Νέα Κομισιόν: Η περίπλοκη ιεραρχία και ο τετραγωνισμός του κύκλου από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Η στιγμή που η εκλεγείσα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε από τις Βρυξέλλες τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα επόμενα πέντε χρόνια ήταν η κατάληξη μιας εξαιρετικά δύσκολης διαδικασίας. Η πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει την προεδρία της Κομισιόν στην ιστορία της ΕΕ, δεν έπρεπε απλώς να τετραγωνίσει τον κύκλο μοιράζοντας χαρτοφυλάκια ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, στελέχη των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επιτρόπους από τα «μεγάλα και μικρά» κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά να σκιαγραφήσει το μέλλον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Οι συνεδριάσεις της Επιτροπής θα διεξάγονται πλέον χωρίς τη χρήση χαρτιού, μόνο με ψηφιακά μέσα», υπογραμμίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θέλοντας να δείξει ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί μια από τις προτεραιότητές της. Στη συνέχεια όμως οι δημοσιογράφοι στις Βρυξέλλες θα λάβουν εκτυπωμένες σε χαρτί τις ιδέες της για την επόμενη Κομισιόν...

Μιλώντας στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά, η πρόεδρος φοντ ντερ Λάιεν αναπτύσσει τις ιδέες της και με ύφος δασκάλας που προσπαθεί να δικαιολογήσει ακόμα και τους πλέον αδύναμους μαθητές της, παρουσιάζει διαγράμματα, φλυαρεί για κάθε πόστο στην Επιτροπή της και προσπαθεί να εξηγήσει τη σύνθεση μιας φαινομενικά, περίπλοκης, Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα λειτουργεί σε τέσσερις βαθμίδες.

Η περίπλοκη ιεραρχία της Κομισιόν και ο τετραγωνισμός του κύκλου

Στην πρώτη θα βρίσκεται ή ίδια, ως πρόεδρος. Στη δεύτερη βαθμίδα θα βρίσκονται τρεις εκτελεστικοί αντιπρόεδροι που θα έχουν συντονιστικό έλεγχο. Οι δύο πρώτοι εκτελεστικοί αντιπρόεδροι ήταν γνωστοί εδώ και καιρό. Η Φιλελεύθερη Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ από τη Δανία και ο Σοσιαλδημοκράτης Φρανς Τίμερμανς από την Ολλανδία. Η κυρία Βέστεϊγιερ,η Επίτροπος Ανταγωνισμού της Επιτροπής Γιούνκερ, ο «φόβος και ο τρόμος» των τεχνολογικών αμερικανικών κολοσσών, όχι απλώς διατηρεί το χαρτοφυλάκιό της αλλά αναβαθμίζεται, ως υπεύθυνη για την ψηφιακή αλλαγή.

Ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς αναλαμβάνει την Κλιματική Αλλαγή. Ένα από τα πιο σημαντικά πόστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής προκαλούν τρόμο στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, καθώς θεωρείται ήδη βέβαιο ότι η κλιματική κρίση θα ξεπεράσει όλες τις άλλες κρίσεις που βίωσε η ΕΕ τα τελευταία δέκα χρόνια.

Το πρόσωπο που συμπληρώνει την πρώτη τριάδα, προς μεγάλη έκπληξη των δύο προηγούμενων εκτελεστικών αντιπροέδρων ήταν ο «αειθαλής» Βάλντις Ντομπρόβσκις. Ο πρώην πρωθυπουργός της Λετονίας ο οποίος κατάφερε να βάλει τη χώρα του στην Ευρωζώνη την ώρα που η Νομισματική Ένωση βίωνε μια υπαρξιακή κρίση αναλαμβάνει τη θέση του «δερβέναγα» της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Στη τρίτη βαθμίδα της κλίμακας βρίσκονται τέσσερις συν ένας Αντιπρόεδροι.  Ο Σοσιαλδημοκράτης Γιοζέπ Μπορέλ από την Ισπανία, ο οποίος αποτελεί προϊόν διαπραγμάτευσης των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο), η Φιλελεύθερη Βιέρα Γιούροβα από την Τσεχία, ο Μαργαρίτης Σχοινάς του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος από την Ελλάδα, ο Σοσιαλδημοκράτης Σέφτσοβιτς από τη Σλοβακία και η Ντούμπραβκα Σούιτσα επίσης από το ΕΛΚ με καταγωγή από την Κροατία.

