Κωνσταντίνος Γρίβας

Ως γνωστόν, η Συνθήκη INF απαγορεύει την ανάπτυξη και κατοχή χερσαία εκτοξευόμενων πυραυλικών συστημάτων, τόσο βαλλιστικών πυραύλων όσο και πυραύλων cruise, με βεληνεκές μεταξύ 500 και 5.500 χλμ., ανεξαρτήτως αν μεταφέρουν πυρηνικές ή συμβατικές κεφαλές. Για πολλά χρόνια αυτός ο περιορισμός δεν προβλημάτιζε ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένου ότι, ως ναυτική δύναμη, τα πυραυλικά συστήματα που χρησιμοποιούσαν σε αυτές τις κατηγορίες βεληνεκούς εκτοξεύονταν από πλοία ή αεροσκάφη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η Κίνα έθεσε νέα δεδομένα.

Συγκεκριμένα, οι Κινέζοι, για να κυριαρχήσουν στη Νότιο Σινική Θάλασσα, ανέπτυξαν μια σειρά από καινοφανή πυραυλικά συστήματα, όπως κατευθυνόμενους βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον πλοίων (ASBM), με πιο γνωστό εκπρόσωπο τον περιβόητο Dong Feng 21D (DF-21D), το βεληνεκές του οποίου ξεπερνά τα 1.500 χλμ. και απειλεί τα αεροπλανοφόρα του Αμερικανικού Ναυτικού.
Επενδύοντας σε παρόμοια συστήματα, καθώς και σε προηγμένα αντιαεροπορικά μεγάλου βεληνεκούς, οι Κινέζοι αναπτύσσουν πλέγματα «αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής» (A2/AD) τα οποία αποσκοπούν να διαμορφώσουν «φυσαλίδες» (bubbles) μέσα στις οποίες αν εισέλθουν αμερικανικά πλοία ή αεροσκάφη θα διατρέξουν μεγάλο κίνδυνο. Παρόμοιες «φυσαλίδες» αναπτύσσουν και οι Ρώσοι, επενδύοντας σε προηγμένα συστήματα αεράμυνας, όπως είναι το S-400 και το διάδοχό του S-500.

Οι Αμερικανοί κατενόησαν ότι για να διαπεράσουν αυτά τα πλέγματα θα έπρεπε να αναπτύξουν και χερσαία εκτοξευόμενα πυραυλικά συστήματα υπερυψηλής ακρίβειας και μεγάλου βεληνεκούς, ενώ σε θαλάσσια περιβάλλοντα κοντά στις ακτές ο Στρατός Ξηράς των ΗΠΑ θα έπρεπε να είναι σε θέση να προσβάλει και εχθρικά πολεμικά πλοία.

Ετσι, το 2016 ο Στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών παρουσίασε την «αντίληψη» (concept) των «Διαχωρικών Πυρών» (Cross Domain Fires), το οποίο εν συνεχεία ενσωματώθηκε στο ευρύτερο δόγμα της «Πολυχωρικής Μάχης» (Multi Domain Battle). Τα «Διαχωρικά Πυρά» προβλέπουν την ανάπτυξη χερσαία εκτοξευόμενων πυραυλικών συστημάτων, τα οποία θα μπορούν να προσβάλουν κινούμενους στόχους και στη στεριά και στη θάλασσα, σε μεγάλες αποστάσεις. Ετσι, αρχικώς αναπτύχθηκε μια έκδοση του πυραύλου ATACMS με βεληνεκές 350 χλμ., που είναι σε θέση να προσβάλει και πολεμικά πλοία. Στη συνέχεια, οι Αμερικανοί ανέπτυξαν έναν νέο χερσαία εκτοξευόμενο πύραυλο, ικανό να χτυπήσει κινούμενους στόχους τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα, τον DeepStrike.

Το βλήμα αυτό αναφέρεται ότι έχει βεληνεκές 499 χλμ., ακριβώς για να μην παραβιάζει τη συνθήκη INF. Ομως, ήταν δεδομένο ότι αυτός ο περιορισμός δεν μπορούσε να παραμείνει. Τη στιγμή που όχι μόνο η Κίνα και η Ρωσία, αλλά και χώρες όπως το Ιράν, ανέπτυσσαν «έξυπνα» πυραυλικά συστήματα που απειλούσαν τις υπερπολύτιμες αμερικανικές πλατφόρμες μάχης, όπως είναι τα αεροπλανοφόρα, δύσκολα θα μπορούσαν να παραμείνουν οι ΗΠΑ έξω από την ανάπτυξη παρόμοιων όπλων, εξαιτίας μιας ψυχροπολεμικής συνθήκης.

Η εξέλιξη αυτή, λοιπόν, λύνει τα χέρια της αμερικανικής πολεμικής μηχανής. Οι μελλοντικές επιπτώσεις της είναι απροσδιόριστες. Σε κάθε περίπτωση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι, σε βάθος χρόνου, αυτά τα νέα όπλα θα έχουν και δραματικές επιδράσεις όσον αφορά στη διαμόρφωση των ισορροπιών ισχύος και στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία.

*Αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων