούς την επόμενη τετραετία. Μεγάλος χαμένος είναι αναμφίβολα το ακροδεξιό κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που απώλεσε σχεδόν 5 ποσοστιαίες μονάδες και περιορίζεται πλέον στο 11,9% και τις 41 έδρες, σε σχέση με τις 80 που είχε κέρδισε στις εκλογές του Ιουνίου. Αισθητή μείωση είχε επίσης και το φιλοκουρδικό κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών του «Κούρδου Ομπάμα» Σελαχατίν Ντεμιρτάς, αφού από το 13,8% που είχε κερδίσει τον Ιούνιο, τώρα συρρικνώθηκε στο 10,7%, κατακτώντας 59 κοινοβουλευτικές έδρες (σε σχέση με τις 80 που είχε λάβει στις εκλογές του Ιουνίου). Το κόμμα του Ντεμιρτάς πάντως βλέπει το χθεσινό αποτέλεσμα ως απόρροια της ηθελημένης ακραίας πόλωσης που προκάλεσε το AKP το τελευταίο διάστημα.



Το μεγάλο ερώτημα είναι τώρα πως θα ασκήσει εξουσία το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης μετά την θριαμβευτική του νίκη στις χθεσινές εκλογές. Η νέα κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί το κουρδικό αλλά και την συριακή κρίση την ώρα που η Ρωσία και οι ΗΠΑ κάνουν αισθητή την στρατιωτική τους παρουσία στη χώρα του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η κυβέρνηση Πούτιν τάσσεται υπέρ του προέδρου της Συρίας και η Ουάσινγκτον υπέρ των Κούρδων. Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση της Άγκυρας θα μαλακώσει τη στάση της απέναντι σε κάποιο από τα δύο αυτά μέτωπα. 

Ο ίδιος ο Ερντογάν ωστόσο εμφανίστηκε επιθετικός τόσο προς την αντιπολίτευση όσο και προς τον δυτικό κόσμο και τον διεθνή Τύπο, αμέσως μετά το θριαμβευτικό για τον ίδιο εκλογικό αποτέλεσμα, κάνοντας «έκκληση» στη διεθνή κοινότητα να σεβαστεί το αποτέλεσμα, που έδωσε στο κόμμα του της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ποσοστό σχεδόν 50%. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, αφού προσευχήθηκε σε τέμενος της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν είπε ότι ο λαός ψήφισε υπερ της σταθερότητας και της ενότητας έπειτα από την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού στις εκλογές του Ιουνίου.

«Ας γίνουμε ένα, ας είμαστε αδελφοί και όλοι μας μία ενωμένη Τουρκία», δήλωσε ο Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του διεθνούς Τύπου για την κριτική που, όπως ο ίδιος είπε, άσκησε εναντίον του. «Έτσι αντιλαμβάνεστε εσείς τη δημοκρατία;», είπε. «Τώρα ένα κόμμα με περίπου 50% στην Τουρκία πήρε την εξουσία...Αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό από ολόκληρο τον κόσμο, αλλά δεν βλέπω τέτοια ωριμότητα».



Το AKP έλαβε χθες κάτι λιγότερο από το 50%, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, γεγονός που του δίνει 316 από τις 550 έδρες στο κοινοβούλιο και πολύ υψηλότερο ποσοστό από αυτό που ανέμεναν ακόμη και στελέχη του κόμματος. Νωρίτερα, ο Ερντογάν δήλωσε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί μήνυμα προς τους Κούρδους ενόπλους στη νοτιοανατολική Τουρκία ότι η βία δεν μπορεί να συνυπάρχει με τη δημοκρατία. Οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας συγκρούονται με τους ενόπλους του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) στο κυρίως κουρδικό νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας σε μία έκρηξη βίας μετά την εκεχειρία που κατέρρευσε τον Ιούλιο.

Επόμενος στόχος το Σύνταγμα

Την ίδια ώρα σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος με σκοπό τη μετάβαση σε προεδρικό σύστημα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει την ψήφο 330 βουλευτών. Με βάση τα χθεσινά αποτελέσματα, ο Ερντογάν θα χρειαστεί επιπλέον 15 έδρες. Αν τις εξασφαλίσει, τότε ψηφίζεται στην τουρκική βουλή η αναθεώρηση του Συντάγματος και στη συνέχεια εγκρίνεται ή όχι η αναθεώρηση με δημοψήφισμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία με την οποία μπορεί να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα απευθείας και χωρίς δημοψήφισμα είναι αυτή των 367 εδρών. 