Η επιλογή των οκτώ αυτών προσώπων που θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και συγκεκριμένων Επιτρόπων δημιουργεί εύλογα ερώτημα αλλά την ίδια στιγμή δείχνουν μια βαθιά γνώση των ευρωπαϊκών προκλήσεων από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο, της Προστασίας του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής. Κι όμως, πίσω αυτό το σχεδόν ουργουελικό πόστο, ο κ. Σχοινάς θα είναι υπεύθυνος για τεράστιας σημασίας ζητήματα, όπως η μετανάστευση και θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με την Επίτροπο Ίλβα Γιόχανσον από τη Σουηδία (Σοσιαλδημοκράτες) που αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο των Εσωτερικών υποθέσεων.

Η επιλογή της Βιέρα Γιούροβα ως επικεφαλής για τις «Αξίες και τη διαφάνεια» προκαλεί επίσης προβληματισμό. Η κυρία Γιούροβα υπήρξε στέλεχος του πρωθυπουργού Αντρέι Μπάμπις. Ενός ζάπλουτου πολιτικού ο οποίος έχει τεθεί υπό έρευνα από το Ευρωπαϊκό Γραφείο κατά της Απάτης (OLAF) από τον Δεκέμβριο του 2015, εν μέσω ισχυρισμών ότι μια ανώνυμη εταιρεία που έλεγχε ο ίδιος, είχε λάβει παράνομα επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο οι αρμοδιότητες της Επιτρόπου Γιούροβα είναι παρόμοιες με αυτές του προτεινόμενου Επιτρόπου Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς από το Βέλγιο. Φαίνεται ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει βρει τον τρόπο ώστε ο ένας Επίτροπος να ελέγχει τουλάχιστον έναν ακόμα.

Η κλιματική αλλαγή ως προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Από την τέταρτη βαθμίδα, αυτήν των Επιτρόπων οι επιλογές της προέδρου φον ντερ Λάιεν φαντάζουν τόσο παράξενες, που ενδεχομένως να είναι ιδιοφυείς. Ο Φίλ Χόγκαν από την Ιρλανδία θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του Εμπορίου στην μετά Brexit εποχή. Ο Πάολο Τζεντιλόνι από την Ιταλία που θα αναλάβει το οικονομικό χαρτοφυλάκιο και θα πρέπει να ελέγχει εάν η Ρώμη ακολουθεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες του Συμφώνου Ανάπτυξης και Σταθερότητας. Και ένα Ούγγρος ο οποίος ως υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας του υπερψήφισε μερικούς από τους πιο αμφιλεγόμενους Νόμους αναφορικά με το σεβασμό του κράτους Δικαίου, θα αναλάβει τη διεύρυνση της ΕΕ. Ήτοι να παρακολουθεί τον σεβασμό του... κράτους δικαίους στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και στην Τουρκία.

Η Γαλλίδα «υπέρ - Επίτροπος»

Εκτός από τις προαναφερθείσες βαθμίδες διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν αποφάσισε να δημιουργήσει και μια θέση «υπέρ - Επιτρόπου». Πρόκειται για την Σιλβί Γκουλάρ από τη Γαλλία. Η Επίτροπος Γκουλάρ αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της Βιομηχανίας αλλά και αυτό της Άμυνας και Διαστημικής Πολιτικής. Κάτι που σημαίνει ότι στις Βρυξέλλες θα δημιουργηθεί μια νέα Γενική Γραμματεία Άμυνας ώστε να διαχειριστεί τα δισεκατομμύρια για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας που επιθυμεί το Παρίσι αλλά και το Βερολίνο.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ξεκινάει την προεδρία της με αυτοπεποίθηση και βαθιά γνώση των ισορροπιών της ΕΕ. «Αυτή η τόσο διαφορετική ομάδα της Ευρώπης, αλλά τόσο ισχυρή όσο η Ευρώπη», όπως χαρακτήρισε η ίδια η πρόεδρος την προτεινόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει μπροστά της αρκετό δρόμο για να δείξει εάν μπορεί να διαχειριστεί τα προβλήματα της ΕΕ και να εμπνεύσει τους Ευρωπαίους πολίτες.