Πολυτεχνείο: Το κτίριο Γκίνη Κέντρο Πολιτισμού

Ενα εμβληματικό ιστορικό μνημείο της Αθήνας, μετά από πολύχρονη εγκατάλειψη και καταστροφές από καταλήψεις, αλλάζει μορφή και γίνεται πόλος έλξης πολιτών, φοιτητών και καθηγητών με τη μετατροπή του σε Μορφωτικό, Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Κέντρο. Το κτίριο Γκίνη, ένα από τα κτίρια του πολυτεχνειακού συγκροτήματος της οδού Πατησίων, σχεδιάζεται ως σύγχρονη υποδομή πολιτισμού, που προστίθεται στο κέντρο της πρωτεύουσας, για να αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στο πρώτο τεχνολογικό ίδρυμα της χώρας και την Κοινωνία της Πόλης στην οποία απευθύνεται.

Το οικοδόμημα συνδυάζει κλασική μορφολογία και νεωτερική κατασκευή. Εχει επάλληλα αμφιθέατρα και πολλές μεγάλες αίθουσες με ευρείς κοινόχρηστους χώρους γύρω από ένα μνημειακό κλιμακοστάσιο. Με τη μεταφορά σχολών του ΕΜΠ στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, το κτίριο γνώρισε παρακμή και φθορά. Σήμερα είναι κλειστό και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ολοκληρωμένη αποκατάσταση.

Η πρόταση που αναρτήθηκε σε διαβούλευση υλοποιεί την ομόφωνη απόφαση της Συγκλήτου στις 29 Μαΐου του 2020, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας καθηγητών από τις σχολές του ΕΜΠ και προβλέπει τη μετατροπή του κτιρίου Γκίνη σε Μορφωτικό, Τεχνολογικό και Πολιτιστικό κέντρο, ανοιχτό στους πολίτες.

Σε δήλωσή του στο «ΘΕΜΑ» ο πρύτανης του ΕΜΠ Ανδρέας Μπουντουβής αναφέρει ότι «η επαναλειτουργία του κτιρίου Γκίνη αποσκοπεί στην ανάδειξή του ως πολύμορφου κέντρου, ανοιχτού στο σύνολο της κοινότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και ευρύτερα της κοινωνίας, με πολύπλευρη ανάπτυξη εκπαιδευτικών, ερευνητικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Επίσης, στοχεύει να συμβάλει καθοριστικά στην αναβάθμιση του συγκροτήματος Πατησίων του ΕΜΠ. Ο σχεδιασμός και οι μελέτες που αφορούν το έργο θα γίνουν με ευθύνη των μελών του ΕΜΠ και για την υλοποίησή του προσβλέπουμε στη χρηματοδότηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους».



Ο κοσμήτορας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ Παναγιώτης Τουρνικιώτης αναφερόμενος σε δημοσίευσή του στο κτίριο Γκίνη επισημαίνει ότι το οικοδόμημα αυτό δικαίως χαρακτηρίζεται «μνημείο και έργο τέχνης». «Το κτίριο Γκίνη, στο οποίο αποτυπώνονται τα οράματα και οι αντιθέσεις του νέου Ελληνισμού στη μακρά διάρκεια των 100 χρόνων από το 1920 μέχρι σήμερα είναι μια συμπύκνωση της νεότερης ελληνικής αρχιτεκτονικής με τις αντιφάσεις και τη νεωτερικότητα που τη χαρακτηρίζουν. Ενα κτίριο εντελώς μοντέρνο, λειτουργικά και οικοδομικά, αλλά συντηρητικό στη μορφή και την αισθητική, κατασκευασμένο προσθετικά και μεταλλαγμένο προσαρμοστικά ώστε να αποκτά δομή που να ανταποκρίνεται σε διαρκώς νέες συνθήκες, είναι σαν τα μυθικά όντα του ιδανικού παρελθόντος, που είναι υβριδικά. Γι’ αυτό είναι ξεχωριστό και μοναδικό, δικαίως χαρακτηρισμένο μνημείο και έργο τέχνης, επειδή εκφράζει έναν κόσμο που εκτινάσσεται προς τα εμπρός χωρίς να αποδεσμεύεται από το παρελθόν του». Με χρήσεις συνεδριακού κέντρου, θεματικού μουσείου με μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις και ερευνητικού κόμβου τεχνολογίας, το νέο κτίριο Γκίνη φιλοδοξεί να αποτελέσει προορισμό για ευρύ φάσμα κοινωνικών ομάδων και ηλικιών, ιδιαίτερα παιδιών και εφήβων, το οποίο θα είναι επισκέψιμο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Ταυτόχρονα, ο κοινόχρηστος χώρος του με εξυπηρετήσεις όπως εστιατόριο και βιβλιοπωλείο θα λειτουργήσει ως καρδιά του ιστορικού συγκροτήματος και αγαπημένο σημείο συνάντησης ανάμεσα στην κοινότητα σπουδαστών και καθηγητών και τους εξωτερικούς επισκέπτες. Το κτίριο Γκίνη θα αποτελέσει έτσι το νέο κοινό (common) σημείο αναφοράς όλων των σχολών του ΕΜΠ. Το έργο έχει πολλές απαιτήσεις όσον αφορά τις μελέτες και τις διαδικασίες, οι οποίες θα αποτελέσουν μέρος του εκπαιδευτικού αντικειμένου των σχολών του ΕΜΠ, που έχει ανταποκριθεί πολλές φορές σε παρόμοια έργα με επιτυχία. Η χρηματοδότηση προβλέπεται να γίνει με εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους του δημόσιου τομέα. Το υπουργείο Πολιτισμού έχει ήδη συμβάλει σε αυτή τη διαδικασία. Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης θα εκπονηθούν οι οριστικές μελέτες, με στόχο την έναρξη εργασιών το 2022.
Πέντε αμφιθέατρα

