Δημήτρης Παγαδάκης

Χωρίς ξεφαντωτικά γκαλά, πολυπληθή ρεβεγιόν και πανηγυρικά σόου στα κέντρα των πρωτευουσών, η αισιοδοξία που εμπνέει η τελετουργική αλλαγή της χρονιάς  ήταν θαμπή και μαραμένη. Το μαρτυρούσαν εύγλωττα οι έρημοι δρόμοι τη πλατείας Τάιμς στη  Νέα Υόρκη και οι άδειες παραλίες στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας 

Από την άλλη, η Κίνα, που γιορτάζει πρωτοχρονιά στις 12  Φεβρουάριου, προγραμματίζει μικρής κλίμακας εκδηλώσεις χαράς, με κοινωνικές συναναστροφές, αγκαλιές και φιλά. Η ζωή κυλά εκεί με κανονικούς ρυθμούς. Ήδη δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της Ουχάν συνωστίστηκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν πρόωρα  την έλευση του Κινέζικου νέου χρόνου.

 Στην ίδια πόλη που εντοπίστηκαν πριν ένα χρόνο τα πρώτα κρούσματα του κορονοϊού, και βίωσε ένα από τα πιο αυστηρά λοκνταόυν στο κόσμο. Με 76 μέρες σφραγισμένες τις οικογενειακές  συναντήσεις, νεκρές συγκοινωνίες, ακινητοποιημένες  μετακινήσεις, κλειστά σχολεία και μαγαζιά, drones σε ρόλο επόπτη, αλλά και δημιουργίας 16 νέων νοσοκομείων.

 Δικαίως, λοιπόν,  το «κάψανε» οι άνθρωποι μια και από τις 10 Μαΐου δεν έχει αναφερθεί στη περιοχή ούτε ένα νέο κρούσμα. Πού να ‘χαν και εμβόλιο; Ήταν ένα εγκαρδιωτικό μήνυμα που χειροκροτήθηκε διεθνώς με ανάμικτα αισθήματα αισιοδοξίας, ζήλιας αλλά και σκεπτικισμού. 

Τι παραπάνω διαθέτουν οι 1.4 δισεκατομμύρια Κινέζοι, έκτος από το κοκαλάκι της νυχτερίδας, ώστε να κατατροπώσουν εμφατικά την πανδημία; Μήπως ο αυταρχισμός του αδιατάρακτου δεσποτικού συστήματος τους ήταν το βασικό επεμβατικό εργαλείο για τη συρρίκνωση των εστιών της πανδημίας;  

Τα έδωσε, άραγε, όλα εφαρμόζοντας επιθετικά ακραία κατασταλτικά μέτρα επειδή όσο περισσότερο διαρκεί η υγειονομική απειλή , αυτή  εγκυμονεί κρίσεις που προϋποθέτουν σημαντικές πολιτικές αλλαγές; Παίζει κι αυτό, αλλά δεν είναι του παρόντος να αναλυθεί.

Το παράδοξο, ωστόσο, εντοπίζεται στη Δύση. Οι, μέσες άκρες, ιδεολογικοί συγγενείς του Κινέζικου ή παρόμοιου ασφυκτικού,  φιμωτικού και αδιαφανούς μοντέλου με στρατιωτικοποιημένο μηχανισμό  υγειονομικής περίθαλψης, αντιδρούν πεισματικά στα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται στις χώρες τους.

Με δυο λόγια ενώ αναγνωρίζουν, αν δεν θαυμάζουν, ότι  ο αυταρχισμός made in China λειτούργησε καταλυτικά στον έλεγχο της πανδημίας στη χώρα του Δράκου, αρνούνται την παραπλήσια εφαρμογή του στο τόπο τους. Σύμφωνοι, άλλες χώρες, άλλες αξίες, άλλα δικαιώματα . 

Αλλά το να μουρμουράνε να γκρινιάζουν και να κατακρίνουν όσους επιχειρούν να αντιγράψουν τη Κινέζικη μεθοδολογία και να την υλοποιήσουν ηπιότερα υπέρ της δημόσιας υγείας, μοιάζει υποκριτικό. Και εν προκειμένω ανέξοδα μικροκομματικά αντιπολιτευτικό προς συνηγορία πάσης φύσεως ανεύθυνων, λαϊκιστών και ψεκασμένων.

Αντίθετα οι φιλελεύθερες δημοκρατικές κυβερνήσεις που διαχειρίζονται την πανδημία στη Δύση επιβάλλουν οριζόντια προληπτικά μέτρα, για να φρενάρουν τη διασποράς της. ¨Όχι τύπου Ουχάν αλλά σχεδόν στα  χνάρια του.

 Επί πλέον παρότι βαθιά αντίπαλες κάθε κρατικού πατερναλισμού, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του κόστους των  αυστηρών  απαγορεύσεων. Τέτοια εκ των άνωθεν οργανωμένη κοινωνική μέριμνα θα τη ζήλευαν και τα, πάλαι ποτέ. σοβιετικά καθεστώτα.

Αναπόφευκτα, αναδύεται μια διάσταση που μπορεί να κορυφωθεί σε μπάχαλο. Προηγουμένως, όμως, για να αποτραπεί το κομφούζιο θα πρέπει να λυθεί η βασική αντίφαση. Άλλο η απελευθέρωση από τους περιορισμούς που απαιτεί θυσίες και άλλο καθ’ αυτή η ελευθερία που θεμελιώνεται υποχρεωτικά σε ανθεκτικούς θεσμούς και πρακτικές. 

Η κοινωνία, εξάλλου, αποτελείται από μια ασυνεχή και αποσπασματική ακολουθία  διαμόρφωσης γνώσης , μετατόπισης γνώμης και διαγραφής μνήμης. Το κυρίαρχο, όμως, ζήτημα σήμερα είναι ότι οι εξατομικευμένες πεποιθήσεις, η κριτική πολυφωνία και το πλήθος των ρητορικών προσεγγίσεων οφείλουν να προσανατολιστούν στη επανεξέταση του νοήματος του τέλους αυτής της πανδημίας. Ειδάλλως θα της μείνει αμανάτι ο αναπνευστήρας των ΜΕΘ.  Και για παρακαταθήκη μιας προνομιούχας μερίδας της το Ντουμπάι.

Μη πάμε μακριά με μισές αλήθειες. Το 2020 διαμήνυσε σε όλο το πλανήτη ότι τίποτε δεν θεωρείται δεδομένο. Το 2021 με τη συνδρομή του εμβολίου υπογραμμίζει την ανάγκη συλλογικής προσαρμοστικότητας και αλληλεγγύης στις συνθήκες που αναδιαμορφώνονται. Σε κάθε άλλη περίπτωση η μισή μας καρδιά, γιατρέ λοιμωξιολόγε , θα βρίσκεται εδώ πέρα και η άλλη μισή στη Κίνα θα ψυχανεμίζεται.