Τι λένε έρευνες για το γλυκαντικό που χρησιμοποιούμε ως υποκατάστατο της ζάχαρης
Κατερίνα Αθανασίου
Οι βλαβερές συνέπειες από τη χρήση της ζάχαρης είναι κάτι για το οποίο συμφωνούν οι ειδικοί σε θέματα υγείας.
Επειδή πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αποφεύγουν τη ζάχαρη, πολλά άλλα γλυκαντικά - φυσικά και τεχνητά - έχουν γίνει δημοφιλή και χρησιμοποιούνται τόσο στη ζαχαροπλαστική όσο και στη μαγειρική.
Ένα από αυτά είναι το σιρόπι αγαύηςτο οποίο βρίσκεται σε διάφορα «υγιεινά» τρόφιμα και διατίθεται στο εμπόριο ως φυσικό, φιλικό προς τους διαβητικούς που δεν ανεβάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Τι είναι η αγαύη;
Το φυτό αγαύη έχει τις ρίζες του στη νότιες Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική. Αν και η αγαύη είναι ένα νέο προϊόν στη Δύση, χρησιμοποιείται στο Μεξικό εδώ και εκατοντάδες - και ίσως χιλιάδες - χρόνια.
Παραδοσιακά, η αγαύη πίστευαν ότι είχε φαρμακευτικές ιδιότητες. Οι χυμοί της βράζονταν επίσης για να παραχθεί ένα γλυκαντικό γνωστό ως νέκταρ αγαύης. Τα σάκχαρα της αγαύης ζυμώνονται επίσης για την παρασκευή τεκίλας.
Αν και η αγαύη είναι ένα νέο προϊόν στη Δύση, χρησιμοποιείται στο Μεξικό εδώ και εκατοντάδες - και ίσως χιλιάδες - χρόνια
Στην πραγματικότητα, η τεκίλα είναι η πιο συνηθισμένη εμπορική χρήση της αγαύης σήμερα και ένα από τα πιο γνωστά εξαγώγιμα προϊόντα του Μεξικού. Όπως πολλά φυτά, έτσι και η αγαύη έχει πιθανώς κάποια οφέλη για την υγεία.
Ωστόσο, ο εξευγενισμός και η επεξεργασία τείνουν να καταστρέφουν ορισμένες - ή και όλες - από αυτές τις ευεργετικές ιδιότητες. Το ραφιναρισμένο γλυκαντικόαγαύης που καταναλώνουν οι άνθρωποι σήμερα δεν αποτελεί εξαίρεση.
Πώς παρασκευάζεται το νέκταρ;
Κλείσιμο
Το γλυκαντικό που πωλείται συνήθως ως νέκταρ αγαύης θα ήταν πιο σωστό να χαρακτηρίζεται ως σιρόπι αγαύης. Έχει ελάχιστα κοινά με το παραδοσιακό γλυκαντικό που έφτιαχναν ιστορικά οι άνθρωποι στο Μεξικό.
Η διαδικασία παραγωγής του είναι η ίδια. Το φυτό αρχικά κόβεται και πιέζεται για να βγει ο ζαχαρούχος χυμός του.
Ενώ αυτός ο χυμός είναι πλούσιος σε ζάχαρη, περιέχει επίσης υγιεινές φυτικές ίνες όπως οι φρουκτάνες, οι οποίες συνδέονται με ευεργετικές επιδράσεις στο μεταβολισμό και την ινσουλίνη.
Ωστόσο, κατά την επεξεργασία σε σιρόπι, οι φρουκτάνες εξάγονται και διασπώνται σε φρουκτόζη.
Αυτή η διαδικασία - η οποία είναι παρόμοια με τον τρόπο που παρασκευάζονται άλλα ανθυγιεινά γλυκαντικά, όπως το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης - καταστρέφει όλες τις ιδιότητες του φυτού αγαύης που είναι όντως ευεργετικές για την υγεία.
Επηρεάζει ελάχιστα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
Ο γλυκαιμικός δείκτης ) είναι ένα μέτρο που δείχνει το πόσο γρήγορα τα σάκχαρα ενός τροφίμου εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος.
Σε γενικές γραμμές, τα τρόφιμα με υψηλότερο ΓΔ προκαλούν αύξηση στο σάκχαρο και μπορεί να επηρεάσουν την υγεία αρνητικά. Σε αντίθεση με τη ζάχαρη, η φρουκτόζη δεν αυξάνει βραχυπρόθεσμα τα επίπεδα σακχάρου ή ινσουλίνης στο αίμα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα γλυκαντικά με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη συχνά προωθούνται στην αγορά ως «υγιεινά» ή «φιλικά προς τον διαβήτη».
