Ιωάννης Κ. Καλαβρουζιώτης

Και αυτό γιατί η Πολιτεία εφαρμόζοντας γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα κατάφερε να περιορίσει την διάδοση του κορονοιού 2019 (COVID-19) και να αποτελέσει πράγματι αυτή τη στιγμή μια Χώρα πρότυπο όχι μονον για την Ευρώπη αλλά και για πολλές άλλες προηγμένες Χώρες του πλανήτη.

Είναι η ίδια Χώρα που κατάφερε χάρη στην αποφασιστική δύναμη των πολιτών της που ζώντας με στερήσεις και αβεβαιότητα επί μια δεκαετία, εξήλθε από τον σφικτό εναγκαλισμό των μνημονιακών πολιτικών και ανταπεξήλθε με περισσή γενναιότητα στην σκληρή οικονομική πολιτική που της επέβαλλε το ΔΝΤ.

Αν κάποιος ηθελε να προβάλλει το ουσιαστικό πρόβλημα της σημερινής κατάστασης, θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτό εξακολουθεί να ακούει στο όνομα brain drain. Όσα ποσά στα πλαίσια της αλληλεγγύης και να δοθούν στη Χώρα μέσω της ΕΚΤ, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα μπορέσουν να επιβάλλουν την έλευση της κανονικότητας, χωρίς την επάνοδο μερους τουλάχιστον των χιλιάδων επιστημόνων που εγκατέλειψαν την χώρα την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Συνολικά την περίοδο 2008-2017 εγκατέλειψαν την Χώρα περί τα 467 χιλ. άτομα, ενώ οι νέοι επιστήμονες και επαγγελματίες ηλικίας 25-44 ετών ανέρχονται στους περί τις 50 χιλιάδες.


Την ίδια στιγμή δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι οι διδάκτορες από τα 24 ελληνικά πανεπιστήμια την τελευταία επταετία ανέρχονται στους 13.030, δηλαδή έχουμε περί τους 1700 νέους διδάκτορες το χρόνο.

Η ανάπτυξη της Έρευνας και της Καινοτομίας στην Ελλάδα θα πρέπει να στοχεύει σε δύο συνιστώσες.

Πρώτον σε γενναία αναπτυξιακά προγράμματα μέσω των Περιφερειών για την επάνοδο των επιστημόνων μας που θέλουν να επιστρέψουν στην Χώρα τους. Τα προγράμματα αυτά θα καταρτίζονται από τα περιφερειακά συμβούλια έρευνας και καινοτομίας που θα εισηγούνται στις Περιφέρειες και θα χρηματοδοτούνται από αυτές και που θα υλοποιούνται από τα Πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς Φορείς.

Σε κάθε περίπτωση θα υπάρχει η απαραίτητη διασύνδεση με τις βιομηχανίες και τις επιχειρήσεις, κάτι που γίνεται συνεχώς στην Ευρώπη.

Για τους νέους διδάκτορες θα πρέπει να υπάρξει η δυνατότητα ανάπτυξης για κάθε έναν από αυτούς ενός δίχρονου project των 30000 ευρω, συνολο 51 εκατομ. Ευρώ. Το κόστος αυτό θα προέρχεται από ειδικό κωδικό στον οποίο θα εισρέουν όλα τα χρήματα που προέρχονται από παράμονες δραστηριότητες (π.χ. ναρκωτικά, παράνομο πλουτισμό κ.λ.π.)

Με την πρόταση αυτή το καλύτερο στελεχιακό νέο επιστημονικό δυναμικό της Πατρίδας μας θα παραμένει στα ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα και ερευνητικά Ινστιτούτα για μια διετία θα συνεχίζει την μεταδιδακτορική του έρευνα έχοντας σαν επιβλέποντα τον καθηγητή του θα αμοίβεται μηνιαίως και θα συνεχίζει την ερευνά του στα πλαίσια της εφαρμογής των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην κατεύθυνση ανάπτυξης καινοτόμων δράσεων.

Η πρόταση αυτή ισοδυναμεί οικονομικά στην πράξη με την μισθοδοσία 1200 σημερινών κρατικών υπαλλήλων, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό στο σύνολο των σημερινών 650 χιλ. δημοσίων υπαλλήλων.

Πλεονεκτήματα

-Ο επαναπατρισμός των νέων επιστημόνων μας που πολλοί από αυτούς βλέποντας την νέα πραγματικότητα που διαγράφεται με την πανδημία του κορονοιού μπορούν να δουν ενδεχόμενα πολύ διαφορετικά το μέλλον τους μέσω της επιστροφής τους στην Χώρα μας.

-Οι νέοι Διδάκτορες θα παραμένουν στην Πατρίδα σε μεγάλο ποσοστό και θα σχεδιάζουν το επαγγελματικό τους μέλλον μέσα από την ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων χωρίς στην πραγματικότητα να βαρύνουν τον τακτικό προϋπολογισμό.

-Ταυτόχρονα αυξάνεται το ποσοστό της δαπάνης για την έρευνα και την παιδεία που αποτελεί χρόνιο αίτημα όλων και που σήμερα είναι καθηλωμένο στο 2% όταν στα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη η έρευνα καλύπτει το 5% του τακτικού προυπολογισμού.

-Η Χώρα μας αξίζει να επενδύσει στον τομέα των ερευνών και να εκμεταλλευτεί την ήδη υπάρχουσα και φέρουσα θαυμαστά αποτελέσματα επένδυση της στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση.

Η διάκριση της έρευνας από τη διδασκαλία θα επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας επιστημονικών ινστιτούτων ανά επιστημονικό κλάδο ακόμα και μέσα στα Πανεπιστημιακά ιδρύματα. Σε αυτά θα γίνεται από τούδε κι εφεξής η ερευνητική μελέτη από επιστήμονες που θα εισάγονται εκεί με τον τρόπο εισαγωγής των μελών ΔΕΠ στο πανεπιστήμιο για την επιβεβαίωση της άρτιας καταρτισής τους. Συνεπώς και η εκπαίδευση και η έρευνα θα
εντατικοποιηθούν.

Η πρώτη διότι οι πανεπιστημιακοί θα εστιάζουν αποκλειστικά στην βοήθεια των φοιτητών και στην προσπάθεια βελτίωσης τους και η δεύτερη διότι οι επιστήμονες θα επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην προαγωγή της επιστημονικής έρευνας. Θα είναι δε σε άμεση επαφή με τους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας και θα παράγουν εφαρμοσμένη έρευνα.

Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα αποκτά ολοένα και πιο εξειδικευμένους επιστήμονες ενώ θα είναι σε θέση να διεκδικήσει κι αυτή μια θέση ακόμα πιο ισχυρή και διαπρεπή στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Τελικά η πανδημία του κορονοιού είναι δυνατόν να αποδειχτεί μια μεγάλη ευκαιρία για την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας στην Χώρα μας. Αρκεί να σχεδιαστεί σωστά και στοχευμένα.


Καθηγητή Ιωάννη Κ. Καλαβρουζιώτη
Κοσμήτορα Σχολής Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας
Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου