Θανάσης Τσεκούρας

Επειδή η συμφωνία αφορά τη δουλειά μας, τη δημοσιογραφία στο παρόν και το μέλλον της, έχει νόημα να την αξιολογήσουμε. Κυρίως επειδή βοηθάει στην κατάρριψη αρκετών καθιερωμένων μύθων, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια κάνουν αξιοζήλευτη καριέρα στη ράθυμη και λίγο «αυτιστική» δημόσια συζήτηση στον τόπο μας για τα μίντια.

Μύθος πρώτος: Ο κλάδος των μίντια (το περίφημο «industry», που λένε οι τεχνοκράτες) δεν πουλάει. Δεν έχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Και όσοι επιμένουν να ρίχνουν λεφτά είναι για νταραβέρια. Για παίγνια διαπλοκής και γενικά για αλλότριες δουλειές που μόνο κατ’ επίφαση έχουν σχέση με τα μίντια. Εξ ου και η δημοσιογραφία έχει καταντήσει απλώς μια διεκπεραίωση συμφερόντων, μια «Φιλιππινέζα» μικροεξουσιών, ένα μέσο για να αποκτήσει κάλυψη και περιεχόμενο το νταραβέρι.

Τι αποδεικνύεται από τη συμφωνία του 1 δισ.; Τουλάχιστον ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος λειτουργίας των μίντια. Με κανόνες σύγχρονης αγοράς και αξιοσημείωτο επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Με επενδύσεις και κινήσεις που δημιουργούν αξίες και υπεραξίες, ενώ στο τέλος εμφανίζουν διπλό θετικό αποτέλεσμα: από τη μία ανανεώνουν και αναβαθμίζουν τη δημοσιογραφία. Από την άλλη, βγάζουν λεφτά για τους επενδυτές. Οχι βέβαια από νταραβέρια.

Για παράδειγμα, η ιστορία του Politico, από μόνη της, είναι εξαιρετικά διδακτική. Πρόκειται για μια αμερικανική ιστοσελίδα που προέκυψε πριν από 14 χρόνια, από τη βαρεμάρα των «συστημικών» ΜΜΕ της Αμερικής. Την ξεκίνησαν δυο-τρεις δημοσιογράφοι που κουράστηκαν από το «μεγάλο χασμουρητό» στις δύο «γκρι κυρίες» της Αμερικής, τους «New York Times» και τη «Washington Post».

Τα έκαναν όλα λάθος, σύμφωνα με την καθιερωμένη συνταγή των «ειδικών» και τις «σοφές αλήθειες» της αγοράς των μίντια.

Κανόνας πρώτος, η ενημέρωση δεν πουλάει. Αυτοί έστησαν το Politico σαν ένα αυστηρό και «αφιερωμένο» μέσο ενημέρωσης.

Κανόνας δεύτερος, η πολιτική δεν πουλάει. Το Politico πρόσφερε εξαντλητική πολιτική ενημέρωση, προσέλαβε τους καλύτερους πολιτικούς συντάκτες που υποαπασχολούνταν στα νυσταγμένα μέσα ενημέρωσης και τους πιο ενδιαφέροντες πολιτικούς αρθρογράφους.

Κανόνας τρίτος, η δημοσιογραφία στο Διαδίκτυο σημαίνει μικρά κείμενα, σχεδόν τηλεγραφικά. Το Politico ποντάρισε στην «blanket» δημοσιογραφία, καθιέρωσε τα περίφημα «long-form» κείμενα και σταδιακά τα έκανε μόδα.

Κανόνας τέταρτος, τα διεθνή δεν πουλάνε. Την εποχή που οι «γκρι κυρίες» της Αμερικής περιόριζαν τις σελίδες των διεθνών, το Politico δημιουργούσε ένα παγκόσμιο δίκτυο δημοσιογράφων. Στη συνέχεια ένα υψηλού επιπέδου δίκτυο στην Ευρώπη και στο τέλος ένα ευρωπαϊκό Politico, πάντα σε συνεργασία με τον όμιλο Axel Springer.

Αφού λοιπόν τα έκαναν όλα λάθος, σύμφωνα με τους «ειδικούς» της εποχής, επιβραβεύτηκαν με μια παγκόσμια εκδοτική επιτυχία και με 1 δισ. Μάλλον για να συνεχίσουν, κάπου αλλού, να κάνουν τα ίδια λάθη.

Αν, λοιπόν, εξάγεται ένα συμπέρασμα από την ιστορία του Politico είναι ότι αυτοί που βρίσκονται με βεβαιότητα στη λάθος πλευρά της Ιστορίας είναι αυτοί που παραμένουν εμμονικά κολλημένοι σε κάποιες υποτιθέμενες κοινά παραδεκτές αλήθειες.

Η δημοσιογραφία μπορεί να είναι και δημιουργική και να αποδίδει χρήματα. Οχι από τα νταραβέρια, αλλά από σύγχρονα και καινοτόμα διαβήματα που καλύπτουν τις διαρκώς «ανανεούμενες» ανάγκες της κοινής γνώμης.

Οποιος ανακαλύπτει τις νέες ανάγκες και δεν διστάζει να αγκαλιάσει τις καινοτομίες στο τέλος κερδίζει. Μπορεί γενικά η δημοσιογραφία να βρίσκεται σε μία από τις χειρότερες εποχές της ιστορίας της, αλλά η καλή δημοσιογραφία έχει αξία. Πολλές φορές και σημαντική υπεραξία.

ΥΓ.: Για όσους θεωρούν ότι όλα αυτά δεν γίνονται σε μικρές αγορές όπως η ελληνική, απλώς να τους υπενθυμίσω ότι σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής ισχύει ο κανόνας της αναλογικότητας. Αρα δρόμοι υπάρχουν παντού...