Αντώνης Ν. Βγόντζας

Είχε οικογένεια και υποχρεώσεις. Αρνιόταν, όμως, να δουλέψει. Και μπεκρόπινε στο καπηλειό. Με δανεικές πεντάρες. Που δεν τις επέστρεφε. Ή κολλούσε σαν τσιμπούρι σε παρέες. Η φιλοσοφία του ήταν απλή: «Καλά και τα λεπτά, καλή κι η δουλειά, καλό και το κρασί, καλή κι η κουβέντα, όλα καλά. Καλύτερον απ’᾽ όλα η ραστώνη, το δόλτσε φάρ νιέντε των αδελφών Ιταλών». Η γλύκα του τίποτα! Παραμονές Χριστουγέννων και δεν είχε χρήματα για τον ίδιο και την οικογένειά του. Παραπλάνησε έναν βαστάζο που μετέφερε γαλοπούλα και καλούδια για άλλη οικογένεια και τον έστειλε στη δική του. Τα κατάφερε! Και έσπευσε στο καπηλειό να συνεχίσει την οινοποσία του. Και να το γιορτάσει. Αργά το βράδυ επέστρεψε σπίτι του αδημονώντας για το πλούσιο δείπνο. Δεν του άνοιγαν. Από φόβο. Είχαν όλοι κρυφτεί. Είχε στο μεταξύ εμφανιστεί ο πραγματικός δικαιούχος, που ξεσήκωσε τη γειτονιά.

Αν είναι μελαγχολική η χριστουγεννιάτικη ιστορία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τότε πιο μελαγχολική είναι η σημερινή πραγματικότητα και η αλήθεια. Μπορεί κάποιοι να γιορτάζουν. Η Ελλάδα, όμως, ολόκληρη είναι σαν τη γειτονιά του ήρωα του Παπαδιαμάντη. Σαν να θέλει να διώξει αυτούς που φιλοσοφούν για τη γλύκα του τίποτα. Για τη γλύκα της αδράνειας. Για τη γλύκα της απραξίας. Για τη γλύκα των επικοινωνιακών τεχνασμάτων, που δεν έχουν μηνύματα ουσίας. Ούτε μεταφέρουν τέτοια μηνύματα. Ο Αλέξης και η παρέα του Μαξίμου κέρδισαν πραγματικά τρία στοιχήματα. Τις εκλογές του Ιανουαρίου - με το «παραμυθένιο» πρόγραμμα Θεσσαλονίκης. Το δημοψήφισμα - με το ακατανόητο ερώτημα και την αυθαίρετη ερμηνεία του. Και τις εκλογές των αρχών του φθινοπώρου - με τις ασφυκτικές προθεσμίες διεξαγωγής τους και την παγίδα του πιο καλού «διαχειριστή».

Ολα τα άλλα χάθηκαν. Η μάχη για την ανάπτυξη - ούτε μια επένδυση. Η μάχη για την ανεργία - ούτε μία νέα θέση εργασίας. Η μάχη για τα δημόσια οικονομικά - με φοροκαταιγίδες και αναστολή των υποχρεώσεων του κράτους προς τους πολίτες. Η μάχη για το κοινωνικό κράτος. Χάθηκαν χιλιάδες ώρες διδασκαλίας από αφροντισιά. Καταρρέει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ο αναπληρωτής υπουργός καθυβρίζει τους δημοσιογράφους. 

Χάθηκε το κύρος των θεσμών. Μέσα από θολές διαδικασίες επιχειρήθηκε η παγίδευση της κοινής γνώμης. Μετέτρεψαν το διαρκές αίτημα και τον στόχο για διαφάνεια και πάταξη της διαφθοράς σε «υποχρέωση» της χώρας έναντι των δανειστών. Οποια ανεξάρτητη αρχή δεν τους βολεύει την καταργούν στην πράξη. Οπου δεν βρίσκουν «πρόθυμους» λειτουργούς, τους σπιλώνουν. Και στην πράξη τούς καθιστούν όμηρους. Βεβηλώνουν τη Βουλή. Ολα ψηφίζονται «κατεπειγόντως». Την τελευταία στιγμή και στο ποδάρι. Χωρίς ουσιαστική συζήτηση. Και με εκβιαστικά διλήμματα. Νομοσχέδια ψευδεπίγραφα και με ετοιμοπαράδοτες κακές μεταφράσεις από τα αγγλικά. Με ποταμούς άσχετων τροπολογιών. Τσουνάμι! Και άμα λάχει, έτοιμη μία Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Με την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι έτσι τον εκθέτουν διαχρονικά. Και ιστορικά. 

Χάθηκε και η αξιοπιστία της χώρας. Με τα καμώματά τους. Και τις επιτηδευμένες ατημελησίες τους. Με τους αλλοπρόσαλλους τακτικισμούς. Με το άνοιγμα ανούσιων μετώπων. Χωρίς στρατό. Χωρίς προμήθειες για την επόμενη μέρα. Χωρίς συμμάχους. Με άτακτες λυκοφιλίες και παράταιρα ζευγαρώματα. Και στο τέλος συνομολογούν γραπτά την αναξιοπιστία της χώρας μας. 

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης μάς έχει χαρίσει τα καλύτερα διηγήματα για τα Χριστούγεννα. Ολα είναι γεμάτα τρυφερότητα. Περισσεύει η αγάπη. Και η αλληλεγγύη. Και η συντροφικότητα μεταξύ των απλών ανθρώπων. Αυτό το χριστουγεννιάτικο διήγημά του διαφέρει. Είναι κοινωνικό. Και σκληρό. Στις επισημάνσεις και στις κυρώσεις. Τον τεμπέλη ήρωά μας τον έδιωξαν κακήν κακώς. Και η σπιτονοικοκυρά του. Και οι δικοί του. Και η γειτονιά του. Να δουλέψει του ζήτησαν όλοι. Εκείνος, όμως, χάθηκε μέσα στη νύχτα. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αποδείχθηκε και προφητικός. Λίγους μήνες μετά τα Χριστούγεννα του 1896 η χώρα παρασύρθηκε στον τυχοδιωκτικό πόλεμο του 1897. Χωρίς στρατό. Χωρίς προμήθειες. Μέσα σε παχιά λόγια, μεγάλα και ψεύτικα. Χωρίς δουλειά. Η πρώτη πολεμική εξόρμηση της χώρας μετά την ένδοξη Επανάσταση της Ανεξαρτησίας και Απελευθέρωσης. 

* Ο κ. Αντώνης Ν. Βγόντζας είναι δικηγόρος