Μιχάλης Στούκας

Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο αναδείχτηκε πριν από λίγες μέρες από ορισμένα σάιτ, ανάμεσα στα οποία και το protothema.gr. Σύμφωνα με τα όσα γράφτηκαν αρχικά, μπαίνει τέλος στις ψησταριές στα πανηγύρια, με βάση νόμο του 2021 (ψηφίστηκε όταν Υπουργός Ανάπτυξης ήταν ο Άδωνις Γεωργιάδης) σύμφωνα με τον οποίο, όσοι σύλλογοι διοργανώνουν εκδηλώσεις με διάθεση σουβλακιών ή άλλων ψητών, υποχρεώνονται να αναθέσουν αυτό το «κομμάτι» σε εταιρείες κέτερινγκ (catering). Το σκεπτικό είναι η συμμόρφωση στην τήρηση των υγειονομικών κανόνων που ισχύουν για την εστίαση, όμως υπάρχουν και άλλα ζητήματα, όπως αυτό της φορολόγησης, αλλά και της Πολιτικής Προστασίας για πρόληψη των πυρκαγιών. Μπροστά στον σάλο και τις αντιδράσεις που ξέσπασαν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης απάντησε ότι: «Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέπαμε να γίνει κάτι τέτοιο. Τα αυθεντικά πανηγύρια είναι συνδεδεμένα με την παράδοση και με αυθεντικές στιγμές διασκέδασης. Πώς θα γινόταν πανηγύρι χωρίς σουβλάκια και ψητά; Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στον νόμο. Από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο». Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τις δηλώσεις του κυρίου Μαρινάκη, θα διαπιστώσει ότι αναφέρει σαφώς ότι υπάρχει νόμος, του 2021 συμπληρώνουμε εμείς, τον οποίο ψήφισε η ΝΔ και δεν έχει αλλάξει. Πάνω κάτω, τα ίδια απάντησε ο Παύλος Μαρινάκης και στο χθεσινό «μπρίφινγκ» με τους πολίτες, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Ένα από τα σάιτ που ανέδειξαν το θέμα είναι το aftodioikisi.gr.

Σε ρεπορτάζ του την επομένη των δηλώσεων του κυρίου Μαρινάκη, αναφέρει κάτι που θεωρώ σχεδόν βέβαιο, ότι υπήρξαν έντονες διαμαρτυρίες στο Μέγαρο Μαξίμου από «γαλάζιους βουλευτές» απ’ όλη την Ελλάδα, που τόνιζαν ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μεγαλύτερη καταστροφή ακόμη κι από το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο οικόπεδα μετατρέπονται σε αγροτεμάχια, σε οικισμούς με λιγότερους από 2.000 κατοίκους (άλλη φαεινή ιδέα αυτή…).

Ο κύριος Μαρινάκης όμως «πέταξε το μπαλάκι» στους Δημάρχους για την εφαρμογή του νόμου του 2021. Ο νόμος εφαρμόστηκε μία μόνο φορά, το 2024, στην Σκοτούσσα Σερρών όταν ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Δ. Καβακλής ακολούθησε «σχετική εισαγγελική παρέμβαση που επιβάλλει την αυστηρή τήρηση του νόμου του 2021» σύμφωνα με το aftodioikisi.gr. Δηλαδή, ο εισαγγελέας δέχεται ότι υπάρχει νόμος, ο οποίος απλά δεν εφαρμόζεται. Και σαν μην έφταναν όλα αυτά, έρχεται το ΠΑΣΚΕΔΙ (Πανελλήνιο Σωματείο Καταστημάτων και Καταναλωτών Εστίασης και Διασκέδασης) το οποίο αναφέρει ότι τον Μάιο του 2025 έστειλε επιστολές στο Γραφείο του Πρωθυπουργού και σε οκτώ Υπουργεία (βρήκαμε λοιπόν ποιος και πώς ξεκίνησε το θέμα…), στις οποίες τονίζει ότι ο Νόμος 4849/2021 (άρθρα 40 και 48) ορίζει ρητά πως μόνο επιχειρήσεις με αδειοδότηση, ΑΦΜ, POS, υγειονομική πιστοποίηση και ασφαλιστική κάλυψη (δηλαδή αυτές που εκπροσωπεί το ΠΑΣΚΕΔΙ) μπορούν να προσφέρουν τρόφιμα σε εκδηλώσεις. Το Σωματείο τονίζει ότι πολλοί πολιτιστικοί σύλλογοι ή ιδιώτες λειτουργούν αυθαίρετα και εκτός νομικού πλαισίου, με αποτέλεσμα την παράκαμψη των νόμιμων επαγγελματιών, την έκθεση των καταναλωτών σε αμφίβολες συνθήκες υγιεινής, τη διευκόλυνση φορολογικής παραβατικότητας και τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην αγορά, όπως αναφέρει το epiruspost.gr σε χθεσινό (15/5/2025) δημοσίευμά του. Προφανώς τα μέλη του ΠΑΣΚΕΔΙ τηρούν ευλαβικά, όλα αυτά για τα οποία μέμφονται τους άλλους.

