Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου

Η Νέα Υόρκη είναι η μητρόπολη του διεθνούς καπιταλισμού, ενώ η εκλογή Μαμντάνι έρχεται στη διάρκεια της δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εκπροσωπεί την δεξιά πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών.

Φαίνεται ότι η ενισχύεται η πόλωση στις ΗΠΑ καθώς και στις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος κερδίζουν έδαφος οι ακραίες εκφράσεις του.

Σηματοδοτεί άραγε η εκλογή Μαμντάνι, ενίσχυση των άκρων που θα επεκταθεί και στην Ευρώπη, με τον ίδιο τρόπο που η εκλογή Τραμπ ενίσχυσε την ευρωπαϊκή ακροδεξιά;

Οδηγούμαστε σε αντιπαράθεση όλο και πιο ακραίων δυνάμεων, αντί για το δίπολο Ακροδεξιά - Κέντρο που φαινόταν ως το πιθανό κυρίαρχο σκηνικό;

Το γεγονός είναι πάντως ότι οι Δημοκρατικοί ακόμα και στην πιο μετριοπαθή εκδοχή τους, πέτυχαν σημαντικές νίκες σε αρκετές από τις αναμετρήσεις που έγιναν για εκλογή κυβερνητών, δημάρχων, δικαστών, εισαγγελέων και άλλων αξιωματούχων σε πολιτειακές και τοπικές θέσεις, καθώς βελτίωσαν τα ποσοστά τους κατά 14% σε σχέση με τις προηγούμενες αντίστοιχες τοπικές εκλογές.

Με το δεδομένο αυτό, πολλοί αναλυτές «διαβάζουν» στα αποτελέσματα την έκφραση μιας ευρύτερης αντίδρασης στις πολιτικές Τραμπ.

Το πολιτικό τοπίο, όμως, σφράγισε η εκλογή τους 34χρονου Μαμντάνι, όχι μόνο γιατί γίνεται ο νεότερος δήμαρχος εδώ και 133 χρόνια και ο πρώτος μουσουλμάνος στο αξίωμα, αλλά και λόγω της πολιτικής του ατζέντας ως «δημοκρατικού σοσιαλιστή».

Η εκλογική του πλατφόρμα περιελάμβανε μέτρα όπως το πάγωμα ενοικίων για τις κατοικίες, δωρεάν δημόσια μετακίνηση, καθολική δωρεάν παιδική φροντίδα, αλλά ταυτόχρονα και μεταρρύθμιση στην αστυνομία, σε μια πόλη όπου η ασφάλεια αλλά και τα περιστατικά αστυνομικής βίας είναι μονίμως στο προσκήνιο. Κι όλα αυτά με υποσχέσεις για χρηματοδότηση από φόρους στους πλούσιους, που αφθονούν στην Νέα Υόρκη.

Έφερε ο νέος δήμαρχος Νέας Υόρκης ξανά στο προσκήνιο την εργατική τάξη, τους εργαζόμενους και τους απλούς ανθρώπους, τους οποίους υποτίθεται ότι εξέφραζαν ιστορικά οι Δημοκρατικοί, αλλά «ξέχασαν» τις τελευταίες δεκαετίες, όπως παραδέχονται πολλά και σημαντικά στελέχη του κόμματος κάνοντας την αυτοκριτικη τους.

Η «Αριστερά» στις ΗΠΑ μπορεί να χαρακτηριστεί «Κέντρο» ή ακόμα και «Κεντροδεξιά» με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αλλά το γεγονός είναι ότι ο Μαμντάνι έφερε στο προσκήνιο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των απλών ανθρώπων.

