Μάκης Πολλάτος

Για να ισχυροποιήσει το καθεστώς του και να αναδείξει τον εαυτό του σε νέο «Ατατούρκ» ο Ερντογάν υλοποιεί ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο επέκτασης των ορίων της Τουρκίας.

Επέκταση προς την πλευρά της Συρίας, ενσωμάτωση περιοχών του Ιράκ, προσπάθεια να καταστεί η Τουρκία περιφερειακή δύναμη χρησιμοποιώντας αδύναμες ή σπαρασσόμενες από εμφυλίους χώρες όπως η Λιβύη σαν δορυφόρους της Άγκυρας. Συμμαχίες με φιλικές χώρες όπως το Κατάρ και προσπάθεια ανάδειξης της Τουρκίας ως χώρας προστάτιδας των «κατατρεγμένων» μουσουλμάνων με δαιμονοποίηση καθεστώτων όπως αυτού της Σαουδικής Αραβίας ή του Ισραήλ (με το οποίο επί του παρόντος η Άγκυρα έχει επιλέξει να μην επιδεινώσει περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις).

Στους προσεκτικούς παρατηρητές είναι ξεκάθαρο ότι τα τουρκικά σχέδια δεν είναι μυστικά, κάθε άλλο. Η τουρκική ηγεσία με πρώτο τον «σιγουράκια» Ερντογάν προαναγγέλλουν τις κινήσεις τους, μετρούν αντιδράσεις και αναλόγως του διεθνούς κλίματος προχωρούν άμεσα στην υλοποίηση της ατζέντας τους, ή αλλιώς αναδιπλώνονται προσωρινά και ανασχεδιάζουν. Κι όλα αυτά με την επίκληση δήθεν του Διεθνούς Δικαίου το οποίο κόβουν και ράβουν στα μέτρα τους, ερμηνεύουν και αξιοποιούν κατά το δοκούν, εκμεταλλευόμενοι τις συγκυρίες, τις αδυναμίες του αντιπάλου, το momentum και το κενό εξουσίας που μπορεί να δημιουργείται στην περιοχή ενδιαφέροντός τους από πιθανές αλλαγές στις προτεραιότητες μεγάλων δυνάμεων όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία ή η ΕΕ.

Σε όλους τους ισχυρούς παίκτες τους οποίους επιδώκουν να έχουν με το πλευρό τους ή προσπαθούν να προσεταιρστούν οι Τούρκοι πουλάνε αυτό που θέλουν να ακούσουν: Στην Αμερική λένε ότι είναι το σύνορο του δυτικού κόσμου, στη Ρωσία ότι συμφωνούν με τις φιλοδοξίες του Πούτιν και τον σχεδιασμό της Μόσχασ στην Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, στην ΕΕ προσφέρουν φτηνά εργατικά χέρια για τις βιομηχανίες που έχουν μεταφερθεί στην Τουρκία καθιστώντας άνεργους εκατομμύρια Ευρωπαίους ενώ παράλληλα παίζουν το χαρτί του μεταναστευτικού και αρμέγουν κατά το δοκούν τα ταμεία των Βρυξελλών.

Δυστυχώς για εμάς, στο σχέδιο του Ερντογάν περιλαμβάνεται και η Ελλάδα. Βλέπετε η επέκταση που σχεδιάζει ο Ερντογάν δεν περιλαμβάνει μόνο χερσαίες περιοχές αλλά και την δημιουργία της λεγόμενης γαλάζιας πατρίδας. Οι χάρτες που δημοσιεύουν επισήμως ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών. Οι Τούρκοι θέλουν να αρπάξουν από την Ελλάδα όλη τη θαλάσσια περιοχή από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη και το μισό Αιγαίο ανατολικά του 25ου μεσημβρινού εγκλωβίζοντας τα ελληνικά νησιά σε ζώνες τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ και επιτρέποντας στην Ελλάδα να εκμεταλλεύεται μόνο μια ζώνη 6 ναυτικών μιλίων από τις ακτές τους, όση και η ελληνική χωρική θάλασσα σήμερα.

Για τον Ερντογάν και το τουρκικό καθεστώς τα ελληνικά νησιά είναι σχεδόν μια γεωγραφική... ανωμαλία που δεν μπορούν να επηρεάσουν την χάραξη και την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Ο πλους του Ορούτς Ρέις και οι προαναγγελθείσες σεισμικές έρευνες είναι απλώς ένα επεισόδιο στο σήριαλ της τουρκικής ακόρεστης δίψας για νέες θαλάσσιες ζώνες, για νέα κυριαρχία σε περιοχές που ανήκουν σε άλλους όμως οι νεοοθωμανοί του Ερντογάν φαντασιώνονται ότι επειδή κάποτε ελέγχονταν από τον Σουλτάνο είναι ες αεί δικά τους χωράφια και τώρα ήρθε η ώρα να τα ξαναπάρουν.