Ενδιαφέρον έχει και η συνέχεια της τοποθέτησης του ΠΑΣΚΕΔΙ, που ξεκαθαρίζει ότι δεν στρέφεται κατά των παραδόσεων ή των πολιτιστικών θεσμών, αλλά ζητά ίση αντιμετώπιση για όλους τους επαγγελματίες του κλάδου, διασφάλιση της δημόσιας υγείας και σεβασμό στη νομιμότητα. «Η παράδοση είναι ιερή αλλά όχι υπεράνω των νόμων. Ο πολιτισμός δεν μπορεί να λειτουργεί ως πρόσχημα για παρανομίες. Η επαγγελματική αξιοπρέπεια, η φορολογική δικαιοσύνη και η υγειονομική ασφάλεια δεν είναι διαπραγματεύσιμες» καταλήγει το ΠΑΣΚΕΔΙ.

Λίγο πιο κάτω, στο epiruspost.gr, διαβάζουμε: «Χωρίς δίπλωμα και μεθυσμένη οδηγούσε στους δρόμους Ιωαννίνων». Αυτό κάποτε, θα ήταν είδηση. Πλέον, το προσπερνάμε, αδιάφορα, καθώς αποτελεί κανόνα και όχι εξαίρεση… Ας επανέλθω όμως στο θέμα των πανηγυριών.

Ο κύριος Μαρινάκης, έκανε μια πολιτική και τεχνηέντως ασαφή δήλωση εστιάζοντας στα σουβλάκια και τις ψησταριές, λες και δεν υπάρχουν εκατοντάδες πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα, τα οποία δεν «ταυτίζονται» με σουβλάκια και ψησταριές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα χωριά του ακριτικού Πωγωνίου Ιωαννίνων. Τα πανηγύρια διοργανώνονται από τους Πολιτιστικούς Συλλόγους, τις Αδελφότητες ή/και τις εκκλησιαστικές επιτροπές. Πρόκειται για πραγματικά παραδοσιακά πανηγύρια με ρίζες ακόμα και στα χρόνια της τουρκοκρατίας, σίγουρα όμως με ιστορία σχεδόν ενός αιώνα. Τα περισσότερα γίνονται τον Δεκαπενταύγουστο. Χωριά με 5-10 μόνιμους κατοίκους γεμίζουν στην κυριολεξία τον Αύγουστο, από Πωγωνίσιους που είναι εγκατεστημένοι σε άλλα μέρη της Ελλάδας και τις οικογένειές τους. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να βλέπει κάποιος μικρά παιδιά να απολαμβάνουν την άνεση και την ελευθερία που τους δίνει το χωριό των γονιών ή των παππούδων τους. Τα 5-10 άτομα γίνονται 300, 400, 500 και περισσότερα… Οι «πανηγυριστές» κάθονται σε κοινά τραπέζια, κάτι που αποτελεί ενθύμιο από τις «αγάπες», τα κοινά γεύματα των πρώτων Χριστιανών. Τα φαγητά είναι παραδοσιακά όπως ο κοφτός, στον οποίο έχω αναφερθεί σε περσινό άρθρο μου. Μετά το τέλος του φαγητού, «βγαίνει» δίσκος, ένα μεγάλο καλάθι, στο οποίο προαιρετικά ρίχνουν όσοι κάθισαν στα τραπέζια ό, τι έχουν ευχαρίστηση. Από 5 ως 50 ευρώ συνήθως. Τα χρήματα που μαζεύονται καλύπτουν το κόστος αγοράς των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για το μαγείρεμα των φαγητών. Τα υπόλοιπα χρησιμοποιούνται από τις Αδελφότητες, που έχουν μακρά ιστορία (π.χ. η πρώτη Αδελφότητα της Καστάνιανης Πωγωνίου ιδρύθηκε το 1908 στην Κωνσταντινούπολη, όπου μετέβαιναν για εργασία πολλοί κάτοικοι του χωριού και έχει τη σφραγίδα και την ευλογία του, τότε Οικουμενικού Πατριάρχη, Ιωακείμ) ή τους Πολιτιστικούς Συλλόγους, για να γίνουν μικρής κλίμακας έργα στα χωριά.

