Γιάννης Αντύπας

Από χθες, τα όσα συγκλονιστικά έζησε αυτός ο άνθρωπος στις τρεις ζωές του, όπως ο ίδιος έχει πει, ταξιδεύουν μαζί του.

Ταξιδεύει η νιότη των λίγο μεγαλύτερων από εμένα. Ταξιδεύει μαζί του εκείνο το μοναδικό συναίσθημα που προκαλούσε στους μαθητές της γενιάς μου η μουσική του. Την ακούγαμε κάθε 17 Νοεμβρίου στα προαύλια και τα γυμναστήρια των σχολείων μας, στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Μας ξεσήκωνε. Μας συγκινούσε. Και ας μην είχαμε πλήρη αντίληψη για το μεγαλείο του δημιουργού τους. Παιδιά ήμασταν. Αλλά νιώθαμε. Νιώθαμε ότι κάτι ξεχωριστό ακούμε.

Ακολούθησε η εφηβεία και το συναίσθημα έγινε γνώση. Δέος. Απέναντι σε έναν δημιουργό ο οποίος δεν έγραφε απλά μουσική, έγραφε ιστορία. Ο Μίκης Θεοδωράκης, επιλέγοντας στίχους από τα ποιήματα άλλων τεράστιων Ελλήνων, των ποιητών μας, όχι απλά τους έφερε σε επαφή με το ευρύ κοινό, αλλά λειτούργησε και ως μεγεθυντικός φακός για να αντιληφθούν όλοι το περίφημο «τι θέλει να πει ο ποιητής». Ο Μίκης Θεοδωράκης μας έδωσε την απάντηση. Έδωσε την απάντηση σε εκείνους που άκουγαν τις δημιουργίες του με την ψυχή και το μυαλό τους. Και δεν είναι λίγοι αυτοί. Ευτυχώς ο Μίκης Θεοδωράκης φρόντισε να είναι πολλοί. Και του οφείλουμε όλοι ένα μεγάλο ευχαριστώ για αυτό.

Έγραψα αυτές τις γραμμές σήμερα το πρωί. Έχοντας διαβάσει ποιητές που μελοποίησε, έχοντας ακούσει μερικές από τις μεγάλες του δημιουργίες. Μέχρι σήμερα γελούσα με την προσπάθεια πολιτικών αναλυτών να προσδιορίσουν το τέλος της Μεταπολίτευσης. Σήμερα μπορώ να τους βοηθήσω. Τελείωσε στα σίγουρα χθες. Γιατί έφυγε ο τελευταίος τεράστιος που ήταν εκεί στη γέννησή της. Και, με μία δόση συγκίνησης και υπερβολής, αλλά σας παρακαλώ να μου τη συγχωρήσετε λόγω της ημέρας, τολμώ να πω ότι χθες «τελείωσε» ο 20ος αιώνας.

Ευτυχώς για όλους μας, ο 21ος αιώνας φιλοξένησε για λίγο κάποιους από τους τεράστιους που δημιούργησαν την Ελλάδα και τον κόσμο μας. Ήταν ο τελευταίος. Τώρα είμαστε μόνοι μας. Και αν αδικώ κάποιους μεγάλους που ευτυχώς για εμάς είναι ακόμη μαζί μας, λέγοντας ότι ήταν ο τελευταίος, φαντάζομαι και αυτοί θα συμφωνούν μαζί μου. Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν τεράστιος. Κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του. Και πρέπει όλοι να είναι χαρούμενοι για αυτό. Γιατί, προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης διευρύνουν τα όρια του ανθρώπου. Αποτελούν πηγή αισιοδοξίας για τις δυνατότητές μας, για τον 21ο αιώνα και τα χρόνια που έρχονται.

Διάβασα ότι ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ανήσυχος για την Ελλάδα που αφήνει. Δεν θα έπρεπε. Χάρις στο έργο του η Ελλάδα έχει ένα ακόμη «όπλο» για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους και τις προκλήσεις της νέας εποχής. Τον ευχαριστούμε.