Γιώργος Αποστολόπουλος

Και ναι μεν η ανάγκη προστασίας υπέρτερων αγαθών, όπως η ζωή ή η υγεία, δικαιολογεί σε έναν βαθμό αυτή την Κυβερνητική επιλογή, ωστόσο η οριζόντια εφαρμογή τους δημιουργεί στρεβλώσεις και εγείρει ενστάσεις. Οι ενστάσεις αυτές έχουν πρωτίστως νομικό χαρακτήρα, αλλά είναι συγχρόνως και πολιτικές.

Η Κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει σταθμίσει επαρκώς την αναγκαιότητα λήψης των μέτρων και τις αρνητικές συνέπειες που αυτά επάγονται για ατομικά δικαιώματα, σε σχέση με τα αγαθά που διακυβεύονται. Πολύ περισσότερο, δεν προκύπτει ότι έχει εξετάσει ενδελεχώς τυχόν εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, προκειμένου να μη θιγούν συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες και συγχρόνως τα μέτρα να είναι το ίδιο ή περισσότερο αποτελεσματικά.

Αναρωτιέμαι αλήθεια τι προσφέρει ένας καθολικός περιορισμός άσκησης δικαιωμάτων, όταν ίσως θα αρκούσε για το ίδιο επερχόμενο αποτέλεσμα να απαγορευθούν οι συναθροίσεις άνω των δύο ατόμων. Αναρωτιέμαι τι προσφέρει η καθολική απαγόρευση ατομικών θαλάσσιων αθλημάτων, η ατομική άθληση σε πάρκα ή η χρήση οχημάτων μόνο με τον οδηγό αλλά υπό προϋποθέσεις, ενώ την ίδια στιγμή ο συνωστισμός έξω από τις τράπεζες είναι μαζικός, στις λαϊκές αγορές επικρατεί χαλάρωση και κυκλοφορούν στους δρόμους ανάλαφρα παρέες ανεύθυνων συμπολιτών μας.

Τα συγκεκριμένα μέτρα είναι απλά μία επιλογή στο πλαίσιο πολιτικής διακριτικής ευχέρειας, όπως και ο οριζόντιος χαρακτήρας τους, ο τρόπος εφαρμογής τους και οι ανεκτές ή μη ανεκτές κοινωνικές συμπεριφορές που καθορίζουν.

Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι βασικός λόγος για την επιλογή τους είναι η ανάγκη προστασίας του συνόλου και ότι εν πάση περιπτώσει, από την εφαρμογή τους προέκυψε κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Ναι, αλλά στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθούν δύο πολύ βασικά στοιχεία.

Το πρώτο αφορά τη στέρηση θεμελιωδών συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας και ενδεχομένως για μακρύ χρονικό διάστημα, γεγονός δυσάρεστο για τη Δημοκρατία.

Το δεύτερο αφορά την αποτελεσματικότητα των μέτρων απέναντι στον ιό που μέχρι στιγμής κρίθηκε θετική, αλλά με μία σοβαρή επιφύλαξη για το μέλλον.

Αυτή αφορά το γεγονός ότι η επιλογή των συγκεκριμένων προληπτικών οριζοντίων μέτρων, σε συνδυασμό με τις σοβαρές αδυναμίες ελέγχου των «επιτρεπτών» ή «μη επιτρεπτών» συμπεριφορών, ενδέχεται να οδηγήσει σε διατήρηση του ιού κατά τη θερινή περίοδο.

«Επιτρεπτή» συμπεριφορά είναι για παράδειγμα η ουρά έξω από τράπεζα, όπου όμως θα έπρεπε να ελεγχθεί ο συνωστισμός ενώ παράνομη είναι η ατομική άθληση στη θάλασσα όπου ωστόσο δεν υπάρχει συνωστισμός.

Καταλήγουμε επομένως στο αυτονόητο συμπέρασμα ότι υπάρχει δυνατότητα η αποτελεσματική αντιμετώπιση του κορονοϊού να συνδυαστεί με το σεβασμό ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι η χρήση κοινής λογικής στις πολιτικές αποφάσεις, ώστε και να μη στοχοποιείται το σύνολο της κοινωνίας και να μην τιμωρείται η συνέπεια και η υπευθυνότητα που μέχρι σήμερα οι πολίτες σταθερά επιδεικνύουν.

Με τις τρέχουσες μάλιστα αποφάσεις πιθανώς και δεν θα έχουμε αύξηση των κρουσμάτων, αλλά θα είναι δύσκολη και η εξάλειψή τους.

Συνεπώς, κατανοούμε τι σημαίνει αυτό μεσοπρόθεσμα για τη χώρα και για το μέλλον μας, με τον κίνδυνο εφαρμογής επιπρόσθετων περιορισμών να ελλοχεύει.

Έχουμε γνωρίσει και άλλες φορές στο πρόσφατο ιστορικό παρελθόν «ασθένειες» που κατέληξαν σε «γύψους» τραυματίζοντας ανεπανόρθωτα τη δημοκρατία.
Χρέος μας είναι αυτή τη δημοκρατία να διασφαλίσουμε με το αντίστοιχο αίσθημα βαθιάς ευθύνης που αντιμετωπίζουμε και την παρούσα υγειονομική κρίση.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* O Γιώργος Π. Αποστολόπουλος είναι Μέλος της Κ.Ε. Κινήματος Αλλαγής και Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων