Νίκος Φελέκης

Το ταμάλες είναι έδεσμα μεξικάνικης προέλευσης, που παρασκευάζεται με καλαμπόκι, κομμάτια κρέατος ή κοτόπουλου και κόκκινες πιπεριές, τα οποία ψήνονται τυλιγμένα σε φύλλα καλαμποκιού. Ε, αυτή την εικόνα, του πολιτικού ταμάλες, με τα διάφορα -και διαφορετικά- υλικά (προεδρικοί, σκιαδιστές, ρενέδες, δημαρίτες, πασοκογενείς) έδωσε και ο ΣΥΡΙΖΑ στο κλείσιμο του συνεδρίου του. Κάποιος μπορεί να πει ότι «έδεσμα» ήταν για τον Μητσοτάκη, τον Ανδρουλάκη και τον Κουτσούμπα, που έβλεπαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να ερίζουν για... το φύλο των αγγέλων. Και όχι για τον Τσίπρα, ο οποίος είδε την καλή εικόνα των πρώτων ημερών του συνεδρίου να αμαυρώνεται από τις αποδοκιμασίες, τις ασχημονίες, τα γιουχαΐσματα και τις κοκορομαχίες για μια δευτερεύουσας σημασίας ψηφοφορία.

Αντί να επικρατήσει η είκονα της ομοφωνίας των συνέδρων στην Πολιτική Απόφαση, κυριάρχησε ο διχασμός για τον iSYRIZA, για το αν τα μέλη θα μπορούν να εγγράφονται και ηλεκτρονικά ή είναι απαραίτητη η αυτοπρόσωπη παρουσία, τα δικαιώματα των μελών και φίλων, ο τρόπος εκλογής των νομαρχιακών και τοπικών επιτροπών και διάφορα άλλα θέματα, βαρύνουσας σημασίας για την κοινωνία και εξαιρετικού ενδιαφέροντος για τους πολίτες. Δυστυχώς για τον Αλέξη, τα έχει αυτά η Αριστερά. Το κόμμα, ως πεφωτισμένη πρωτοπορία, είναι υπεράνω της κοινωνίας, ενώ στις εσωκομματικές διαδικασίες το αλατοπίπερο είναι η ένταση, η ιδεολογική σύγκρουση, ο φραξιονισμός και ο διχασμός για τις λέξεις, τις καταστατικές προβλέψεις και τα τοκομερίδια της κομματικής εξουσίας.

Και φυσικά, όσο ο ίδιος προτιμά τον Μπλερ από τον Μακρόν, πρέπει να συνηθίσει τις αντιθέσεις και τους τσακωμούς που συνεπάγονται οι πλειοψηφίες και οι μειοψηφίες σ’ ένα κόμμα. Θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει την τακτική του Γάλλου προέδρου, που αποχώρησε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, οδηγώντας το στον μαρασμό, και να ιδρύσει ένα δικό του «καθαρό» κόμμα, χωρίς ομάδες, σκιάδια και γέφυρες. Δεν το έπραξε. Και μάλλον δεν το θέλει. Προτιμά την τακτική του Μπλερ, που έστριψε το τιμόνι των Εργατικών δεξιά, συμπιέζοντας τα ποσοστά της αριστερής πτέρυγας, προκειμένου να κερδίσει την πρωθυπουργία και ακολουθώντας τον «τρίτο δρόμο» να κυβερνήσει για 10 χρόνια το Ηνωμένο Βασίλειο. Από τη στιγμή που ο Τσίπρας επιλέγει να είναι Μπλερ θα πρέπει να συνηθίσει να ζει με πλειοψηφίες και μειοψηφίες στο κόμμα του, αλλά το πιο σημαντικό είναι να βρει και να παρουσιάσει τον ελληνικό «τρίτο δρόμο». Μόνο έτσι θα περιθωριοποιήσει τις φράξιες και πρωτίστως την «Ομπρέλα». Και το κυριότερο, αυτό που άλλωστε τον ενδιαφέρει, θά έχει ελπίδες να επανέλθει στο τιμόνι της διακυβέρνησης.

Οι προγραμματικές δεσμεύσεις

Σίγουρα οι 5+1 προγραμματικές δεσμεύσεις για προοδευτική διακυβέρνηση που παρουσίασε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο συνέδριο (μείωση 50% των αυξήσεων στο ρεύμα, αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, από 713 που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, επαναφορά εργασιακών δικαιωμάτων, διαγραφή μέρους του χρέους της πανδημίας, νέο ΕΣΥ, επιστροφή 13ης σύνταξης, φτηνή στέγη για νέα ζευγάρια, απλοποίηση πρόσβασης σε ΑΕΙ) είναι καλές, ενδεχομένως και να δίνουν ψήφους στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν συνιστούν «τρίτο δρόμο». Οσο η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, το ολιστικό σχέδιο κοινωνικής ανασυγκρότησης και το νέο εθνικό αφήγημα συνεχίζουν να βρίσκονται υπό διερεύνηση, η εκλογική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίζει να καταγράφει χαμηλές πτήσεις και τα ποσοστά του θα εξαρτώνται, σε σημαντικό βαθμό, από τις επιδόσεις της κυβέρνησης.

