Κωστής Πλάντζος

Δεν είναι μόνον η απογοήτευση για τα χαμηλά ποσά που εισέπραξαν το σαββατοκύριακο οι δικαιούχοι. Δεν είναι απλώς η αποκάλυψη ότι δεν είναι «μόνιμη» παροχή (αφού εξαρτάται από τη συμφωνία των δανειστών για τα υπερπλεονάσματα από το 2020 ως το 2022). Δεν είναι ούτε πως ο Κλάους Ρέγκλινγκ αποκάλυψε την Πέμπτη ότι δεν υπάρχει «υπερπλεόνασμα» για να δοθεί εφέτος επίδομα –ή και ότι μπορεί να χρειαστούν το φθινόπωρο και νέα μέτρα λιτότητας για να πιαστούν οι στόχοι.

Αυτό που προκαλεί αγανάκτηση είναι:

(α) το «σοκ» ότι τα ενημερωτικά των τραπεζών αναγράφουν «ΒΟΗΘΗΜΑ ΕΦΚΑ / ΕΠΙΔΟΜΑ»

(β) η ζημιά που προκαλεί στους ίδιους τους συνταξιούχους η λαϊκίστικη και ευτελής εμμονή της κυβέρνησης να βαπτίσει σαν «13 σύνταξη» ένα προεκλογικό επίδομα, για να τους πείσει πως έχει «κοινωνική ατζέντα», ενώ στην πραγματικότητα ενεργεί διαρκώς και μεθοδικά εις βάρος τους.

Τι αποκαλύπτει όμως και πού οδηγεί όμως το «δος ημίν σήμερον» 13η σύνταξη;

1. Δίνουν σύνταξη με φόρους, αντί για αφορολόγητο επίδομα: Το πιο ισχυρό επιχειρήμα που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να πείσει ότι πρόκειται για «σύνταξη» και όχι «επίδομα», είναι ότι υπόκειται σε κανονικές κρατήσεις (παρότι όμως προέβλεψε να μένει «ακατάσχετο» σαν να μην είναι σύνταξη)!


Αν αντί για «σύνταξη» παραδεχόταν πως είναι «έκτακτο επίδομα», θα έδινε ένα «καθαρό» αφορολόγητο ποσόν που δεν θα προσμετράτο στο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα της χρονιάς.

Τώρα όμως τα πχ 200 ή 500 ευρώ θα γίνουν αιτία να χάσουν οι συνταξιούχοι κάποιοι κοινωνικές παροχές και εκπτώσεις που δικαιούνταν με βλαση το μειωμένο εισόδημα που είχαν. Μπορεί δηλαδή να χάσουν εκπτώσεις που είχαν στον ΕΝΦΙΑ, στο Κοινωνικό Τιμολόγιο, το Στεγαστικό Επίδομα, το ΚΕΑ ή το Επίδομα Τέκνων, αν οι ίδιοι μεμονωμένα ή ως οικογένεια (ή ως φιλοξενούμενοι νοικοκυριού) υπερβούν το κρίσιμο όριο χορήγησης αυτών των ωφελημάτων.

Πλαγίως δηλαδή, ενώ τώρα παίρνουν κάτι, μετά θα εξαιρούνται και θα χάσουν ένα άλλο ευεργέτημα που είχαν από το κράτος.

2. Φέρνουν 13η περικοπή με φόρους, αντί …13η μείωση στις συντάξεις: Μιλώντας για «13η σύνταξη», η κυβέρνηση υπενθυμίζει στους συνταξιούχους ότι λόγω των φόρων έχασαν επί 4 χρόνια την 12η σύνταξη που έπαιρναν.

Στο τηλεοπτικό σποτάκι με τη συμπαθή γιαγιά (που το είδα να παίζει ακόμα και μετά το Σαββάτο που διαπιστώθηκαν οι "λαθροχειρίες" με την 13η σύνταξη) ο ΣΥΡΙΖΑ λέει πως η συνταξιούχος της διαφήμισης υπέστη «11 περικοπές» πριν το 2015.

