«Ρουσφέτι» Γαβρόγλου σε ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου

Ρουσφέτι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου έκανε ο κατά τα άλλα πολέμιος της ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα τέως υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου αλλάζοντας στον νόμο που διέπει τη λειτουργία τους τις λέξεις «με παρακολούθηση», με τις λέξεις «εξ αποστάσεως των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων(ΑΕΙ) της ημεδαπής».

Παρά την άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει το άρθρο 16 για την ίδρυση μη κρατικών τριτοβάθμιων ιδρυμάτων κατά την πρόσφατη Συνταγματική Αναθεώρηση, ο αρμόδιος υπουργός ελαστικοποίησε το πλαίσιο αναγνώρισης πτυχίων εξ αποστάσεως από το εξωτερικό. Ευνοημένα από τη συγκεκριμένη ρύθμιση είναι τα πανεπιστήμια της Κύπρου, τα οποία αποτελούν την πρώτη προτίμηση χιλιάδων Ελλήνων φοιτητών με στόχο την απόκτηση βασικών και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών καταβάλλοντας δίδακτρα χωρίς όμως να αναγκαστούν να ξενιτευτούν.

Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έχει εξελιχτεί σε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης και έρευνας, με τα ιδιωτικά πανεπιστήμιά της να προσελκύουν μαζικά φοιτητές αλλά και «αριστερούς» καθηγητές από την Ελλάδα, δημιουργώντας μια εκπαιδευτική βιομηχανία που αποφέρει τεράστια έσοδα στη Μεγαλόνησο. Στις εν Eλλάδι παρουσιάσεις των κυπριακών ιδρυμάτων και στις διαφημιστικές καμπάνιες τους προτάσσεται ότι τα προγράμματα που παρέχονται με τη μέθοδο εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι αναγνωρισμένα από το Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης(ΔΟΑΤΑΠ). Πρόκειται για το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που εποπτεύεται από τον υπουργό Παιδείας και στο οποίο προσφεύγουν οι κάτοχοι πτυχίου της αλλοδαπής ή προγραμμάτων εξ αποστάσεως σπουδών ώστε να αναγνωρίσουν τον τίτλο που κατέχουν ως ισότιμο με τον αντίστοιχο τίτλο που προσφέρουν τα ελληνικά ΑΕΙ.

Με τον ιδρυτικό νόμο του Διεπιστημονικού Οργανισμού Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης του 2005 είχαν καθοριστεί οι προϋποθέσεις αναγνώρισης τίτλων από πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού ενώ οριζόταν και το πλαίσιο ισοτιμίας για την κτήση των εξ αποστάσεως πτυχίων ως εξής: «Οι τίτλοι σπουδών των αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής αναγνωρίζονται από τον οργανισμό ως “ισότιμοι” ή ως “ισότιμοι και αντίστοιχοι”. 1) Η “ισοτιμία” αναγνωρίζεται εφόσον: α) Η διάρκεια των σπουδών, η διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης και οι όροι αξιολόγησης, προαγωγής και αποφοίτησης των σπουδαστών πληρούν τις απαιτήσεις των πανεπιστημίων και τεχνολογικών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης της ημεδαπής. Εξαιρούνται από την προϋπόθεση της διαδικασίας της διδασκαλίας και μάθησης τα ιδρύματα τύπου “ανοικτού πανεπιστημίου” (open university), “σπουδών εξ αποστάσεως” (distance learning) και “εξωτερικών πτυχίων” (external degrees), υπό τον όρο ότι τα συγκεκριμένα ιδρύματα έχουν ειδικό πρόγραμμα σπουδών για τον σκοπό αυτό, ότι ολόκληρη η διαδικασία παροχής τέτοιου τύπου προγράμματος γίνεται αποκλειστικά από το ίδρυμα που απονέμει τον τίτλο και όχι από άλλο με οποιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενο με αυτό ίδρυμα και ότι η αξιολόγηση, προαγωγή και αποφοίτηση γίνονται με βάση διαφανείς και αδιάβλητες διαδικασίες, ανάλογες με αυτές που ισχύουν στα άλλα προγράμματα σπουδών με παρακολούθηση».

