Νίκος Φελέκης

Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τον Αλέξη Τσίπρα. Επικράτησε πλήρως στο κόμμα του, αλλά η νίκη στις βουλευτικές εκλογές, που είναι και το μείζον διακύβευμα, απέχει αρκετά. Αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. συνεχίζει να είναι περίπου οκτώ μονάδες. Τουλάχιστον, αυτό δείχνουν οι έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Η προεδρική πλειοψηφία στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερη και από αυτή του συνεδρίου.

Η πρωτιά στις εκλογές και η «προοδευτική διακυβέρνηση» δεν είναι όμως εφικτός στόχος όσο το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. κινείται πάνω από το 13%, εμφανίζει, όπως έδειξε και το συνέδριό του, εικόνα συσπείρωσης και ο Νίκος Ανδρουλάκης συνεχίζει να αρνείται να... βγει ραντεβού με τον Αλέξη.

Επιπροσθέτως, η κομματική πλειοψηφία για να γίνει και κυβερνητική θα πρέπει να επιταχυνθεί η φθορά της κυβέρνησης και για να συμβεί αυτό δεν θα πρέπει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να περιμένει να πέσει σαν σάπιο φρούτο, αλλά να εκπονήσει ένα εναλλακτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης, το οποίο να ανταποκρίνεται με ικανοποιητικό τρόπο στις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας, η οποία τους επόμενους μήνες αναμένεται να δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο από τους φουσκωμένους λογαριασμούς, τον πληθωρισμό, την ακρίβεια, τη μείωση της αγοραστικής δύναμης και τα κεσάτια στην αγορά.

Ο τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Χαρίτσης, που ειρήσθω εν παρόδω εξελέγη πρώτος σε ψήφους στην Πελοπόννησο παρότι δεν ανήκει σε κάποια εσωκομματική ομάδα, προβλέπει ότι «η κρίση για νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βαθαίνει» και ο ΣΥΡΙΖΑ «έχει την ευθύνη να συγκροτήσει ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση, που δεν θα οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο μετάβασης από τη μία κρίση στην άλλη».

Αποφαίνεται μάλιστα ότι «το δύσκολο δεν είναι μόνο η νίκη στις εκλογές, αλλά και πώς την επόμενη μέρα η προοδευτική διακυβέρνηση θα υλοποιήσει ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικού ρεαλισμού, που θα απαντήσει στις μεγάλες κρίσεις που βιώνουμε με όρους προστασίας της κοινωνικής πλειοψηφίας και διαμόρφωσης μιας δίκαιης αναπτυξιακής προοπτικής».

Κομματικοί συσχετισμοί

Προσώρας, στον ΣΥΡΙΖΑ ασχολούνται με τους κομματικούς και όχι τους κοινωνικούς συσχετισμούς, διαφωνούν για τα διδάγματα του συνεδρίου και της εκλογής ηγεσίας από τη βάση, τσακώνονται αν πρέπει να μείνει γραμματέας ο Τζανακόπουλος ή να φύγει και ποιος/ποια να πάει στη θέση του και πολλά άλλα... εδώδιμα και αποικιακά, που θα έλεγε και κάποιος (μάλλον όμως δοκησίσοφος) λεξιλάγνος του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν του αρέσει η «εισαγωγή φρούτων» από άλλους χώρους και ιδιαίτερα από το ΠΑΣΟΚ.

Πάντως, τα χέρια του Τσίπρα, ειδικά μετά τις 150.000 που τον ψήφισαν για πρόεδρο με το σταλινικό ποσοστό του 99%, είναι λυμένα για να αναδιοργανώσει το κόμμα του κατά το δοκούν και να διατάξει τις δυνάμεις του με τον τρόπο και στην κατεύθυνση που τον εξυπηρετεί καλύτερα. Αφενός για να εμπεδώσει το δικό του imperium στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς και αφετέρου για να κερδίσει τον Μητσοτάκη ώστε να αναλάβει εκ νέου το γκουβέρνο, που είναι και ο διακαής του πόθος. Με βάση τα αποτελέσματα για την εκλογή ηγεσίας πλέον καθίσταται ο απόλυτος άρχων του ΣΥΡΙΖΑ. Εφεξής, ουσιαστικά δεν θα έχει καμία αντίσταση. Φυσικά κατανοεί πως αυτό έχει και μία άλλη ανάγνωση: Δεν θα έχει και άλλοθι αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν καλά για την Κουμουνδούρου.