Ο θρίαμβος Ερντογάν οφείλεται στις ακόλουθες κινήσεις του ιδίου αλλά και του κόμματός του: 
-Οι εκλογές έδειξαν ότι οι ψήφοι που έχασαν οι ακροδεξιοί πήγαν κατευθείαν στο ΑKP. Το γεγονός αυτό δικαιώνει το κυβερνών κόμμα στην προεκλογική του τακτική, την οποία έστρεψε σχεδόν εξολοκλήρου εναντίον των ακροδεξιών. Η ρητορική του στράφηκε και εναντίον του φιλοκουρδικού κόμματος, ωστόσο σε επίπεδο τοπικών οργανώσεων, το προεκλογικό έργο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε ως αποκλειστικό στόχο τις ψήφους της ακροδεξιάς.

-Όπως σχολιάζουν τα τουρκικά ΜΜΕ, το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές (87%) δείχνει πως η χθεσινή εκλογική διαδικασία για το εκλογικό σώμα στην Τουρκία είχε μεγάλη σημασία. Οι Τούρκοι ψηφοφόροι έστειλαν το μήνυμα ότι προτιμούν μια αυτοδύναμη μονοκομματική κυβέρνηση και όχι κυβερνητικό συνασπισμό, ενώ φαίνεται να συνέδεσαν το φιλοκουρδικό κόμμα με την τρομοκρατία του ΡΚΚ, παρά τις προσπάθειες του αρχηγού του, Σελαχατίν Ντεμιρτάς να προβάλει μηνύματα ειρήνης και δημοκρατίας, διαχωρίζοντας τη θέση του κόμματος με την πολιτική πολέμου του ΡΚΚ. 



-Η επίδειξη δύναμης του Ταγίπ Ερντογάν εφαρμόζοντας την πάγια τακτική του να φιμώνει αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ φαίνεται να έπιασε τόπο αφού μέσα σε λίγους μήνες από τις εκλογές του Ιουνίου, το κόμμα του κατάφερε να ενισχυθεί τουλάχιστον κατά 9 μονάδες. Στις 7 Ιουνίου το AKP είχε προσελκύσει μόνο το 40,9% των ψήφων χάνοντας την αυτοδυναμία που κατείχε τα τελευταία 13 χρόνια. Αλλά και η επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ στην Τουρκία, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, του έδωσε πόντους δείχνοντας ότι ο Ταγίπ Ερντογάν διαδραματίζει ισχυρό ρόλο στην Ευρώπη. 

Ντεμιρτάς: Δεν ήταν δίκαιη η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία

«Μπορεί ένα πολιτικό κόμμα να εξασφάλισε ποσοστό περίπου 50%, αλλά ένα πολύ μεγάλο μέρος τμήμα της κοινωνίας μας εκφράζει ανησυχία». Με αυτά τα λόγια σχολίασε το εκλογικό αποτέλεσμα ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ηγέτης του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών. 

«Δεν ήταν δίκαιη και ελεύθερη εκλογική διαδικασία» είπε και τόνισε πως το κόμμα του «δεν έκανε προεκλογική εκστρατεία, αλλά προσπάθησε να προστατεύσει τους νέους μας απέναντι σε δολοφονίες». Ο Ντεμιρτάς είπε ότι «μπορεί το κόμμα μας να έχασε περίπου ένα εκατομμύριο ψήφους, αλλά αντιμετωπίσαμε μια πολιτική σφαγής. Καταφέραμε να ξεπεράσουμε το όριο του 10%, απέναντι σε ένα κράτος τύραννο».



Νωρίτερα, η  συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών Φιγκέν Γιουκσεκντάγ δήλωσε ότι η έκβαση των βουλευτικών εκλογών είναι αποτέλεσμα της εσκεμμένης πολιτικής πόλωσης που ασκεί ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η Γιουκσεκντάγ τόνισε σε μια συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στην Άγκυρα ότι το HDP θα αναλύσει διεξοδικά την πτώση των ποσοστών του σε σύγκριση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου, υπογράμμισε ωστόσο ότι το γεγονός ότι το κόμμα κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 10% που χρειαζόταν για να εισέλθει στο κοινοβούλιο συνιστά σε κάθε περίπτωση μια επιτυχία.

Περισσότεροι από  54 εκατομμύρια Τούρκοι προσήλθαν την  Κυριακή στις 
κάλπες για να ψηφίσουν σε μία εκλογική αναμέτρηση που χαρακτηρίζονταν εξαιρετικά κρίσιμη για το μέλλον της χώρας και η οποία διεξήχθη με φόντο την αναζωπύρωση της κουρδικής σύρραξης και τη βία των τζιχαντιστών που εξαπλώνεται από τη Συρία.

Πάντως, η ψηφοφορία σε όλη την Τουρκία έγινε χωρίς σοβαρά προβλήματα, αν και σημειώθηκαν μικρής έκτασης επεισόδια σημειώθηκαν στο Βαν, στο Μπιτλίς, στην Μους και στο Χακκάρι. Επίσης, στην επαρχία Τζίζρε άντρες των ενόπλων δυνάμεων μπήκαν σε εκλογικό κέντρο και συνέλαβαν άτομο το οποίο πίεζε τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν το φιλοκουρδικό κόμμα HDP.