Μαίρη Λαμπαδίτη

Και είχαν δίκιο! Πολλά χρόνια ίσως και δεκαετίες έχει να νιώσει περήφανο για μια νίκη το εργατικό κίνημα. Θα μου πείτε οι παροχές αφορούν 3.000 riders της συγκεκριμένης εταιρίας ενώ οι ντελιβεράδες στην Ελλάδα ξεπερνούν τις 8.000. Χιλιάδες είναι και οι εργαζόμενοι που απασχολούνται προσωρινά, με επισφάλεια και απλήρωτοι στις ψηφιακές πλατφόρμες. Πλατφόρμες που δεν αφορούν μόνο την παραγγελία φαγητού αλλά απαιτητικά project για μεγάλες εταιρίες , δημιουργία λογισμικού κα.

Είναι όμως μια αρχή. Και είναι συγκινητικό που τα μέλη του σωματίου τους αναγνώρισαν τη συμβολή των δημοσιογράφων και του κόσμου σ΄αυτή τη νίκη. Του κόσμου που κατέκλυσε τα social media με μηνύματα κατακραυγής και συμπαράστασης ένθεν κακείθεν. Ο αντίκτυπος ήταν άμεσος δημιουργώντας ένα ισχυρό κίνημα που ονομάστηκε «ψηφιακός ακτιβισμός». Χιλιάδες λάτρεις του έτοιμου φαγητού διαγράφτηκαν την ίδια ημέρα από την πλατφόρμα. Το Σάββατο ,μια μέρα μετά το σάλο , μου έλεγαν οι riders , οι παραγγελίες συρρικνώθηκαν στο 1/3.

Για να λέμε και «του στραβού το δίκιο» αν δεν φούσκωνε το κύμα της αγανάκτησης και αν δεν πετύχαινε το μποϊκοτάζ εις βάρος της εταιρίας , ο εξαιρετικά συμπαθής σε όλους κλάδος ίσως να μην κατάφερνε να κερδίσει τα δικαιώματα του μόνο με τις απεργίες και τις μοτοπορείες. Τα social media ανέτρεψαν πραξικόπημα , ανέβασαν και κατέβασαν κυβερνήσεις , έκαναν διάσημους τους άσημους σε μια μέρα, απογείωσαν brands η το αντίθετο καταβαράθρωσαν εταιρίες και προϊόντα.

Ας έρθουμε τώρα και στην εταιρία η οποία στο πλαίσιο του crisis management έπρεπε να ξεπεράσει τον εαυτό της για να «μαζέψει» τον αρνητικό αντίκτυπο. Και το έκανε σχετικά σύντομα.

Και είναι αλήθεια ότι κάποιες από τις παροχές που ανακοίνωσε η e-food ,όπως τη πρόσθετη ιδιωτική ασφάλιση ( δεν ξεκαθάρισε αν αφορά το ατύχημα) τις συναντάμε μόνο σε λίγες ψηφιακές πλατφόρμες σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Οι περισσότερες πλατφόρμες σε όλο τον κόσμο επιλέγουν το μοντέλο του συνεργάτη freelancer , χωρίς δικαιώματα ο οποίος βρίσκεται μονίμως κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της αξιολόγησης.

Επίσης δεν είναι πρωτοφανής η τακτική να προσλαμβάνουν εργαζόμενους με πλήρη εξαρτημένη απασχόληση, αλλά μόλις εδραιώσουν τη θέση τους στην αγορά, να τους απολύουν και να τους αντικαθιστούν με freelancers.

Το επιχείρημα των εν λόγω επιχειρήσεων ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο οι εργαζόμενοι είχαν την ευελιξία να επιλέγουν τα δικά τους ωράρια εργασίας. Η πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) είναι άλλη. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της «Uber», η οποία αναφέρει στην ετήσια έκθεσή της ότι εάν οι οδηγοί έπρεπε να προσληφθούν ως υπάλληλοι (σχέση εξαρτημένης εργασίας), τότε θα έπρεπε να "αλλάξει ριζικά" το επιχειρηματικό της μοντέλο, κάτι το οποίο «θα είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομική της κατάσταση .

Οι ψηφιακές πλατφόρμες είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νέα μορφή απασχόλησης στον κόσμο

«Καραβιές» ψηφιακών νομάδων, όπως έχουν ονομαστεί, τρέχουν να προλάβουν dead lines ,δουλεύοντας έως και 18 ώρες την ημέρα ,χωρίς να πληρώνονται για πολλές από αυτές.

Μέχρι σήμερα ήταν σχεδόν απροστάτευτοι. Τώρα όμως η συζήτηση για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους έχει ανάψει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Κομισιόν την έκδοση ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα δικαιώματα των εν λόγω εργαζόμενων.

Τα ανώτατα δικαστήρια σε πολλές χώρες ,ακόμα και στην Τουρκία που δε φημίζεται για τη φιλεργατική της πολιτική δικαιώνουν τους ντελιβεράδες και τους εργάτες της λεγόμενης Gig Economy υποχρεώνοντας τις πλατφόρμες να υπογράψουν συμβάσεις μισθωτής εργασίας.

Τα μοντέλα εργασίας αλλάζουν καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι δρόμος χωρίς επιστροφή. Τι θα μπορούσε να γίνει στο μέλλον;

Ελπίζουμε αυτό που έγινε με την E-food. Δηλαδή ,όπως εκτιμούν ειδικοί του χώρου και εργατολόγοι, θα πρέπει οι πλατφόρμες να απορροφήσουν το κόστος που θα προκύψει από την αύξηση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων. Ναι, θα χάσουν μέρος των κερδών και ίσως επιβραδυνθεί η ανάπτυξή τους. Δε θα έρθει και η συντέλεια του κόσμου. Έτσι κι αλλιώς οι μεγάλες εταιρίες, οι γίγαντες της τεχνολογίας πάντα θα σέρνουν το άρμα του παγκόσμιου ψηφιακού χωριού!