Το κτίριο έχει πέντε αμφιθέατρα των 250 θέσεων, τέσσερα από τα οποία είναι επάλληλα στη νέα πτέρυγα, πολλές μεγάλες αίθουσες με ευελιξία χρήσεων και ευρείς κοινόχρηστους χώρους γύρω από το μνημειακό κλιμακοστάσιο.

Παρά την ιστορική μορφολογία του, είναι μια στιβαρή κατασκευή από φέρουσα λιθοδομή και οπλισμένο σκυρόδεμα. Μετά τη μεταφορά πολλών σχολών του ΕΜΠ στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, το κτίριο παρήκμασε και εφθάρη. Σήμερα είναι κλειστό και δεν μπορεί να επαναλειτουργήσει χωρίς ολοκληρωμένη αποκατάσταση, η οποία εντάσσεται σε ένα πλαίσιο γενικότερης ανάδειξης του συγκροτήματος Πατησίων, το οποίο θα περιλαμβάνει τον υπαίθριο χώρο και την εσωτερική αυλή, τις προσβάσεις και τη διασύνδεση με την πόλη. Η διαμπερής σύνδεση της κύριας πρόσβασης του κτιρίου Γκίνη από την οδό Στουρνάρη με την εσωτερική αυλή του συγκροτήματος επιδιώκει την ενεργοποίηση των διασυνδέσεων στο επίπεδο του ισογείου, στο οποίο τοποθετούνται προς τον δρόμο δύο μεγάλα αμφιθέατρα και δύο χώροι περιοδικών εκθέσεων και προς την αυλή το βιβλιοπωλείο του ΕΜΠ και ένα καφέ-αναψυκτήριο.

Κέντρο τεχνολογίας στο ισόγειο

Στο ισόγειο της παλιάς πτέρυγας χωροθετείται ένα ερευνητικό κέντρο τεχνολογιών αιχμής, με συντονιστικό ρόλο ανάμεσα στις σχολές και τα άλλα ερευνητικά ιδρύματα. Στο ισόγειο της νέας πτέρυγας χωροθετούνται ένα βιβλιοπωλείο των εκδόσεων του ΕΜΠ και ένα μερικώς διώροφο καφέ-αναψυκτήριο για την πολυτεχνειακή κοινότητα, το οποίο θα είναι ανοιχτό στο κοινό. Προς την εσωτερική αυλή χωροθετούνται τρία ερευνητικά hubs, τα οποία επαναλαμβάνονται στους επόμενους δύο ορόφους, αποδίδονται στις σχολές και προβλέπεται να στεγάσουν ερευνητικές δραστηριότητες μεταδιδακτόρων και νέων ερευνητών που συνδέονται με ερευνητικά προγράμματα μακράς διάρκειας