Παρά τις μεγάλες κοινωνικές, πολιτικές, πολιτιστικές και οικονομικές διαφορές, υπάρχει μια αναλογία με αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες και στην Ευρώπη. Τα παραδοσιακά κόμματα της Σοσιαλδημοκρατίας, της λεγόμενης Κεντροαριστεράς με τα δικά μας δεδομένα, αποδυναμώνονται σταθερά καθώς υπέκυψαν στις σειρήνες του λεγόμενου οικονομικού «νεοφιλελευθερισμού», με τις αποκρατικοποιήσεις, την μείωση του Κράτους Πρόνοιας και της αποθέωσης των δυνάμεων της αγοράς, σε βάρος της εργασίας και των δημόσιων αγαθών.

Ασφαλώς, το χειρότερο ευρωπαϊκό Κράτος πρόνοιας, είναι «παράδεισος» μπροστά στις ΗΠΑ, αλλά η τάση είναι παρόμοια. Η αγορά κυβερνάει τις οικονομίες και τις κοινωνίες, έχει υπερκεράσει την πολιτική εξουσία σε πολλούς τομείς και οι λεγόμενες «φιλελεύθερες», μετριοπαθείς, κεντρώες και συστημικές πολιτικές δυνάμεις πληρώνουν το τίμημα της απογοήτευσης των ψηφοφόρων στις εκλογές.

Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι και η επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ οφείλεται στο ότι εκμεταλλεύτηκε την ανεπάρκεια των συστημικών δυνάμεων, απευθύνθηκε στις ίδιες κοινωνικές δυνάμεις, στην πιεζόμενη εργαζόμενη μεσαία τάξη, μίλησε απλά και όχι τεχνοκρατικά και κέρδισε.

Είναι διαφορετική βέβαια η κοινωνική βάση των μεσοδυτικών πολιτειών που στήριξαν Τραμπ και της Νέας Υόρκης που ψήφισε Μαμντάνι, αλλά ο κοινός παρονομαστής υπάρχει, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής και συνθηματολογίας: Είναι τα συμφέροντα του απλού, εργαζόμενου ανθρώπου που συνθλίβεται τα τελευταία χρόνια από τις δυνάμεις της αγοράς και τα συμφέροντα των πλούσιων και ισχυρών, ενώ σύντομα θα αναγκαστεί να ανταγωνίζεται τα ρομπότ και τους αλγόριθμους στην αγορά εργασίας.

Υπάρχει και άλλος ένας κοινός παρονομαστής μεταξύ Μαμντάνι και Τραμπ, πέραν της προέλευσης και των δύο από εύπορες αστικές οικογένειες (αν και με τη διαφορά όμως ότι ο νέος δήμαρχος Νέας Υόρκης είχε γονείς διανοούμενους: καθηγητής πανεπιστημίου ο πατέρας, σκηνοθέτρια η μητέρα, σπουδαγμένοι στο Χάρβαρντ και οι δύο).

Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Μαμντάνι είναι και οι δύο χαρισματικές προσωπικότητες -ο καθένας με τον τρόπο του και με το κοινό του- με ταλέντο στην επικοινωνία και κατάφεραν και οι δύο να «συνομιλήσουν» με τον απλό άνθρωπο, ο καθένας με διαφορετικό τρόπο.

Μια από τις καθοριστικές παραμέτρους της εκστρατείας Μαμντάνι ήταν ότι ο ίδιος κατέβηκε στο δρόμο με κάμερα και συνομιλούσε με απλούς εργαζόμενους που είχαν ψηφίσει Τραμπ, φέρνοντας τη συζήτηση στα δικά του μέτρα και επιχειρηματολογώντας για τις προτάσεις του, σε «ζωντανή»μετάδοση στα social media.

Αναδεικνύονται, λοιπόν, η χαρισματική προσωπικότητα και η επικοινωνία σε προαπαιτούμενα για κάθε πολιτική πρωτοβουλία.

Όμως όλα θα κριθούν από το κοινωνικό και οικονομικό αποτέλεσμα για τους πολίτες που ψηφίζουν.

Εκεί θα κριθεί ο Μαμντάνι και οι Δημοκρατικοί και εκεί κρίνεται ήδη και ο Ντόναλντ Τραμπ.