Μιχάλης Στούκας

Βασικοί υπεύθυνοι για αυτή την επιστροφή στο παρελθόν είναι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ. Η παρουσίαση του προγράμματος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που έχει τίτλο «Συμβόλαιο για την αλλαγή» ήταν η θρυαλλίδα της δημόσιας αντιπαράθεσης μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ. ΑΛ. Αλλά και σε πολλά προεκλογικά σποτ του ΣΥΡΙΖΑ η λέξη «αλλαγή» κυριαρχεί. Νομίζει κανείς μάλιστα, ότι πρόκειται για σποτάκια του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ. ΑΛ. «Τυμβωρύχο του Ανδρέα Παπανδρέου» χαρακτήρισε ο Νίκος Ανδρουλάκης τον Αλέξη Τσίπρα. «Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε αντίπαλο τη Δεξιά, δεν είχε μέτωπο με την Αριστερά» απάντησε η Κουμουνδούρου.

Από την πλευρά της η ΝΔ μάλλον παρακολουθεί με κρυφά χαμόγελα τη συγκεκριμένη κόντρα και κάνει για λόγο για παρελθοντολογία από τα δύο κόμματα, την ίδια ώρα που τα προβλήματα της χώρας είναι πολλά και σημαντικά. Για ποιο λόγο όμως ο Αλέξης Τσίπρας κάνει αυτή τη… βουτιά στο παρελθόν και ρίχνει στην εκλογική μάχη συνθήματα του 1981; Ποιο κοινό θέλει να προσελκύσει; Οι σημερινοί νέοι, στους οποίους φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπερτερεί, μόνο από διηγήσεις των γονιών και των παππούδων τους, αλλά και από το διαδίκτυο μπορούν να μάθουν για τον Ανδρέα, άρα μάλλον δεν απευθύνεται σε αυτούς.

Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ, που έχει σημαντικές εισροές από παλιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ μετά το 2012 και ακόμα και στην τελευταία κοινοβουλευτική του ομάδα είχε βουλευτές προερχόμενους από το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη, προσπαθεί να διατηρήσει στις τάξεις των ψηφοφόρων του όλους αυτούς τους κεντροαριστερούς πολίτες, εμφανιζόμενος ως, κατά κάποιο τρόπο, ο «κληρονόμος» του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η προσπάθεια αυτή όμως, γίνεται τελείως αδέξια και ερασιτεχνικά. Αποτελεί πραγματική ιεροσυλία, ο διάδοχος, κατά κάποιον τρόπο, του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ που το 1989 ήταν ανάμεσα στα κόμματα που οδήγησαν τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, από το οποίο και αθωώθηκε, να καπηλεύεται σήμερα συνθήματά του και να τα χρησιμοποιεί στην προεκλογική του εκστρατεία. Κάτι καινούργιο δεν σκέφτονται στην Κουμουνδούρου; Μάλλον όχι. Η εμμονή τους στα συνθήματα του Ανδρέα Παπανδρέου είναι ηθελημένη και δεν νομίζουμε ότι θα σταματήσει ως τις εκλογές.

Ο Αλέξης Τσίπρας διακρίνεται και για τις οβιδιακές του μεταμορφώσεις, που είναι φυσικά και ανέξοδες. Και στο παρελθόν έχει δώσει δείγματα αντιγραφής του Ανδρέα Παπανδρέου. Τώρα όμως φαίνεται ότι πηγαίνει πολύ πιο μακριά, εμφανιζόμενος ως «πολιτικός κληρονόμος» του ιστορικού ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Κάτι τέτοιο όμως δεν στέκει. Εκείνο που αποδεικνύεται, κατά την άποψή μας, από αυτή την απροκάλυπτη μίμηση και επαναφορά του Ανδρέα στο προσκήνιο, είναι ότι ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ ήταν ένας χαρισματικός ηγέτης. Αν όχι ο τελευταίος, ένας από τους τελευταίους που γέννησε η χώρα.