Ο α’ όροφος

Η κύρια είσοδος στο κτίριο Γκίνη θα γίνεται από τη μνημειακή είσοδο της οδού Στουρνάρη, που είναι κλειστή πολλά χρόνια, και από όλες τις άλλες εισόδους στο εσωτερικό του συγκροτήματος. Η καρδιά του ορόφου είναι το μνημειακό φουαγιέ με το κλιμακοστάσιο. Στα δεξιά, το παλιό αμφιθέατρο αποκαθίσταται με τα παλιά ξύλινα καθίσματα και την έδρα και εκσυγχρονίζεται ακουστικά και λειτουργικά. Στα αριστερά, προβλέπονται δύο επιμήκεις αίθουσες για περιοδικές εκθέσεις τόσο των σχολών και της πολυτεχνειακής κοινότητας όσο και εξωτερικών οργανισμών που έχουν συναφείς με το ΕΜΠ δραστηριότητες. Ενα μέρος από το νέο αμφιθέατρο του ορόφου αποδίδεται στο καφέ-αναψυκτήριο για να βελτιώσει τη διαμπερή συνέχεια των χώρων. Το υπόλοιπο λειτουργεί ως τεχνολογικά εκσυγχρονισμένο αμφιθέατρο. Και σε αυτό τον όροφο υπάρχουν τρία hubs.

Στην εσωτερική αυλή κατασκευάζεται ένα κλιμακοστάσιο από μέταλλο και γυαλί, το οποίο περιλαμβάνει δύο μεγάλα ασανσέρ, για την εξασφάλιση της διαφυγής αλλά και της πρόσβασης σε όλους.

Μουσείο τεχνολογίας

Στα μεγάλα σχεδιαστήρια του ορόφου χωροθετείται ένα μουσείο τεχνολογίας. Στα αριστερά, προβλέπεται ένα αναλογικό μουσείο για την έκθεση οργάνων από την ιστορική συλλογή του Πολυτεχνείου. Στη δεξιά πλευρά, προβλέπεται ένα ψηφιακό μουσείο, στο οποίο θα εκτίθενται σε κατάσταση λειτουργίας σύγχρονες πλατφόρμες και μηχανές. Η ενότητα του μουσείου προσβλέπει σε ένα ευρύ κοινό νέων ανθρώπων που θέλουν να ενημερωθούν για την τεχνολογία και τις επιστήμες του μηχανικού, όπως είναι οι μαθητές Λυκείου, αλλά θα μπορεί να αποτελεί ταυτόχρονα ανοιχτό πεδίο διδασκαλίας. Στη νέα πτέρυγα εκσυγχρονίζεται το αμφιθέατρο και επαναλαμβάνονται τρία hubs ερευνητικών προγραμμάτων.

Συνεδριακοί χώροι

Ο τρίτος όροφος προορίζεται για συνεδριακή δραστηριότητα. Θα διαθέτει αμφιθέατρο, όπως αυτό στον δεύτερο όροφο, με μεταφραστική υποδομή και control room. Παράλληλα, αναπτύσσονται στα αριστερά ευέλικτοι χώροι για την διοργάνωση σεμιναρίων και άλλων συνεδριάσεων, που συνήθως συνοδεύουν μεγάλα συνέδρια, αλλά μπορούν να υπηρετήσουν και πολλές άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Η μεγάλη αίθουσα στα δεξιά μπορεί να υποστηρίζει τη συνεδριακή δραστηριότητα με πολλούς τρόπους ή να λειτουργεί και αυτόνομα ως πολυχώρος για πολλών ειδών εκδηλώσεις - ακόμα και εκθέσεις. Στο εξωτερικό της αναρτάται μια διάφανη μονάδα ηλεκτρολογικού/μηχανολογικού εξοπλισμού, ως έκθεμα στην πόλη, της πράσινης ενεργειακής επίλυσης του κτιρίου. Η συνύπαρξη τεσσάρων μεγάλων αμφιθεάτρων στο ίδιο κτίριο προτάσσει τη συνεδριακή λειτουργία, η οποία είναι αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής και της ερευνητικής δραστηριότητας του ΕΜΠ, αλλά δεν καθορίζει μια αποκλειστική, ούτε ενιαία χρήση. Η δυναμική ενός συνεδριακού κέντρου 600-800 ατόμων με σύγχρονη υποδομή, κάτι που δεν προσφέρεται τώρα στην Αθήνα, είναι απολύτως συμβατή με τον επιμερισμό των χρήσεων στα αμφιθέατρα και τους συναφείς χώρους για παράλληλες δραστηριότητες της πολυτεχνειακής κοινότητας και συνεργαζόμενων εξωτερικών ιδρυμάτων και οργανισμών.