Η λογική του Ερντογάν είναι απλή: Συμφωνία με τους όρους που προσφέρει ή ένοπλη αντιπαράθεση.

Η Ελλάδα, οι Ελληνες και οι Ελληνίδες, ο Ελληνισμός ολόκληρος της Κύπρου συμπεριλαμβανομένης -όχι η όποια κυβέρνηση βρίσκεται σήμερα ή αύριο στην εξουσία- αργά ή γρήγορα θα βρεθεί, αν δεν βρίσκεται ήδη, μπροστά στο δίλημμα της πολεμικής αντιπαράθεσης με την Τουρκία.

Περιθώρια εφησυχασμού δεν υπάρχουν. Η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλλει στον όποιο διάλογο την ατζέντα της, είτε αφορά τις θαλάσσιες ζώνες, είτε τις υποτιθέμενες γκρίζες ζώνες , δηλαδή την κυριαρχία σε συγκεκριμένα νησιά και νησίδες, είτε την μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη. Περιφρονεί την ελληνική κυριαρχία κάνοντας υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά, αδιαφορεί για τις Διεθνείς Συνθήκες ερμηνεύοντας κατά το δοκούν τις ισχύουσες συμφωνίες, κραδαίνει το casus belli αν η Ελλάδα ασκήσει κυριαρχικά της δικαιώματα όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων.

Ο κίνδυνος της ύπνωσης είναι μεγάλος. Και ο κίνδυνος της εθελοτυφλίας επίσης. Πολλοί θα προσπαθήσουν να παραπλανήσουν τους Έλληνες, όπως κάποιοι ξένοι διπλωμάτες που βλέπουν τους τουρκικούς χάρτες και λένε στα κυβερνητικά στελέχη ότι πρόκειται για αστειότητες παροτρύνοντάς τα να μην ασχολούνται.

Σημαντικές συμφωνίες με άλλες χώρες, όπως η μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αφιονίζουν τους Τούρκους διότι στην Άγκυρα δεν μπορούν να δεχτούν καμία επιλογή που δεν είναι συμβατή με την στρατηγική τους. Και την ίδια ώρα στην Ελλάδα υπάρχουν πρόθυμοι να ισχυριστούν ότι το Καστελλόριζο δεν μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα όσα προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο επειδή είναι κοντά στις τουρκικές ακτές, ότι η συμφωνία με το Κάιρο δεν είναι η καλύτερη δυνατή, δίνοντας -ελπίζω άθελά τους- επιχειρήματα στην τουρκική μηχανή.

Οι επιλογές της Ελλάδας είναι περιορισμένες. Και δυστυχώς νομοτελειακά κάποια στιγμή θα βρεθούμε προ αδιεξόδου. Η πολιτική κατευνασμού έχει φτάσει στα όριά της. Η χώρα χρειάζεται ενίσχυση της ισχύος της στρατιωτικά και ενδυνάμωση του διπλωματικού της κεφαλαίου με ατσάλινες συμμαχίες στη βάση κοινών συμφερόντων. Διότι κάποια στιγμή θα κληθούμε να αποφασίσουμε αν πρέπει να επιλέξουμε δύσκολες αποφάσεις, μηδέ της βύθισης κάποιου τουρκικού πλοίου αποκλειομένης. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πούμε όχι στον διάλογο, αλλά με όρους, προϋποθέσεις και εγγυήσεις. Κανένας εφησυχασμός δεν χωρά, διότι το παρελθόν έχει δείξει ότι συνήθως οι Τούρκοι κάνουν πίσω όταν γνωρίζουν ότι ο αντίπαλός τους είναι ισχυρός και ότι από πιθανό «κανονίδι» θα βγουν χαμένοι. Μην ξεχνάμε ούτε στιγμή: Οσα επιθυμεί να αρπάξει η Τουρκία καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να τα παραχωρήσει, αλλά ακόμη κι όσα θα μπορούσαν να προσφέρουν οι Έλληνες στη βάση ενός «έντιμου» συμβιβασμού απλώς δεν είναι αρκετά για τα γεράκια της Άγκυρας.