Στέλλα Κυριακίδου

Παρότι οι αριθμοί αποτυπώνουν μια εικόνα που θα ήταν δύσκολο να περιγράψουν οι λέξεις, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, ο καθένας με τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον φόβο, το άγχος, τον πόνο και τη θλίψη που βίωσαν οι Ευρωπαίοι πολίτες τους τελευταίους μήνες — τα παιδιά μας, οι ηλικιωμένοι μας, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, οι οικογένειες, οι φίλοι, οι γείτονες. Η κρίση του Κορωνοῒου δεν άφησε κανέναν ανεπηρέαστο.

Ο Κορωνοῒός μας έθεσε άνευ προηγουμένου προκλήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ ξανά, με καμία άλλη κρίση στον τομέα της δημόσιας υγείας, στο πρόσφατο παρελθόν. Σε λιγότερο από 6 μήνες, ο ιός αυτός έφερε με πρωτοφανή τρόπο στο προσκήνιο τον αντίκτυπο που έχει η υγεία στη ζωή μας, στις οικονομίες μας, στις κοινωνίες μας — σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Παρόλο που βρισκόμαστε ακόμη στο μέσο της πανδημίας, έχουμε αρχίσει σιγά - σιγά να σηκώνουμε το βλέμμα και να ατενίζουμε το μέλλον, τη νέα κανονικότητα που έχουμε μπροστά μας.

Όμως οι προκλήσεις, ακόμα και οι πιο δύσκολες, φέρνουν μαζί τους και ευκαιρίες. Όπως κάθε φορά στο παρελθόν, έτσι και τώρα η Ευρώπη θα αντλήσει διδάγματα από την κρίση αυτή. Εάν κάτι τέτοιο επαναληφθεί, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό τρόπο – θα πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι. Δεν θέλουμε να δούμε ποτέ ξανά τους εργαζόμενους μας στον τομέα της υγείας να αναγκάζονται να επιλέξουν ποιος ασθενής θα λάβει σωτήριο εξοπλισμό και φροντίδα για τη ζωή του. Δεν θέλουμε να δούμε ποτέ ξανά τα Κράτη Μέλη να κλείνουν τα σύνορά τους και να εμποδίζουν σε άλλα την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας φάρμακα ή εξοπλισμό ατομικής προστασίας. Δεν θέλουμε να δούμε ξανά περιφέρειες ή χώρες να αντιμετωπίζουν υπερβολικό φόρτο και να μην είναι σε θέση να παράσχουν κατάλληλη περίθαλψη σε όλους όσους την χρειάζονται, ενώ στην άλλη πλευρά των συνόρων να υπάρχουν κενές νοσοκομειακές κλίνες. Οι πολίτες μας περιμένουν περισσότερα από την Ευρώπη — και δικαίως. Το μήνυμα αυτό το έχουμε λάβει δυνατά και ξεκάθαρα.

Η απάντησή μας είναι το νέο πρόγραμμα «Η Ευρώπη για την Υγεία» (EU4Health), που ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτική της ΕΕ για την υγεία. Με το πρόγραμμα EU4Health θα διασφαλίσουμε ότι στο μέλλον θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι ώστε να προστατέψουμε τους Ευρωπαίους σε περίπτωση κρίσεων στον τομέα της υγείας και θα βελτιώσουμε την περίθαλψη για τους Ευρωπαίους πολίτες. Πρόκειται για το πλέον φιλόδοξο πρόγραμμα, στην ιστορία της ΕΕ για την υγεία, με αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων κατά 2 000 %, που φιλοδοξεί να καταστήσει την υγεία ως μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ΕΕ.

Αυτή είναι η ΕΕ η οποία κοιτά πέρα από των Κορωνοῒό με θάρρος, όραμα και φιλοδοξία. . Οι αριθμοί —9,4 δισ. ευρώ— μιλούν από μόνοι τους. Αν μάθαμε κάτι από την πανδημία του Κορωνοῒου, είναι ότι έχει έρθει πια η ώρα να αλλάξει ριζικά η κοσμοθεωρία μας ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον τομέα της υγείας αλλά και τον τρόπο με τον οποίο επενδύουμε σ’ αυτόν.

Για πρώτη φορά, η ΕΕ θα είναι σε θέση να δημιουργήσει αποθέματα ιατρικών προμηθειών και εφεδρείες ιατρικού προσωπικού–μεταξύ του οποίου και ιπτάμενοι γιατροί– που θα μπορούν να μετακινούνται άμεσα σε περιόδους κρίσης εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Στόχος του προγράμματος EU4Health είναι, επίσης να διαθέτουμε, ανά πάσα στιγμή, τον απαιτούμενο εξοπλισμό ατομικής προστασίας, τα φάρμακα και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που απαιτείται και να διασφαλίσουμε πως είναι οικονομικά προσιτά και καινοτόμα.

Ωστόσο, ενώ ο Κορωνοῒός μας δίδαξε ότι η Ευρώπη πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην υγεία και να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται καλύτερα σε επιδημίες και σε απρόβλεπτες απειλές για την υγεία, αυτό το νέο πρόγραμμα δεν αποτελεί απλώς αντίδραση στην πανδημία. Το EU4Health θα συμβάλει επίσης στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου και μιας νέας και φιλόδοξης φαρμακευτικής στρατηγικής για την Ευρώπη, με σκοπό τη διασφάλιση οικονομικά προσιτών φαρμάκων για όλους, τη βελτίωση των συνθηκών για τους ασθενείς με σπάνιες νόσους και για τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με τον εμβολιασμό και τη αντιμικροβιακή αντοχή.

Η πανδημία αυτή έδειξε ότι όταν μας χτυπά την πόρτα μια κρίση στον τομέα της υγείας, το να δουλεύει κανείς μεμονωμένα αντιστρατεύεται στα ίδια τα συμφέροντά μας. Η αλληλεγγύη σώζει ζωές. Η υγεία είναι και θα παραμείνει αρμοδιότητα των κρατών μελών. Ωστόσο, οι πολίτες μας επιθυμούν η ΕΕ να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο. Και αυτό θα κάνει.