Το σιρόπι αγαύης έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη η οποία μεταβολίζεται στο συκώτι
Το νέκταρ αγαύης έχει πολύ χαμηλό ΓΔ - κυρίως επειδή σχεδόν όλη η ζάχαρη είναι φρουκτόζη. Έχει πολύ λίγη γλυκόζη, τουλάχιστον σε σύγκριση με την κανονική ζάχαρη.
Μια μελέτη όμως σε ποντίκια συνέκρινε τις μεταβολικές επιδράσεις του νέκταρ αγαύης και της απλής ζάχαρης,μετά από 34 ημέρες. Τα ποντίκια που κατανάλωναν νέκταρ αγαύης πήραν λιγότερο βάρος και είχαν χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα.
Στην ίδια μελέτη, η γλυκόζη στην απλή ζάχαρηαύξησε τόσο το σάκχαρο όσο και τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, ενώ η φρουκτόζη όχι.
Οι επιβλαβείς επιδράσεις της αγαύης - και της ζάχαρης γενικότερα - έχουν πολύ λίγη σχέση με τον γλυκαιμικό δείκτη, αλλά τα πάντα έχουν να κάνουν με τις μεγάλες ποσότητες φρουκτόζης - και το νέκταρ αγαύης είναι πολύ πλούσιο σε φρουκτόζη.
Επικίνδυνα υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη
Η ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη περιέχουν δύο απλά σάκχαρα - γλυκόζη και φρουκτόζη - σε ποσοστό περίπου 50% το καθένα.
Αν και η γλυκόζη και η φρουκτόζη μοιάζουν, έχουν εντελώς διαφορετικές επιδράσεις στο σώμα σας.
Η γλυκόζη βρίσκεται σε πολλές υγιεινές τροφές, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, και το σώμα σας την παράγει ακόμη και για να διασφαλίζει ότι την έχετε πάντα αρκετή.
Στην πραγματικότητα, όλα τα ζωντανά κύτταρα έχουν γλυκόζη, επειδή είναι ζωτικής σημασίας.
Ενώ κάθε κύτταρο του σώματός σας μπορεί να μεταβολίσει τη γλυκόζη, το συκώτι είναι το μόνο όργανο που μπορεί να μεταβολίσει τη φρουκτόζη σε σημαντικές ποσότητες.
Η κατανάλωση υπερβολικής φρουκτόζης που περιέχεται στο σιρόπι αγαύης μπορεί να προκαλέσει χάος στον μεταβολισμό και μπορεί να συμβάλει στην αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο, τις καρδιακές παθήσεις και τον διαβήτη τύπου 2.
Αυτό συμβαίνει επειδή το συκώτι υπερφορτώνεται και αρχίζει να μετατρέπει τη φρουκτόζη σε λίπος, γεγονός που αυξάνει τα τριγλυκερίδια του αίματος. Έρευνες έχουν δείξει ότι μέρος αυτού του λίπους μπορεί να κάτσει στο συκώτι και να προκαλέσει ακόμη και λιπώδη ηπατική νόσο.
Επιπλέον, η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης. Μπορεί επίσης να προκαλέσει συσσώρευση λίπους στην κοιλιά.
Διάφορα φυσικά γλυκαντικά - όπως η στέβια, η ερυθριτόλη και η ξυλιτόλη - είναι πολύ πιο υγιεινές επιλογές από το σιρόπι αγαύης
Το νέκταρ αγαύης αποτελείται από περίπου 85% φρουκτόζη – ενώ η ζάχαρη μόλις 17%.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει για τα φρούτα, τα οποία είναι γεμάτα φυτικές ίνες και μας κάνουν να αισθανόμαστε γρήγορα κορεσμό. Ο οργανισμός είναι καλά εξοπλισμένος για να μεταβολίσει σωστά τις μικρές ποσότητες φρουκτόζης που βρίσκονται στα φρούτα.
Το συμπέρασμα
Εάν πρέπει να προσθέσετε κάποιο γλυκαντικό στη διατροφή σας, το νέκταρ αγαύης δεν είναι το κατάλληλο.
Διάφορα φυσικά γλυκαντικά - όπως ηστέβια, ηερυθριτόλη και ηξυλιτόλη - είναι πολύ πιο υγιεινές επιλογές.
Στην πραγματικότητα, το νέκταρ αγαύης μπορεί να είναι το λιγότερο υγιεινό γλυκαντικό στον κόσμο, κάνοντας την κανονική ζάχαρη να φαίνεται συγκριτικά πιο υγιεινή επιλογή.