Η εσωκομματική αντιπολίτευση της «Ομπρέλας», που μέχρι και την προκήρυξη του συνεδρίου ουσιαστικά κρατούσε τα κλειδιά των κομματικών οργανώσεων -και σύμφωνα με τους αντιπάλους της τις κρατούσε κλειστές για τη διεύρυνση και ειδικά για τους πασοκογενείς-, έχει υποχωρήσει σημαντικά. Η δύναμή της στη νέα Κεντρική Επιτροπή έχει περιοριστεί στο 22%-23%, ενώ κανένα από τα επίλεκτα στελέχη της δεν βρέθηκε στην πρώτη δεκάδα αυτών που εξελέγησαν.

Στην προηγούμενη Κεντρική Επιτροπή στις τρεις πρώτες θέσεις ήταν οι Τσακαλώτος, Φίλης, Βούτσης, ενώ τώρα Φίλης και Βούτσης βρίσκονται στις θέσεις 15 και 16, με τον Τσακαλώτο να τους ακολουθεί στη 17η και τον Σκουρλέτη, που η αλήθεια είναι ότι δέχθηκε και τον περισσότερο πόλεμο από τους προεδρικούς, να εκλέγεται στην 22η θέση, πίσω από τον Στέφανο Τζουμάκα, τη Ζανέτ Τσίπρα και τον Αλέκο Φλαμπουράρη. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει τώρα ο Τσίπρας χωρίς τους «βαρβάρους» της «Ομπρέλας», οι οποίοι ήταν γι’ αυτόν «μια κάποια λύση» αφού σε αρκετές περιπτώσεις έριχνε πάνω τους τις ευθύνες για την αρνητική εικόνα του κόμματός του.

Η ένταξη των νέων μελών

Το δεύτερο και κρίσιμο ερώτημα για τον Τσίπρα είναι πώς θα μπορέσει να εντάξει τα 110.000 νέα μέλη που προσήλθαν στην προεδρική κάλπη, στις κομματικές δομές ώστε να ανανεωθεί η εκπροσώπηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην κοινωνία και να αλλάξει η «βιτρίνα» της Κουμουνδούρου. Αν το νέο αίμα που μπήκε στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ενισχύσει την απήχησή του στην Αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα, στους επιστημονικούς συλλόγους, στις κοινωνικές και επαγγελματικές οργανώσεις, η εκλογή ηγεσίας από τη βάση θα έχει μείνει μισοπέλαγα. Αν τα 110.000 νέα μέλη δεν αλλάξουν τη σχέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τους κοινωνικούς χώρους και τα κινήματα κοινωνικής κριτικής ο ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνει ένα κόμμα στον αέρα.

Όπως έδειξαν και τα αποτελέσματα στις φοιτητικές εκλογές, αλλά και τα ισχύοντα στην ανάδειξη διοικήσεων σε δήμους, συλλόγους και ομοσπονδίες η Κουμουνδούρου δεν διαθέτει πρόσωπα με ευρεία κοινωνική αποδοχή. Αν δεν εξαλειφθεί αυτό το έλλειμμα το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ θα εξαρτάται από τις επιδόσεις του αρχηγού του και μόνο. Και τα άλλα δύο κυβερνητικά κόμματα (Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ) είναι αρχηγικά, έχουν όμως ρίζες στην κοινωνία και τους θεσμούς της. Χωρίς ισχυρούς και καθαρούς «αναμεταδότες» ή «ταχυδρόμους» το πολιτικό μήνυμα δεν φτάνει στους πολίτες με την ένταση, την ευκρίνεια και την πειθώ που απαιτείται για να γίνει εκλογική πλειοψηφία.

Αναμφίβολα, η μεγάλη προσέλευση στην προεδρική κάλπη και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας για την Κεντρική Επιτροπή αποτελούν μια «καλή εξέλιξη» για την ηγεσία της Κουμουνδούρου και δικαιώνουν την απόφαση του Τσίπρα να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε «κόμμα εν κινήσει», προκειμένου να αλλάξουν άρδην οι εσωκομματικές ισορροπίες και να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή αντιστοίχιση του κομματικού με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ. Αρκεί, βεβαίως, η νέα πλειοψηφία να μην επιχειρήσει να αντικαταστήσει την «Ομπρέλα» στη σχέση της με τον Τσίπρα. Οσο κι αν αυτό φαντάζει δύσκολο αφού η πλειονότητα των «προεδρικών» αρύει τη δύναμή της και τη νομιμοποίησή της από τον Αλέξη, δεν αποκλείεται να υπάρξουν φαινόμενα αυτονόμησης.