Και εστιατόριο

Ο τελευταίος όροφος έχει λιγότερα τετραγωνικά και στεγάζεται σε μεγάλο μέρος του κάτω από μια ελαφριά μεταλλική στέγη που μπορεί να μεταβληθεί. Αφιερώνεται σε κοινωνικές συναντήσεις και δημιουργικές συζητήσεις που αναπτύσσονται παράλληλα με τις ερευνητικές, συνεδριακές, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Το πέμπτο, χαμηλοτάβανο και ρηχό αμφιθέατρο μετατρέπεται σε εστιατόριο το οποίο μπορεί να επεκτείνεται σε έναν υπαίθριο και έναν μερικώς υπαίθριο χώρο με εξαιρετική θέα στα ιστορικά κτίρια και τους κήπους τους. Η λειτουργία του μπορεί να επεκταθεί στον ερευνητικό και ακαδημαϊκό χώρο, πέραν της πολυτεχνειακής κοινότητας. Ο μερικώς υπαίθριος χώρος που του αποδίδεται προς το εσωτερικό του συγκροτήματος θα μπορεί να λειτουργεί και αυτόνομα ως χώρος συνάντησης και εργασίας. Στη συζυγή πλευρά του, προς την οδό Στουρνάρη, προβλέπεται η δημιουργία πολυχώρου για πολλές κατηγορίες εκδηλώσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται διεθνή workshops, συνεδριάσεις, σεμινάρια κ.λπ. Στον ίδιο όροφο τοποθετείται και η διοίκηση του κέντρου, στην οποία θα συμμετέχουν οι σχολές με τρόπο που θα οριστεί στη συνέχεια. Η επανάχρηση του κτιρίου Γκίνη θα συμβάλει στην ενεργοποίηση του περιβάλλοντος χώρου του συγκροτήματος. Η νέα ζωή του κτιρίου μπορεί να διαχυθεί στον εξωτερικό χώρο και να συναντηθεί με την καθημερινότητα σπουδαστών και εργαζομένων. Ο χώρος της εσωτερικής αυλής οργανώνεται σε δύο ζώνες. Η ζώνη πίσω από τη Ροτόντα του κτιρίου Αβέρωφ με τα ψηλά δέντρα διαμορφώνεται σε ενιαίο κήπο της βιβλιοθήκης με πράσινα παρτέρια και καθιστικά, που επεκτείνονται και στον συνδετήριο «λαιμό» μεταξύ των δύο συμμετρικών κτιρίων Γκίνη και Τοσίτσα.

Η ζώνη μεταξύ των κτιρίων Γκίνη, Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας οργανώνεται ως κοινός χώρος, τον οποίο μοιράζονται διαφορετικές λειτουργίες. Εμπρός από το κτίριο Μπουμπουλίνας διαμορφώνεται υπαίθριος χώρος εργασίας σπουδαστών (ανοιχτό ατελιέ) σε συνδυασμό με τη μετωπική αίθουσα Μ1. Στο κεντρικό τμήμα της πλατείας διατηρείται η χρήση του γηπέδου αθλοπαιδιών. Στις δυο ζώνες όπου υπάρχουν μεγάλα πλατάνια και ακακίες διαμορφώνονται σκιερά καθιστικά με πατημένο χώμα και φυτεύσεις. Ειδικότερα, εμπρός στο κτίριο Τοσίτσα τοποθετούνται τραπέζια πινγκ πονγκ ενώ ο χώρος στο πλάι αξιοποιείται για τη λειτουργική εκτόνωση του εστιατορίου. Ως γενική κατεύθυνση προτείνεται η αντικατάσταση της ασφαλτόστρωσης από άλλα υλικά επίστρωσης που να αποδίδουν τον χαρακτήρα της φιλόξενης εσωτερικής αυλής. Ο ανασχεδιασμός θα προβλέπει τη διέλευση οχημάτων τροφοδοσίας, λειτουργικής εξυπηρέτησης και έκτακτης ανάγκης.

Ειδήσεις σήμερα:

Περαιτέρω πτώση θερμοκρασιών το Σάββατο, ενισχυμένοι οι άνεμοι - Έρχεται νέο «κύμα» καύσωνα

Βασιλακόπουλος: 14 νέοι και 1 παιδί στις ΜΕΘ - Πώς θα φτάσουμε στην ανοσία της αγέλης

Λαμία: Προφυλακίστηκε ο 53χρονος για το βιασμό της 19χρονης