Για παράδειγμα, αν οι εκλογές γίνουν όντως στο τέλος της τετραετίας και, παρά τις προβλέψεις, έχουν τελειώσει η πανδημία του COVID-19, η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει να αρχίσουν να βελτιώνονται τα οικονομικά μεγέθη. Αν εκτός από τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών έχουμε και καλυτέρευση των συνθηκών για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, τότε η κυβέρνηση είναι πιθανό να βρεθεί σε καλύτερη θέση - από τη δεινή όπου βρίσκεται σήμερα. Μάλιστα, οι όροι του παιχνιδιού μπορούν να αλλάξουν άρδην αν λίγο πριν από τις εκλογές, έχουμε και κάποιο ελληνοτουρκικό επεισόδιο «τύπου Εβρου».

Κατά συνέπεια, μπορεί ο Τσίπρας και οι σύντροφοί του να δηλώνουν, και ορθώς, ότι «η κατάσταση με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και την εκρηκτική ακρίβεια σε όλο το εύρος της αγοράς έχει ξεπεράσει τα όρια της απελπισίας», όμως το αποτέλεσμα της κάλπης, σε σημαντικό βαθμό, θα είναι απότοκο της κατάστασης που θα επικρατεί όταν προκηρυχθούν οι εκλογές, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι περίπου 20% των πολιτών αποφασίζει το τελευταίο δεκαήμερο ακόμη και πίσω από το παραβάν της κάλπης. Επίσης, η Κουμουνδούρου μπορεί να ελπίζει ότι το μήνυμα της κάλπης της 15ης Μαΐου, της επανεκλογής δηλαδή του Τσίπρα στην αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ, θα είναι «μήνυμα ελπίδας για την αρχή του τέλους του Μητσοτάκη, την πολιτική αλλαγή και ελπίδα για διαφορετική πολιτική κοντά στα προβλήματα των πολιτών», όμως εξαρτάται πόσο ισχυρό θα είναι αυτό το μήνυμα.

Αν πάνε λιγότεροι από 100.000, η κυβέρνηση και το ΚΙΝ.ΑΛ. δεν θα ταρακουνηθούν. Η σύγκριση των αριθμών, για την εκλογή ηγεσίας, θα είναι σε βάρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θα πρέπει ο αριθμός αυτών που στις 15 Μαΐου θα ψηφίσουν στις 500 κάλπες να είναι τουλάχιστον υπερδιπλάσιος από τις 40.000 που ψήφισαν στις 1-3 Απριλίου για την εκλογή συνέδρων. Ακόμη και αυτό θα είναι λίγο όταν το μέτρο σύγκρισης είναι οι 270.000 του ΚΙΝ.ΑΛ. και οι 400.000 της Ν.Δ. Η δικαιολογία ότι στον ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζουν μόνο τα μέλη και όχι οι φίλοι είναι μεν σωστή, αλλά στον πόλεμο της επικοινωνίας δεν κερδίζει τις εντυπώσεις.

Ο αριθμός των εκλεκτόρων

Από την άλλη δεν είναι οι εντυπώσεις για τον αριθμό των μελών και των φίλων αυτές που καθορίζουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι οι πολιτικές, τα προγράμματα, τα ψηφοδέλτια και το «στράτευμα» που θα κινητοποιηθεί καθ’ άπασαν την επικράτειαν για τη νίκη του κόμματος. Αυτό ο Τσίπρας το ξέρει και γι’ αυτό η έγνοια του να πάνε, στις 15 Μαΐου, να τον ψηφίσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι δεν είναι για να ξεπεράσει τον αριθμό των εκλεκτόρων του Μητσοτάκη και του Ανδρουλάκη -φυσικά, αν το πετύχαινε θα ήταν ο ευτυχέστερος άνθρωπος της χώρας-, αλλά να έχει όσο γίνεται περισσότερες δυνάμεις στον προεκλογικό αγώνα.

Είναι άλλο να έχεις 20.000 μέλη, άλλο 60.000 και άλλο 100.000 που θα τρέξουν για να φέρουν ψήφους. Ο πραγματικός λόγος που ο Τσίπρας θέλει να πάνε να τον ψηφίσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι δεν είναι για να ξεπεράσει τον Ανδρουλάκη και τον Μητσοτάκη σε αριθμό ψήφων για την εκλογή στην κομματική ηγεσία, αλλά για να συγκεντρώσει όσο γίνεται μεγαλύτερο αριθμό «σταυροφόρων» προκειμένου να κατακτήσει την Ιερουσαλήμ της πολιτικής, που δεν είναι άλλη από την πρωθυπουργία. Και στις δύο εβδομάδες που απομένουν θα εντείνει την καμπάνια με την οποία θα καλεί τα 61.600 μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και όσους πολίτες θέλουν να ενταχθούν στις γραμμές του και «να ενισχύσουν το αίτημα πολιτικής αλλαγής». Για να στείλουν, όπως λένε, «τον λογαριασμό στον Μητσοτάκη» και για «να φύγει η πιο αποτυχημένη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης».

Για τη «γιορτή της Δημοκρατίας», όπως έχουν ήδη βαφτίσει τη 15η Μαΐου, ολόκληρος ο κομματικός μηχανισμός «μπαίνει σε μεγάλη κινητοποίηση», κατά την έκφραση στενού συνεργάτη του Αλέξη Τσίπρα. Και μεταξύ αυτών και τα στελέχη της «Ομπρέλας», αφού η ένστασή τους δεν είναι για το πρόσωπο του Τσίπρα, αν είναι κατάλληλος ή όχι για επικεφαλής του κόμματος, αλλά για να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Τον Τσίπρα θα τον ψηφίσουν ακόμη και οι ορκισμένοι εχθροί του αρχηγισμού και της μετακόμισης του ΣΥΡΙΖΑ στο Κέντρο, όπως ο Τσακαλώτος, ο Φίλης, ο Σκουρλέτης, ο Βούτσης, ο Βίτσας, ο Παπαδημούλης, ο Λάμπρου κ.ά. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει άλλος υποψήφιος για την αρχηγία, το άκυρο ή το λευκό μόνο ζημία μπορεί να προκαλέσει στον ΣΥΡΙΖΑ, για την οποία οι πρώτοι που θα κατηγορηθούν είναι αυτοί.

Οι σκιαδιστές το ξέρουν και το λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους και γι’ αυτό ο Αλέξης είναι σίγουρος ότι το ποσοστό που θα λάβει στην απευθείας εκλογή από τη βάση του κόμματος θα είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό που έλαβαν οι προεδρικοί (74%) στο συνέδριο. Και περισσότεροι από 90.000 θα πάνε, πιστεύει, να τον ψηφίσουν και το ποσοστό με το οποίο θα εκλεγεί θα είναι κατά τι λιγότερο ή περισσότερο από 90%. Θυμίζουμε ότι την προηγούμενη φορά, το 2016, εξελέγη αρχηγός -τότε από το συνέδριο- με ποσοστό 93%. Σε κάθε περίπτωση, όλοι όσοι θα πάνε να ψηφίσουν (πάνω από τους 40.000 που ψήφισαν για το συνέδριο) στις 15 Μαΐου θα πάνε για να ψηφίσουν τον αρχηγό και όχι για να εκλεγεί στην Κεντρική Επιτροπή ο τάδε και η δείνα.

Αυτός είναι και ο επιπλέον λόγος που και τα στελέχη της «Ομπρέλας» θα κινητοποιηθούν για να ψηφίσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι στις 15 Μαΐου. Δεν θέλουν τα επιπλέον μέλη να είναι μόνο για τον αρχηγό, αλλά και για την Κεντρική Επιτροπή. Δεν θέλουν να υποστούν τη δεινή ήττα που υπέστησαν στο συνέδριο. Θέλουν στη νέα Κεντρική Επιτροπή από τα 300 μέλη να «ελέγχουν» τα 75, δηλαδή να λάβουν ποσοστό τουλάχιστον ίσο με αυτό του συνεδρίου (25%). Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 90 μέλη, που αντιστοιχεί στο 30%, ενώ οι απαισιόδοξοι κατεβάζουν το ποσοστό στο 20%, ήγουν 60 μέλη.

