Ηλίας Παπαθεοδώρου

Γνωρίζουμε πως την προηγούμενη άνοιξη ο εκθετικός ρυθμός ανάπτυξης του ιού οδήγησε στην κατάρρευση των υποδομών υγείας σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Ο καλύτερος τρόπος να εξηγήσει κανείς την εκθετική ανάπτυξη είναι το σκάκι. Πάρτε μία σκακιέρα και ένα κιλό ρύζι. Βάλτε δύο κόκκους στο πρώτο τετράγωνο και συνεχίστε διπλασιάζοντας την ποσότητα κόκκων σε κάθε τετράγωνο. Ίσως εκπλαγείτε όταν δείτε πόσο σύντομα θα σας τελειώσει το ρύζι. Παρ’όλο που το πρώτο τετράγωνο ξεκινάμε με μόλις δύο κόκκους, στο όγδοο τετράγωνο της πρώτης σειράς θα βρίσκεστε ήδη στους 256 κόκκους, ενώ θα χρειαστείτε μόλις δέκα τετράγωνα για να φτάσετε τους 1.000 κόκκους ανά τετράγωνο - ένα καλό πείραμα για να κάντε με τα παιδιά σας ή τους μαθητές σας. Σκεφτείτε τώρα τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης σε κρούσματα ή εισαγωγές σε ΜΕΘ. Τα νούμερα τρομάζουν και δεν υπάρχει σύστημα υγείας που να μπορεί να αντέξει μια συνεχόμενη εκθετική αύξηση κρουσμάτων. Ένα σύστημα υγείας με 1.000 κλίνες ΜΕΘ θα είχε κορεστεί σε δέκα μόλις μέρες. Η Ελλάδα υπολογίζεται πως στο τέλος του 2020 θα έχει περίπου 1.300 κλίνες ΜΕΘ. Ακόμα και εάν όλες οι κλίνες αποδίδονταν σε ασθενείς με τον ιό, θα είχαμε πληρότητα σε 10 μέρες. Ευτυχώς όμως το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι η εκθετική ανάπτυξη του ιού. Δυστυχώς ακόμα και με σταθεροποίηση των κρουσμάτων στα 500 την ημέρα και παρά την προγραμματιζόμενη αύξηση των κλινών ΜΕΘ όπως οι νέες 50 κλίνες ΜΕΘ στο Σωτηρία το σύστημα υγείας ακόμα κινδυνεύει να ξεπεράσει τα όρια του σε μερικές μόνο εβδομάδες.

Στοιχεία του Π.Ο.Υ. δείχνουν πως περίπου 1 στους 5 ασθενείς του ιού ενδέχεται να χρειαστούν νοσοκομειακή φροντίδα και ένα ποσοστό αυτών θα χρειαστεί φροντίδα σε ΜΕΘ. Με την παρούσα πληρότητα οι δυνατότητες του συστήματος υγείας έχουν περιοριστεί και για αυτό μια συνεχιζόμενη μικρή ανισορροπία μεταξύ εισαχθέντων και εξαχθέντων μπορεί να οδηγήσει γρήγορα το σύστημα υγείας μας στον κορεσμό. Για παράδειγμα, ας θεωρήσουμε πως σήμερα έχουμε 250 κλίνες ΜΕΘ για ασθενείς με τον ιό με μια υποθετική πλήροτητα 50%. Σε αυτή την περίπτωση μας απομένουν στο σύστημα 125 κλίνες ΜΕΘ για ασθενείς με τον ιό. Εάν κάθε εβδομάδα εισάγονται στις ΜΕΘ 20 ασθενείς περισσότεροι από αυτούς που βγαίνουν, μέσα σε 4 εβδομάδες θα έχουμε μόνο 45 κλίνες ΜΕΘ ελεύθερες και σε 6 με 7 εβδομάδες σχεδόν καμία. Εάν έχουμε το μισό, δηλαδή 10 ασθενείς παραπάνω την εβδομάδα, κερδίζουμε χρόνο, καθώς η πληρότητα θα επιτευχθεί σε 12 με 14 εβδομάδες. Δηλαδή παρά το ότι καταφέραμε να αποφύγουμε την εκθετική εξάπλωση ακόμα και εάν παραμείνουμε σταθεροί στα 300 με 500 κρούσματα την ημέρα, υπάρχει πάντα η πιθανότητα οι εισαγωγές ασθενών να ξεπερνούν τις εξαγωγές, και έτσι το σύστημα υγείας να οδηγηθεί στον κορεσμό μέσα σε λίγους μήνες. Εάν συνεχίσουμε να έχουμε κρούσματα σε οίκους ευγηρίας και παρόμοιες δομές ή εκθετική ανάπτυξη του ιού σε εστίες ανά την επικράτεια, ο κορεσμός μπορεί να έρθει πολύ πιο γρήγορα.

Δεν νομίζω πως έχει γίνει κατανοητός ο υπαρκτός κίνδυνος του κορεσμού σε κάποιες ομάδες του πληθυσμού. ΄Ενας λόγος ίσως είναι πως δεν δημοσιεύεται καθημερινά ο κατά την γνώμη μου κρίσιμος δείκτης που καθορίζει την πραγματική πληρότητα των ΜΕΘ, ο συνολικός αριθμός ασθενών που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ και όχι μόνο την υποομάδα του αριθμού των διασωληνωμένων. Πολλοί δεν γνωρίζουν πως στις ΜΕΘ νοσηλεύονται κι άλλοι συμπολίτες μας που νοσούν από τον κορονοϊό χωρίς να είναι διασωληνωμένοι. Το αποτέλεσμα είναι πως πιστεύουν πως είμαστε πολύ μακριά από τον κορεσμό αφού έχουν λανθασμένη αίσθηση της πραγματικής πληρότητας των ΜΕΘ. Επιπλέον, δεν γίνεται αρκετά ξεκάθαρα ο διαχωρισμός μεταξύ των συνολικών κλινών ΜΕΘ και των κλινών που είναι αποκλειστικά για την νοσηλεία των ασθενών με τον ιό.

Πιστεύω πως η κυβέρνηση πρέπει να προσθέσει στην ημερήσια ενημέρωση δείκτες όπως ο συνολικός αριθμός ασθενών με τον ιό σε ΜΕΘ, ο αριθμός κλινών ΜΕΘ για ασθενείς με τον ιό, τις ημερήσιες η έστω εβδομαδιαίες εισαγωγές/εξαγωγές ασθενών στις ΜΕΘ/ΜΑΦ και τα ποσοστά πληρότητας ΜΕΘ για το ιό. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες θα έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα της κατάστασης και ίσως κατανοήσουν καλύτερα τον κίνδυνο κορεσμού του συστήματος υγείας που διατρέχουμε στην παρούσα φάση της πανδημίας. Εάν κατανοούσαν πόσο εύκολα μπορεί να επέλθει ο κορεσμός ίσως να προφυλάσσονταν περισσότερο και έπαιρναν τα μέτρα ακόμα πιο σοβαρά.‘Εχουμε τον χειμώνα μπροστά μας και είναι σημαντικό το δημόσιο σύστημα υγείας να μην μπει στην χειμερινή περίοδο όντας ήδη κοντά στα όρια του.


* Ηλίας Παπαθεοδώρου - Ειδικός βιοτεχνολογίας και ανάπτυξης καινοτόμων θεραπειών