Επίσης, οι εκκλησιαστικές επιτροπές, όταν συμμετέχουν στην οργάνωση των πανηγυριών, δαπανούν τα χρήματα που τους αναλογούν για έργα σε ναούς των χωριών. Έρχεται τώρα η ΠΑΣΚΕΔΙ και στηριζόμενη σε έναν νόμο του 2021, ζητά να εγκαταλειφθούν όλα αυτά και να γίνονται πανηγύρια με κέτερινγκ. Μάλιστα. Ας υποθέσουμε ότι ένα χωριό που απέχει 70 χλμ. από τα Γιάννενα, θέλει να διοργανώσει ένα πανηγύρι, το οποίο είναι διήμερο, με κέτερινγκ. Μπορεί μια εταιρεία κέτερινγκ να παρασκευάσει φαγητά για 350 άτομα; Και να τα μεταφέρει με όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας εν μέσω καύσωνα ίσως, στα σύνορα με την Αλβανία; Να δεχτώ ότι αυτό θα γίνει. Προφανώς, η εταιρεία δεν θα θελήσει να πληρωθεί… κατά βούληση. Θα ζητήσει ένα συγκεκριμένο ποσό. Οι διοργανωτές του πανηγυριού δεν έχουν τράπεζα για να τους πληρώσουν προκαταβολικά. Και θα δεχτεί κάποιος που «έριχνε» 10€ στον δίσκο, να δώσει 20€; Για να μην μακρηγορώ. Το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο. Αν γίνει κάτι τέτοιο τα 350 άτομα, θα γίνουν 150. Και τη δεύτερη μέρα του πανηγυριού, 50. Και μετά τέλος… Αυτό φυσικά δεν θα συμβεί μόνο στο Πωγώνι αλλά και σε άλλα, απομακρυσμένα χωριά. Στα μικρονήσια του Αιγαίου για να
«πάει» το κέτερινγκ π.χ. από τη Ρόδο ή τη Μύκονο, πόσα χρήματα θα απαιτήσει; Σέβονται τις παραδόσεις, οι ιθύνοντες του ΠΑΣΚΕΔΙ αλλά θέλουν να τις εξαφανίσουν. Άραγε ο νόμος ψηφίστηκε μετά από πιέσεις ή τώρα επωφελούνται από αυτόν κάποιοι; Το επόμενο βήμα ποιο είναι; Να παρίσταται κλιμάκιο του ΣΔΟΕ στην καταμέτρηση των χρημάτων του «δίσκου» και να καθορίζει επιτόπου το ποσό που πρέπει να πάρει το κράτος; Και με την «χαρτούρα» των μουσικών, τι θα γίνει; Να υποχρεωθούν να βάλουν POS και οι ορχήστρες; Να «παραγγείλω» εγώ ας πούμε «τον Χάρο» (οι μυημένοι ξέρουν…) και να πω «θα πληρώσω με κάρτα, 20€». Οι μουσικοί θα απαντήσουν «μισό λεπτό, Μιχάλη, πληκτρολόγησε το pin σου»… Προφανώς το ΠΑΣΚΕΔΙ θέλει, και είναι εύλογο αυτό, να αναλάβει εκτός από όλα τα άλλα, και την τροφοδοσία των πανηγυριών. Λύσαμε όλα τα προβλήματα στη χώρα και ασχολούμαστε με τους μεθυσμένους του Π/Σ/Κ και τα ταξί,και τα κέτερινγκ στα πανηγύρια. Και η Πολιτεία που δεν κάνει τίποτα για να εμποδίσει την απόλυτη ερήμωση των χωριών, ουσιαστικά αποτρέπει ή εμποδίζει τα χωριά αυτά να συνεχίσουν να αναπνέουν τους καλοκαιρινούς μήνες…

