Αλέξανδρος Κασιμάτης

Μια συμφωνία που θα εξαλείψει «περίπου το 90%» των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου «μέχρι το τέλος του έτους» σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς εξαιρέθηκαν οι εισαγωγές μέσω ενός αγωγού που προμηθεύει κυρίως την Ουγγαρία. Στο μεταξύ η απόφαση για το εμπάργκο ώθησε ανοδικά τις τιμές του πετρελαίου που έφτασαν χθες στα 117 δολάρια το βαρέλι και στα 123 για το μπρεντ.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι διατηρούνται ψηλά οι τιμές του φυσικού αερίου και κυμαίνονται σε επίπεδα πάνω από τα 90 ευρώ η MW. Και το χειρότερο είναι ότι δεν προβλέπεται να αποκλιμακωθούν. Τώρα είμαστε σε περίοδο ήπιας κατανάλωσης, αλλά η ζήτηση αναμένεται να κορυφωθεί λόγω των κλιματιστικών τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού, ενώ αμέσως μετά θα έρθουν οι νέες παραγγελίες καθώς οι αποθήκες πρέπει να γεμίσουν ενόψει του χειμώνα. Δεν είναι λοιπόν παράλογο που οι ειδικοί προβλέπουν ότι δύσκολα τους επόμενους μήνες οι τιμές θα υποχωρήσουν κάτω από το επίπεδο των 100 δολαρίων.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε πόσο ευάλωτη είναι ενεργειακά η Ευρώπη και την άμεση εξάρτηση που έχει από τις ενεργειακές πηγές της Ρωσίας. Το αποδεικνύουν οι πρόσφατες δυσκολίες να επιτευχθεί συμφωνία για το εμπάργκο στο ρώσικο πετρέλαιο αλλά κυρίως το αποδεικνύει η άμεση και ζωτική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, που αν διακοπεί απειλεί με κατάρρευση την ευρωπαϊκή οικονομία. Η κρίση ανέδειξε όλες τις αδυναμίες του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και την ανάγκη να γίνουν βήματα ουσιαστικής ενοποίησης πέραν του καθαρά οικονομικού πεδίου.

Αλλά αυτό είναι ένα ευρύτερο πρόβλημα και το μείζον τώρα, επειδή φαίνεται ότι οι τιμές της ενέργειας θα παραμείνουν σε σημαντικά υψηλά επίπεδα, είναι η ΕΕ να μεριμνήσει για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων. Η πίεση που δημιουργεί η ελληνική πρόταση για επιβολή πλαφόν στην χονδρεμπορική τιμή του φυσικού αερίου, αποτυπώνεται στις διεργασίες που είναι σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες για τη θέσπιση ενός πλαισίου για κοινές προμήθειες σε τιμές χαμηλότερες από τις χρηματιστηριακές.

Το ερώτημα είναι αν τέτοιο μέτρο μπορεί να περιορίσει επαρκώς τις επιπτώσεις από τις αυξημένες τιμές ενέργειας που θα υποστεί ο μέσος πολίτης. Γιατί ο χειμώνας προβλέπεται βαρύς και η ΕΕ κινδυνεύει και πάλι να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις και να προσπαθεί -κατόπιν εορτής- να συμφωνήσει σε συγκεκριμένες δράσεις.