Αν μάλιστα επαληθευτούν οι πληροφορίες που θέλουν ηγετικά στελέχη της Κίνησης Μελών να απαιτούν να εκφραστεί η νέα πλειοψηφία όχι μόνο στο Πολιτικό Συμβούλιο (Π.Σ.) και το Εκτελεστικό Γραφείο (Ε.Γ.), κάτι απολύτως θεμιτό, αλλά και στο πρόσωπο του γραμματέα του κόμματος, τότε ενδεχομένως θα υπάρξουν αναταράξεις στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το ερχόμενο Σάββατο, 28 Μαΐου.

Κάποιοι εκ των προεδρικών υποστηρίζουν πως σε περίπτωση που ο Τσίπρας προτείνει να παραμείνει στη θέση του ο Δημήτρης Τζανακόπουλος ή να τον αντικαταστήσει ο Νάσος Ηλιόπουλος θα πρέπει να κατεβάσουν αντίπαλη -και πρώτης γραμμής- υποψηφιότητα.

Η «Ομπρέλα» δεν φαίνεται να έχει ενστάσεις για τον Τζανακόπουλο, αλλά θα καταψηφίσει σίγουρα κάποια υποψηφιότητα η οποία θα θωρηθεί ότι είναι διχαστική. Αυτό που πρωτίστως τους ενδιαφέρει είναι να έχουν ικανοποιητική εκπροσώπηση στα δύο όργανα (Ε.Γ. και Π.Σ.) που θα αποφασίζουν στο όνομα της Κεντρικής Επιτροπής. Κάποιοι διατείνονται πως αν δεν έχουν τρία μέλη στα 11 του Ε.Γ. δεν έχει νόημα να συμμετάσχουν σε αυτό και είναι καλύτερα να απέχουν από τη συγκρότηση των οργάνων, αφήνοντας την ευθύνη για τις εξελίξεις και τα εκλογικά αποτελέσματα αποκλειστικά στον Τσίπρα και τους προεδρικούς.

Δεύτερος γύρος αντιπαράθεσης

Εφόσον επικρατήσει αυτή η άποψη -μια πρώτη συζήτηση για την τελική στάση της «Ομπρέλας» έγινε προχθές την Παρασκευή- η αριστερή μειοψηφία επιλέγει, ουσιαστικά, να μεταθέσει για μετά τις εκλογές τον δεύτερο γύρο της αντιπαράθεσης, με τον Αλέξη και τους νέους συντρόφους του από «το ΠΑΣΟΚ και τις άλλες δημοκρατικές δυνάμεις», που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Τσίπρα για αναδιοργάνωση της «μεγάλης Δημοκρατικής και Προοδευτικής Παράταξης».

Το σίγουρο είναι ότι και η προεδρική πλειοψηφία δεν δέχεται, με βάση τα αποτελέσματα για την Κ.Ε., να έχει λιγότερους από έξι (6) στο ανώτερο καθοδηγητικό όργανο. Ενδεχομένως, δεν πρέπει να αποκλείσουμε την πιθανότητα οι 11 να γίνουν 13 ή και 15 προκειμένου να σταματήσουν οι πιέσεις και να ικανοποιηθούν όλοι. Με βάση τους υπολογισμούς αν στην προεδρική ομάδα προσθέσουμε -όπως είναι και το ορθό- και τα περίπου 20 στελέχη που ανήκουν στην «Κίνηση των 6+6», βρίσκονται κοντά στον Δημήτρη Τζανακόπουλο και έχουν αναφορά μόνο στον Αλέξη Τσίπρα τότε ο συσχετισμός πλειοψηφίας - μειοψηφίας στην Κ.Ε. είναι 230 έναντι 70.

Από τους 210 οι 120 ανήκουν στην Κίνηση Μελών των Παππά - Σπίρτζη, οι 30 στη ΡΕΝΕ των Κοτσακά - Ρήγα - Σκορίνη και οι 60 στην Προοδευτική Συμμαχία. Από αυτούς οι 12 ανήκουν στη ΔΗΜ.ΑΡ. του Θανάση Θεοχαρόπουλου, οι 11 στη «Γέφυρα» του Νίκου Μπίστη, οι 6 στη Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία του Τάκη Κορμά, οι 5 στην Κοινωνική Συμφωνία της Λούκας Κατσέλη, οι 4 στην ΕΚΙΕΑ του Φώτη Κουβέλη και οι υπόλοιποι 22 θεωρούνται ανεξάρτητοι, κατά βάση πασοκογενείς, όπως ο Στέφανος Τζουμάκας, ο Μενέλαος Γκίβαλος, ο Γιάννης Μαντζουράνης, ο Νίκος Μαδεμλής κ.ά., αλλά και οι βουλευτές Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και Γιάννης Ραγκούσης, που εξελέγησαν στην πρώτη δεκάδα.

Σημειώνουμε ότι με εξαίρεση την «ομάδα Τζανακόπουλου» οι υπόλοιποι της προεδρικής πλειοψηφίας έχουν αποφασίσει να καταργήσουν τις εσωτερικές ομαδοποιήσεις.

Η Κίνηση Μελών, η ΡΕΝΕ και οι υπόλοιποι παύουν να υφίστανται και μπαίνουν όλοι κάτω από τον τίτλο «Συνεννόηση». Εξάλλου, με αυτό τον τίτλο και αναλογική εκπροσώπηση συμμετείχαν τόσο στην εκλογή αντιπροσώπων για το συνέδριο όσο και στη σταυροδοσία για την Κεντρική Επιτροπή. Πάντως, τα θέματα του συνεδρίου, των ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, των καταστατικών αλλαγών και των ποσοστώσεων για την Κεντρική Επιτροπή συνεχίζουν να φορτίζουν, στο παρασκήνιο, και μάλιστα με μεγάλη ένταση τον εσωκομματικό πόλεμο στον ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα, στελέχη της «Ομπρέλας», εκτός των ενστάσεων που έχουν κατατεθεί, έχουν αποστείλει και κείμενο διαμαρτυρίας στον Αλέξη Τσίπρα και τον πρόεδρο της κεντρικής εφορευτικής επιτροπής Ηλία Νικολακόπουλο για τα όσα, κατά τη γνώμη τους, ανεπίτρεπτα συνέβησαν.

Ο Αλέξης Τσίπρας στις 28 Μαΐου θα κηρύξει το «τέλος της εσωστρέφειας» και τη φυγή προς τα μπρός με το «άλμα στο μέλλον» για «να φύγει η χειρότερη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης» και «η γονατισμένη κοινωνία να ξανασταθεί στα πόδια της». Θα ζητήσει από τους συντρόφους του «να ανοίξουν τις πόρτες για να υποδεχθούν με συντροφικότητα και ενθουσιασμό τα νέα μέλη» και θα τους προτρέψει «να βγουν από τα κομματικό καβούκι, έξω στον κόσμο» για «να έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα» και «να σχηματιστεί από την πρώτη κάλπη, της απλής αναλογικής, προοδευτική κυβέρνηση». Αν κάποιοι «δεν συμμορφωθούν με τις υποδείξεις του» δεν θα κάνουν απλώς «κακό του κεφαλιού τους», αλλά κινδυνεύουν ακόμη και να μείνουν εκτός βουλευτικού νυμφώνος. Η επόμενη Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση τα αποτελέσματα για τα νέα μέλη και την ψηφοφορία για την Κεντρική Επιτροπή, είναι πιθανό σε ποσοστό 80% να αποτελείται από πασοκογενείς.

Ο νέος γραμματέας

Το πρόσωπο που θα προτείνει ο Τσίπρας για γραμματέα θα προέρχεται πάντως από τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν αποκλείεται αν δεν είναι ο Τζανακόπουλος ή η Ολγα Γεροβασίλη -όπως προτείνουν αρκετοί από τη «Συνεννόηση», αλλά η ίδια δεν αποδέχεται- να είναι κάποιο ικανό, αλλά μη προβεβλημένο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο να μην είναι βουλευτής και να μπορεί, υπό την καθοδήγηση του Τσίπρα και του Ε.Γ., να αναδιοργανώσει το κόμμα και να το αντιστοιχίσει στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Στη λύση αυτή θα συμφωνούσαν ενδεχομένως όλοι, ειδικά αν είναι ένα πρόσωπο που μπορεί να σταθεί με αξιώσεις, όπως ο Μαρινάκης της Ν.Δ. και ο Σπυρόπουλος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., στις δημόσιες αντιπαραθέσεις στον δρόμο προς τις εκλογές. Αν η επιλογή έχει και άρωμα γυναίκας, όπως λέγεται ότι θα ήθελε ιδανικά ο Αλέξης Τσίπρας και έδειξε η ψηφοφορία για την Κ.Ε., θα ήταν το καλύτερο. Κοντός ψαλμός, αλληλούια...