Ωστόσο:

Α) αν η «γιαγιά» στο σποτάκι υποτίθεται πως είναι χαμηλοσυνταξιούχος (έως 500 ευρώ) δεν υπέστη ίσως καμία άλλη μείωση εκτός από την κατάργηση δώρων –αφού μόνον οι υψηλοσυνταξιούχοι υπέστησαν μαζεμένες τις περίφημες "11 περικοπές". Τώρα όμως ανακαλύπτει ξανά –και προεκλογικά- πως οι κρατήσεις «6% υπερ Υγείας» που επέβαλε στο 3ο Μνημόνιο ο ΣΥΡΙΖΑ, τής ψαλιδίσανε αυτομάτως 10-20 ευρώ ακόμα από την ήδη χαμηλή σύνταξή της.

Επίσης το 2020 –ακόμα και αν δεν μειωθεί το αφορολόγητο την Πρωτοχρονιά- ίσως χάσει κάποια άλλη έκπτωση ή επίδομα που χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια εξαιτίας αυτών των 300 ή 500 ευρώ επιπλέον που παίρνει σήμερα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που εισπράττει ήδη κάποια επικουρική σύνταξη ή ένα μικρό ενοίκιο κλπ.

Β) αν η «γιαγιά» υποτίθεται ότι έχει μια υψηλότερη σύνταξη (πχ 720 ευρώ καθαρά και άνω) δέχεται τις συνέπειες από την μείωση του αφορολογήτου που επιβλήθηκε ήδη από το 2017.


Επίσης παίρνει μικρότερο ποσό «σύνταξης» από άλλους που πλήρωσαν λιγότερα -και αυτό είναι αντισυνταγματικό.

Για παράδειγμα:

- αν παίρνει σύνταξη 501 ευρώ, τώρα πληρώθηκε άλλα 329 ευρώ (το 70% μείον 21 ευρώ κρατήσεις Υγείας) και το ετήσιο εισόδημά της από συντάξεις θα φτάσει φέτος στα 6.341 ευρώ. Αντιθέτως άλλος συνταξιούχος που δικαιούται 500 ευρώ σύνταξη και παροχή 500 ευρώ (470 «καθαρά» στο χέρι) θα λάβει φέτος 6.470 ευρώ, δηλαδή πάνω από 150 ευρώ μεγαλύτερη «σύνταξη» από τον πρώτο.


- ένας συνταξιούχος με 300 ευρώ, ένας άλλος με 600,01 ευρώ και άλλος με 1000,01 ευρώ σύνταξη, λαμβάνουν όλοι από 300 ευρώ μικτά σαν «13η σύνταξη» (100% ή 50% ή 30% της σύνταξης) αλλά «στο χέρι» εκείνος με τα 1000,01 ευρώ σύνταξη παίρνει λιγότερα από τους άλλους δύο, γιατί εκτός από τα 18 ευρώ (κράτηση 6% υπέρ Υγείας) χάνει και άλλα 18 ευρώ σε κρατήσεις φόρου εισοδήματος που αυτός πληρώνει, ενώ οι άλλοι όχι.

Η επιλογή της κυβέρνησης να παίρνουν περισσότερη «13η σύνταξη» οι κατωτατοσυνταξιούχοι που δεν πλήρωσαν τόσα για σύνταξη όσο η «γιαγιά» με τη σύνταξη των 800 ή 1.000 ευρώ, μονιμοποιεί δια του νόμου που ψηφίστηκε την διάκριση αυτή εις βάρος της. Και αυτό γιατί, για την ίδια, η 13η σύνταξη των 1.000 ευρώ θα αντιστοιχεί σε 23,5% της σύνταξης που δικαιούται, ενώ άλλοι θα παίρνουν έως και το 94% της δικής τους σύνταξης.


Έτσι η γιαγιά θα «επιδοτεί» μονίμως την σύνταξη που παίρνουν άλλοι που εργάστηκαν και πλήρωσαν λιγότερο για να πάρουν σύνταξη.