Σε κάθε περίπτωση, τα «σκιάδια» θα παραμείνουν η δεύτερη σε δύναμη κομματική ομάδα, αφού η πλειοψηφία των προεδρικών θα πρέπει αφενός να κατανείμει, αναλογικά, τις δυνάμεις της ανάμεσα στην Κίνηση Μελών του Νίκου Παππά, τη ΡΕΝΕ του Αντώνη Κοτσακά και τους «ιερολοχίτες» του Δημήτρη Τζανακόπουλου και αφετέρου να μεριμνήσει να μοιραστεί, χωρίς παρατράγουδα, το 20% (60 μέλη) στην Προοδευτική Συμμαχία, στην οποία περιλαμβάνονται η «Γέφυρα» του Νίκου Μπίστη, η ΔΗΜ.ΑΡ. του Θανάση Θεοχαρόπουλου, η ΕΚΙΕΑ του Φώτη Κουβέλη, η «Κοινωνική Συμφωνία» της Λούκας Κατσέλη, η Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία του Τάκη Κορμά, οι «καραβελιστές» των Τζουμάκα και Μαντζουράνη, οι λοιποί πασοκογενείς (Βάρτζελη, Μωραΐτης, Ραγκούσης, Τόλκας), αλλά και όσοι ενεγράφησαν στον ΣΥΡΙΖΑ μετά την 1/1/2019, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι και μέλη της ΛΑΕ, του Παναγιώτη Λαφαζάνη, που επέστρεψαν στην Κουμουνδούρου. Η εσωτερική κατανομή των προεδρικών αναμφίβολα παρουσιάζει δυσκολίες και γι’ αυτό η «Ομπρέλα», ως συμπαγής ομάδα, μπορεί, με έξυπνη σταυροδοσία, να εκλέξει περισσότερα, από τις δυνάμεις της, μέλη στην Κεντρική Επιτροπή.

Μητσοτάκης - Ανδρουλάκης

Βεβαίως, αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο τον Αλέξη Τσίπρα είναι να επικρατήσει στις δύο άλλες μάχες. Την πρώτη με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την πρωθυπουργία και τη δεύτερη με τον Νίκο Ανδρουλάκη για την ηγεμονία στον ευρύτερο χώρο της Προοδευτικής Παράταξης. Για την πρώτη μάχη, η οδηγία που έχει δώσει στα στελέχη του είναι να τονίζουν «τα 6 στρατηγικά λάθη του Μητσοτάκη που εκτόξευσαν τους λογαριασμούς και ανέβασαν στα ύψη την ακρίβεια» και τα οποία, κατά τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σχετίζονται με την ακύρωση της μείωσης του ΦΠΑ στο 6% στα τιμολόγια, τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, τη σύνδεση του ρεύματος με το εισαγόμενο φυσικό αέριο, τη μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, τη μη αξιοποίηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και τη ρήτρα αναπροσαρμογής στα τιμολόγια της ΔΕΗ.

Για τη δεύτερη μάχη είδε με ικανοποίηση τους τέσσερις μεγάλους της Κεντροαριστεράς (Πέρεθ - Ισπανία, Κόστα - Πορτογαλία, Λέτα - Ιταλία και Στάνισεφ, πρόεδρο των ευρωσοσιαλιστών) να τάσσονται στο πλευρό του, με τα θερμά μηνύματα για συνεργασία που του έστειλαν στο συνέδριο, τη στιγμή που ο Νίκος Ανδρουλάκης επιχείρησε να τον απαξιώσει στέλνοντας, ως «αντ’ αυτού» στο συνέδριο τον υπεύθυνο Τύπου του ΚΙΝ.ΑΛ.! Στο συνέδριο του ΚΙΝ.ΑΛ. ο Αλέξης Τσίπρας θα στείλει πάντως τον γραμματέα του κόμματος (τον Δημήτρη Τζανακόπουλο, αν δεν έχει εκλεγεί καινούριος), ενώ θα συνεχίσει να πιέζει τον επικεφαλής της Χαριλάου Τρικούπη «να σταματήσει να κινείται στην γκρίζα ζώνη... να μας πει αυτά που θέλει και όχι αυτά που δεν θέλει... τους πρωθυπουργούς τούς βγάζει ο ελληνικός λαός και όχι οι παρακάμερες... και το ΠΑΣΟΚ πήγε στο 6% γιατί συγκυβέρνησε με τη Ν.Δ. και όχι με τον ΣΥΡΙΖΑ».

Τις περιοδείες, όπως η τελευταία στην Καλλιθέα, θα τις συνεχίσει και μετά το Πάσχα. Οχι μόνο για να καλέσει τους πολίτες να συμμετάσχουν στη «γιορτή» της 15ης Μαΐου, αλλά και γιατί η χώρα, όπως δείχνουν και οι κινήσεις και εξαγγελίες του πρωθυπουργού, ουσιαστικά έχει μπει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο, στην οποία δεν επιτρέπονται ολιγωρίες. Η μόνη παρασπονδία που θα κάνει είναι από τη Μεγάλη Παρασκευή μέχρι και την τρίτη ημέρα του Πάσχα, όταν θα πάει με τη σύζυγό του Μπέττυ και τα δυο τους παιδιά στο εξοχικό τους στο Σούνιο.

Τη σύντομη αποτοξίνωση από την πολιτική θα την αντικαταστήσουν πάντως τα τριγλυκερίδια του οβελία, για τον οποίο ήδη έχει προνοήσει τα δέοντα...