Παρά τα λάθη του, παρά τις αδυναμίες του, παρά την ανακολουθία λόγων και έργων του σε πολλές περιπτώσεις, είχε τη στόφα του ηγέτη. Ένα μοναδικό χάρισμα, που έχει εκλείψει τα τελευταία χρόνια, είναι ο τρόπος που επικοινωνούσε με το κοινό, το πώς κατάφερνε να μαγεύει τα πλήθη. Οι διάλογοι του χαρισματικού Ανδρέα Παπανδρέου, με το κοινό που παραληρούσε κατά τις προεκλογικές, κυρίως, συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ, έμειναν στην ιστορία. Έστω κι αν οι εποχές έχουν αλλάξει, τα συνθήματα και η φρασεολογία του έχουν χαραχτεί βαθιά στη μνήμη του ελληνικού λαού: «Το χρονοντούλαπο της ιστορίας», στο οποίο θα έμπαινε η δεξιά, «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά», «τα περήφανα γηρατειά», «τα μπάνια του λαού» και τόσα ακόμα, έχουν πιστωθεί στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ.

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι λαϊκιστής θα πουν ορισμένοι, όπως κι ο Ανδρέας Παπανδρέου. Είναι αυτό αρκετό όμως για να εξηγήσει τις ενέργειες του ΣΥΡΙΖΑ; Ο βασικότερος λόγος γι’ αυτές θεωρούμε ότι είναι η διαχρονική επιρροή του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Ποιος άλλος μεταπολιτευτικός ηγέτης, ασκεί ακόμα και σήμερα, μια παράξενη γοητεία σε πολλές και πολλούς; Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αναμφίβολα δύο σημαντικοί πολιτικοί, ωστόσο δεν ακούσαμε και δεν διαβάσαμε κάποια αναφορά σε αυτούς, εκτός από κάποιες αιχμές του Αλέξη Τσίπρα για ενδεχόμενη προσπάθεια της ΝΔ να προσεταιριστεί βουλευτές άλλων κομμάτων μετά τις εκλογές, κάτι που παραπέμπει στην αποστασία του 1965. Για τον Κώστα Σημίτη που κυβέρνησε τη χώρα για οχτώ χρόνια δεν μιλάει κανείς, ενώ οι Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Παπανδρέου μνημονεύονται μόνο για τη χρεοκοπία της χώρας…

Παρά τις αντιδράσεις του ΠΑΣΟΚ, ο Αλέξης Τσίπρας δεν νομίζουμε ότι θα σταματήσει να οικειοποιείται συνθήματα του Ανδρέα Παπανδρέου. Εκείνο που έχουμε να παρατηρήσουμε, είναι πως όσο κι αν προσπαθεί να μιμηθεί τον Ανδρέα Παπανδρέου και να αντιγράψει τα συνθήματά του δεν θα το καταφέρει. Χαρισματικός ηγέτης γεννιέσαι, δεν γίνεσαι. Ο Αλέξης θα το παλέψει μέχρι το τέλος απ’ ότι φαίνεται, προσπαθώντας να προσελκύσει μια σημαντική μερίδα ψηφοφόρων.

Πάντως στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός απ’ όλα τ’ άλλα, φαίνεται ότι έχουν στερέψει από ιδέες… Κόμμα που διεκδικεί την εξουσία να αντιγράφει τα συνθήματα ενός άλλου κόμματος που κυριαρχούσαν πριν 40 χρόνια, μάλλον δεν έχει ξαναγίνει. Μένει τώρα να δούμε τον Αλέξη Τσίπρα να φορά ζιβάγκο και να χορεύει το ζεϊμπέκικο «Αυτός ο άνθρωπος αυτός», για να δείξει ότι αυτός είναι ο πραγματικός «πολιτικός κληρονόμος» του Ανδρέα Παπανδρέου…