Είναι προφανές ότι η 13η σύνταξη πάσχει νομικά και μπορεί να προσβληθεί στα δικαστήρια λόγω των αδικιών που παράγει στο διηνεκές, ενώ αν ήταν «εφάπαξ επίδομα αλληλεγγύης» (όπως το έκτακτο Κοινωνικό Μέρισμα) δεν θα υπήρχε ίσως τέτοιο πρόβλημα .

3. «Κρύβουν» τις συντάξεις: η έκπληξη των συνταξιούχων, τούς θύμισε ότι εδώ και μισό χρόνο παίρνουν, αντί για «σύνταξη», ένα ποσόν «ό,τι να’ναι» στην Τράπεζα που τους το βάζει ο ΕΦΚΑ, χωρίς να λαμβάνουν πλέον μηνιαία ενημέρωση ποια είναι η σωστή σύνταξή τους –όπως έχουν νόμιμο δικαίωμα και επιβάλλεται για λόγους αξιοπρέπειας του Κράτους και των ιδίων των δικαιούχων.


Πέραν ότι δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν να μην εκδίδονται μηνιαία ενημερωτικά και εκκαθαριστικά σημειώματα, οι συνταξιούχοι δεν έχουν καμία αποδεικτικό για το πώς υπολογίστηκε και αυτή ακόμα η «13η σύνταξη» που, με βάση τον Νόμο, εξαρτάται από τις δικές τους πληρωμένες εισφορές και όχι από τις επιλεκτικές διαθέσεις καμίας κυβέρνησης.

4. Τους «χάρισαν» 2 δισ. και τους χρωστάνε 4 δισ. ευρώ: Ψάχνοντας να βρουν ποια είναι τα «μικτά» τους και πώς υπολογίστηκαν οι κρατήσεις, οι συνταξιούχοι διαπιστώνουν το τελευταίο 48ωρο ότι δεν ξέρουν πόση ακαθάριστη σύνταξη δικαιούνται από τον Ιανουάριο του 2019, που έγινε επανυπολογισμός. Υπολογίζουν μόνον τα μικτά που ήξεραν και είχαν δει στην σύνταξη Δεκεμβρίου, αγνοώντας ποια είναι η νέα ακαθάριστη σύνταξη που δικαιούνται και ποια η «προσωπική διαφορά» που έχει καθοριστεί να λαμβάνουν.

Αυτή η προσωπική διαφορά είναι που επρόκειτο να περικοπεί στους «παλαιούς» συνταξιούχους από 1.1.2019. Αποφεύγοντάς το, κέρδισαν 1,8-2 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Ωστόσο από τον Ιούνιο του 2015 το Δημόσιο χρωστά και –παρανόμως- δεν πληρώνει στους ίδιους «παλαιούς» συνταξιούχους, αυξήσεις συντάξεων που επιδίκασε το ΣτΕ και ο Πρωθυπουργός (αλλά και η υπουργός Εργασίας κυρία Αχτσιόγλου) ομολόγησαν δημοσίως πρόσφατα πως ανέρχονται σε τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ.

Δηλαδή η κυβέρνηση τούς επέβαλε μία ακόμη περικοπή μετά το 2014 (αλλά παράνομα και με νόμο που είχε κριθεί ήδη πια αντισυνταγματικός) και αντί να αποκαταστήσει τις συντάξεις τους, από το 2015 και μετά τούς στέρησε επιπλέον 4 δισ. ευρώ το χρόνο. Αλλά έτσι δεν χρειάστηκε να κόψει τα άλλα 2 δισ. ευρώ από τους ίδιους συνταξιούχους (και ενώ τους χρωστάει και άλλα 2 δισ. ευρώ επιπλέον)!

Ίσως τελικά η «γιαγιά» να έπρεπε να νοιώθει ότι στο όνομα των «11 περικοπών» που πιθανότατα ποτέ δεν έπαθε, της γίνονται άλλες περικοπές και εκπτώσεις –ιδίως στην αξιοπρέπεια μάλιστα όταν της κρύβουν τι δικαιούται και της «χαρίζουν» ενώ της παίρνουν και άλλα.