Όλα αυτά τα χρόνια, απ’ όσο γνωρίζουμε, τουλάχιστον στα χωριά του Πωγωνίου δεν υπήρξε κανένα κρούσμα τροφικής δηλητηρίασης από φαγητό σε πανηγύρι. Ούτε καμία πυρκαγιά προκλήθηκε. Τώρα, για τα φορολογικά θέματα, αν οι φοροφυγάδες στην Ελλάδα είναι αυτοί που προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν ζωντανά κάποια χωριά και όλοι οι υπόλοιποι είναι συνεπείς φορολογούμενοι, εντάξει, συλλάβετε τους φοροφυγάδες και κρεμάστε τους στο Σύνταγμα. Αυτό που θεωρώ μείζον είναι το θέμα της υγιεινής (να διαβεβαιώσω ότι τηρούνται σχολαστικά από όσους εμπλέκονται στην παρασκευή και το μοίρασμα του φαγητού τα σχετικά μέτρα) και εκεί θα μπορούσε να υπάρξει κάποια παρέμβαση από τις αρμόδιες Αρχές. Όσο για το «ρίχνουμε το μπαλάκι στον Δήμαρχο», π.χ. ο Δήμος Πωγωνίου έχει περισσότερα από 60 χωριά. Αν τα 15 έχουν πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο, που θα πρωτοπάει και τι θα πρωτοελέγξει ο Δήμαρχος; Και ελικόπτερο να είχε, δεν θα προλάβαινε να πάει παντού.

Κλείνω, αυτό το απλοϊκό, ίσως, άρθρο με μια επισήμανση όσους συνέταξαν τον νόμο του 2021 και για όσους τον ψήφισαν τότε, αλλά τώρα εκλιπαρούν να μην εφαρμοστεί…Κυρίες και κύριοι, ,αυτό αφορά και τους 300 της Βουλής, λυπάμαι που το γράφω, αλλά είστε αποκομμένοι από την πραγματικότητα. Έχετε δίπλα σας ανθρώπους που σας κολακεύουν ή σας παρουσιάζουν τα πάντα τέλεια και θεωρείτε εχθρό ή υπονομευτή όποιον πει ή γράψει κάτι εναντίον σας ή κάνει μια καλοπροαίρετη κριτική. Ορισμένοι νόμοι, δίνουν την εντύπωση ότι έχουν συνταχθεί από ανθρώπους που είναι περαστικοί από την Ελλάδα. Αφουγκραστείτε τον λαό, από όποια πολιτική παράταξη κι αν προέρχεται και μην κάνετε πάντα τα χατίρια των λίγων, σε βάρος των πολλών. Και μην επαναπαύεστε στα ποσοστά των δημοσκοπήσεων. Υπάρχει μεγάλη οργή στην κοινωνία, που θα εκτονωθεί στις επόμενες κάλπες. Και τότε, ίσως βρεθείτε μπροστά σε αναπάντεχες και δυσάρεστες εκπλήξεις...