Το σημαντικότερο σημείο των ανωτέρω προϋποθέσεων για την αναγνώριση ισοτιμίας των εξ αποστάσεως πτυχίων ήταν ότι η αξιολόγηση, προαγωγή και αποφοίτηση των φοιτητών γίνονταν με διαδικασίες ανάλογες με αυτές που ισχύουν στα άλλα προγράμματα σπουδών με παρακολούθηση. Ομως οι τελευταίες δύο λέξεις, «με παρακολούθηση», άλλαξαν σε σχετική παράγραφο που περιέχεται στις λοιπές διατάξεις του νόμου «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις». Οπως αναφέρεται συγκεκριμένα στην παράγραφο 7 του άρθρου 82 του νόμου, «Στο τέλος της περίπτωσης α’ της παρ.1 του άρθρου 4 του ν.3328/2005(Α’ 80) οι λέξεις “με παρακολούθηση” αντικαθίσταται από τις λέξεις “εξ αποστάσεως των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων(ΑΕΙ) της ημεδαπής”». Στην αιτιολογική έκθεση, δε, του σχεδίου νόμου αναφορικά με το επίμαχο σημείο, επισημαίνεται ότι «ρυθμίζονται εκ νέου οι προϋποθέσεις αναγνώρισης τίτλων σπουδών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης και ιδίως σχετικά με την αναγνώριση ισοτιμίας των ως άνω τίτλων σπουδών εξ αποστάσεως».

Πλέον, τα πανεπιστήμια του εξωτερικού, που εξ αποστάσεως παρέχουν πτυχία σε Έλληνες φοιτητές, θα πρέπει να ακολουθούν όχι τις περιοριστικές διαδικασίες των ιδρυμάτων, στα οποία απαιτείται παρακολούθηση, αλλά αυτές του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) ώστε να αναγνωριστεί η ισοτιμία των τίτλων τους. «Ξεχνώντας το κόστος του ενοικίου ή άλλων εξόδων που συνεπάγεται μια μετακόμιση, το ΕΑΠ προσφέρει εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τη στιγμή που τα υπόλοιπα  πανεπιστήμια και τα ΑΤΕΙ της χώρας δεν δίνουν αυτή τη δυνατότητα, αποκλείοντας έτσι τους εργαζομένους αλλά και όσους αδυνατούν να έχουν καθημερινή φυσική παρουσία στον χώρο της εκπαίδευσης». Αυτά αναφέρονται στη φετινή διαφημιστική καμπάνια του ΕΑΠ, με τους Έλληνες φοιτητές να στρέφουν το ενδιαφέρον τους προς την Κύπρο, η οποία διαθέτει σαφώς ελκυστικότερο εκπαιδευτικό περιβάλλον, με περισσότερες επιλογές.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, από το 2010 έως την περσινή χρονιά ο ΔΟΑΤΑΠ είχε αναγνωρίσει 6.400 εξ αποστάσεως τίτλους από πανεπιστήμια της Κύπρου. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2016 διπλασιάστηκαν οι αιτήσεις αναγνώρισης μεταπτυχιακών σε σχέση με το 2014, ενώ εκτοξεύτηκαν οι αιτήσεις για την αναγνώριση προπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων. Ένας ακόμα ενδεικτικός αριθμός που αντικατοπτρίζει τις διαστάσεις της εκπαιδευτικής μετανάστευσης είναι πως το 2017 οι Έλληνες που σπούδαζαν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ήταν 37.484, αριθμός υψηλότερος σε σχέση με την Ισπανία (35.348), η οποία διαθέτει υπερτετραπλάσιο πληθυσμό από την Ελλάδα, ή την Πορτογαλία (12.951) και την Ιρλανδία (15.249).