Αριάδνη Νούκα

Η διαδικασία που έχει θεσπιστεί περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

Ο οφειλέτης, εάν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στις προστατευτικές διατάξεις του νόμου, υποβάλλει αίτηση. Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού μηχανισμού προχωρά σε αυτόματη πρόταση και αντιπρόταση ρύθμισης των οφειλών.

Τόσο η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους όσο και η αντιπρόταση ορίζονται αυτόματα από τον αλγοριθμικό συνήγορο, εξασφαλίζοντας δίκαιη και βιώσιμη λύση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Ως προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, η αποδοχή της πρότασης είναι υποχρεωτική, ενώ για τα funds η αποδοχή της πρότασης ή της αντιπρότασης εξαρτάται από τη διακριτική τους ευχέρεια, εκτός από την κατηγορία των ατόμων που πληρούν τα κριτήρια ευαλωτότητας.

Ο οφειλέτης, στο πλαίσιο αυτό, δεν έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει την πρόταση ή την αντιπρόταση ρύθμισης, καθώς ο νόμος δεν του παρέχει αυτό το δικαίωμα. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα funds και στις τράπεζες να απορρίπτουν τη ρύθμιση των οφειλών με προσχηματικές επί το πλείστον αιτιολογίες και να προχωρούν άμεσα σε διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως κατάσχεση και πλειστηριασμό.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο δανειολήπτης, αφενός χάνει την ευκαιρία να ρυθμίσει τις οφειλές του, αφετέρου, μη διαθέτοντας γνώση για τους όρους της ρύθμισης καθώς και το σχετικό έγγραφο που τους αποτυπώνει, βρίσκεται σε αδυναμία απόδειξης, ενώπιον της Δικαιοσύνης ότι η συμπεριφορά του fund είναι κακόβουλη και ανέντιμη απέναντι του, ενώ έχει τη βούληση αλλά και τις οικονομικές δυνατότητες να εξυπηρετήσει τη ρύθμιση του υπολογιστικού εργαλείου του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Πρόσφατα, δανειολήπτης που προσπάθησε να εισέλθει στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού βρέθηκε αντιμέτωπος με μια ιδιαίτερα καταχρηστική συμπεριφορά από το fund, το οποίο απέρριψε την αυτοματοποιημένη πρόταση, όσο και την αντιπρόταση του υπολογιστικού εργαλείου του εξωδικαστικού μηχανισμού, και προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη, εξέδωσε έγγραφη εντολή προς τον δικαστικό επιμελητή για επιβολή κατάσχεσης, όχι μόνο πριν την απόρριψη της πρότασης, αλλά και πριν την οριστική υποβολή της αίτησης από τον δανειολήπτη.

Ο δανειολήπτης, προκειμένου να υπερασπιστεί τα νόμιμα δικαιώματά του, αιτήθηκε εξωδίκως από τη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους να του παρασχεθεί αντίγραφο της πρότασης που παρήχθη από το υπολογιστικό εργαλείο της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ωστόσο, δεν του χορηγήθηκε η ζητούμενη πληροφορία. Αναγκάστηκε να απευθυνθεί στην Εισαγγελία με αίτηση χορήγησης εισαγγελικής διάταξης για την παροχή των αναφερομένων εγγράφων. Τελικώς, μετά την έκδοση της εν λόγω διάταξης, ο δανειολήπτης απέκτησε πρόσβαση στα σχετικά έγγραφα, επιτρέποντάς του να τα χρησιμοποιήσει για να προστατέψει την περιουσία του.

Είναι απαράδεκτο ο δανειολήπτης ο οποίος υφίσταται οικονομική επιβάρυνση για αμοιβές τρίτων (νομικού ή οικονομικού συμβούλου), προκειμένου να διεκπεραιώσει τη ρύθμιση των οφειλών του μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού να μην έχει πρόσβαση στις λεπτομέρειες της πρότασης και της αντιπρότασης που δημιουργούνται από το υπολογιστικό εργαλείο, τη στιγμή μάλιστα που, στις περισσότερες των περιπτώσεων, τούτες απορρίπτονται με ευκολία και χωρίς καμία συνέπεια από τα funds. Επιπλέον, είναι απαράδεκτο να επιβάλλεται στον δανειολήπτη η υποχρέωση να καταφύγει σε επιπρόσθετα έξοδα και δικαστικές διαδικασίες για να αποκτήσει πρόσβαση στην πρόταση του συστήματος, προκειμένου να προστατεύσει την ιδιοκτησία του. Τέλος, είναι απαράδεκτο να ευνοείται η καταστρατήγηση της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης λόγω των ρυθμιστικών ατελειών που εντοπίζονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Δοθέντων τούτων, καθίσταται αναγκαίο, να διασφαλιστεί, ότι ο οφειλέτης θα έχει πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τις προτάσεις ρύθμισης οφειλών που τον αφορούν, ώστε να αμύνεται ενάντια σε οποιαδήποτε αυθαίρετη απόρριψή τους. Απαιτείται η προσοχή και η άμεση παρέμβαση του νομοθέτη και των αρμόδιων φορέων, ώστε να αποτραπεί η καταστρατήγηση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών και να εξασφαλιστεί η εφαρμογή του με δίκαιο και διαφανή τρόπο που θα προστατεύει τα νόμιμα δικαιώματα των οφειλετών - δανειοληπτών που αριθμούν 2.400.000 σύμφωνα με το τελευταίο απολογιστικό δελτίο των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων της 31ης Δεκεμβρίου 2023.

* Η Αριάδνη Νούκα είναι Δικηγόρος, Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής-Κοινωνικής Δικαιοσύνης και Eλληνισμού «ΕΥΝΟΜΙΑ»