Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν την ηγετική δύναμη στην αντιπαράθεση αυτή, έχοντας αντιταχθεί σφόδρα στην υποστήριξη των Αδερφών Μουσουλμάνων από την Τουρκία. Η σύγκρουση αυτή έχει διευρυνθεί σημαντικά, αποκτά πλέον ιστορικές ρίζες και εντοπίζεται σε διάφορα γεωγραφικά σημεία της ευρύτερης περιοχής, με ναυτική παρουσία και των δύο πλευρών σε δύο σημαντικές θαλάσσιες διόδους στη Σομαλία, την Υεμένη και το Σουδάν, αλλά και με ανταγωνισμό συμφερόντων στη Συρία, τη Λιβύη και αλλού. Στα μάτια των ΗΑΕ η Τουρκία είναι ένα ξένο σώμα στην περιοχή, πρώην Οθωμανός κατακτητής που δεν έχει νομιμοποίηση πολιτικής και στρατιωτικής επέκτασης στην περιοχή.

Έτσι, με τη συμμετοχή τους σε κοινή στρατιωτική άσκηση με την Ελλάδα, τα ΗΑΕ στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα προς την Τουρκία, η οποία ανησυχεί για πιθανή ανατροπή της ισορροπίας των δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Επιδιώκοντας να αναχαιτίσουν την τουρκική επιρροή ισλαμικού τύπου στη Μέση Ανατολή, τα ΗΑΕ αναπτύσσουν μία ενεργό πολιτική απόκρουσης. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν ταχθεί στη Λιβύη στο πλευρό του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, του επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού, ο οποίος δεν κατάφερε να επικρατήσει τελικά στη Λιβύη, λόγω της τουρκικής στρατιωτικής παρέμβασης.

Με τον διπλωματικό ανταγωνισμό των δύο πόλων στην ευρύτερη περιοχή να αναζωπυρώνεται διαρκώς, δεν είναι τυχαίο που η λήψη της απόφασης αποστολής F-16 από τα ΗΑΕ στην Ελλάδα για συμμετοχή σε κοινή άσκηση ακολούθησε εντός λίγων ημερών από την υπογραφή αμυντικών συμφωνιών της Τουρκίας και του Κατάρ με τη Λιβύη. Έτσι, φαίνεται να διαμορφώνεται ένας περιφερειακός, συμμαχικός άξονας αντιμετώπισης της Τουρκίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Ισραήλ και ΗΑΕ, ο οποίος διευκολύνεται πλέον και από την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων των δύο τελευταίων. Μία τέτοια συμμαχία, η οποία θα ενισχυθεί αν θα συμμετάσχει και η Γαλλία, πιθανώς θα περιόριζε σημαντικά τα σχέδια του Ταγίπ Εντρογάν για διατάραξη των ισορροπιών, ο οποίος αποβλέπει στην προώθηση του ισλαμικού εξτρεμισμού και ταυτόχρονα στη διεκδίκηση θαλάσσιου χώρου, ο οποίος σαφώς ανήκει σε τρίτες χώρες της Μεσογείου, του Περσικού Κόλπου και της Βόρειας Αφρικής. Ο Ταγίπ Εργντογάν ασκεί μία πολιτική νεο-οθωμανικού επεκτατισμού, η οποία είναι πλήρως ανεδαφικός.

Η σημερινή επιχειρησιακή συνεργασία ασκήσεων ιδιαίτερης σημασίας των κρατών που αναφέραμε μπορεί θαυμάσια να εξελιχθεί σε μία μόνιμη στρατιωτική συνεργασία, που εξυπηρετεί πολιτικούς, στρατιωτικούς, οικονομικούς, πολιτισμικούς σκοπούς και κυρίως απόκρουσης του οθωμανικού επεκτατισμού. Η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα έχει ήδη αξιοποιήσει τις συνθήκες που έχουν διαμορφψθεί και έχει αναβαθμίσει συστηματικά τις διπλωματικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με πρόσφατο βήμα την υπογραφή – τον Ιούλιο, τεσσάρων Μνημονίων Κατανόησης και ενός Προγράμματος Κοινής Δράσης. Οι σχέσεις των δύο χωρών πιστεύουμε ότι έχουν εισέλθει σε μία φάση διευρυμένης πλέον Στρατηγικής Συνεργασίας, ενισχύοντας τις διμερείς σχέσεις, αποτέλεσμα της συναντίληψής μας στις περιφερειακές εξελίξεις, στην ευρύτερη περιοχή.


*Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι διεθνολόγος