Η «Monopoly» του Τραμπ - Γιατί ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει έναν πλανήτη... real estate

Ουρανοξύστες, καζίνο, ξενοδοχεία, παραθεριστικά θέρετρα, γήπεδα γκολφ, όλα με την επωνυμία Τραμπ, αποτελούν κεντρικά πιόνια στην αμερικανική Monopoly που έχει στήσει επιχειρηματικά τις τελευταίες δεκαετίες ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, συνώνυμα της κοινωνικής του διείσδυσης και πρωτίστως του οικονομικού του imperium στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Αν και ομολογουμένως πετυχημένη συνταγή στις ΗΠΑ, το ίδιο μοντέλο επενδυτικού επεκτατισμού φαίνεται να επιθυμεί ο νέος «πλανητάρχης» και μεγιστάνας των ακινήτων και γι' άλλες, ανερχόμενες γωνιές του πλανήτη, οραματιζόμενος τη Γάζα ως άλλη… «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», εποφθαλμιώντας τις σπάνιες γαίες ακόμη και ως ειρηνευτικό «μέσο», όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας, αλλά και διεκδικώντας την επιθετική εξαγορά ολόκληρων νησιών, με πρώτη τη Γροιλανδία.

Ανορθόδοξα σχέδια

Σε μια πρώτη ανάγνωση, η πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ να «αναλάβουν» οι ΗΠΑ την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, εκτοπίζοντας στην πράξη περίπου 2 εκατομμύρια κατοίκους, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου αναθεωρητικού σχεδίου έμπνευσής του, σε συνέχεια των εξαγγελιών του για την ανάκτηση της Διώρυγας του Παναμά, τη μετατροπή του Καναδά σε 51η Πολιτεία των ΗΠΑ, αλλά και της επιβολής δασμών στον τελευταίο, από κοινού με την Κίνα και το Μεξικό, ανατρέποντας τη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη.

Ωστόσο, οι… προωθημένες δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου δεν αποκλείεται να συνιστούν μια ανορθόδοξη διαπραγματευτική του τακτική για να πιέσει στις επερχόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες τόσο τη Χαμάς όσο και τον αραβικό κόσμο. Ακόμη και αν λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις του, δυνάμεις του ρεπουμπλικανικού κόμματος, αλλά και του Κογκρέσου, έσπευσαν να τον επαναφέρουν στην τάξη, με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβετ, να διευκρινίζει προς πάσα κατεύθυνση πως «δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα χρηματοδοτήσουν αυτή την προσπάθεια».

Στην περίπτωση, ωστόσο, που ο Τραμπ επιδιώκει τη δημιουργία μιας «ζώνης ειρήνης» στην ευρύτερη περιοχή, το κόστος επίτευξής της θα πρέπει να επιβαρύνει και εύπορα αραβικά κράτη στην προσωπική αντίληψή του, ανάμεσα στα οποία το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και πιθανά το Κουβέιτ. Υπό αυτό το πρίσμα ο Τραμπ δήλωσε «πιστεύω πραγματικά ότι πολλές χώρες θα συμμετάσχουν σύντομα σε αυτή την εκπληκτική συναλλαγή ειρήνης και οικονομικής ανάπτυξης», όταν κόστος της ανοικοδόμησης της Γάζας δεν είναι το μόνο που καλούνται να καταβάλλουν οι ΗΠΑ, καθώς συνδράμουν συστηματικά στην αμυντική θωράκιση του Ισραήλ.

«Ενας ενιαίος πύραυλος αναχαίτισης Iron Dome, για παράδειγμα, κοστίζει πάνω από 50.000 δολάρια, για τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης. Και οι ΗΠΑ δίνουν πάνω από 1,4 δισ. δολάρια ετησίως σε κυρίως βοήθεια ασφαλείας τόσο στην Ιορδανία όσο και στην Αίγυπτο», σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council, που εντοπίζει ανάμεσα στις γραμμές των δηλώσεων του Αμερικανού προέδρου μια «σοβαρότητα», μολονότι «είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς το σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα να καρποφορήσει», όπως επισημαίνει.

Σπάνιες γαίες και Κίνα

Στη μεγάλη εικόνα, όμως, η προώθηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ ως μοχλού επιβολής της ειρήνης, χωρίς οι τελευταίες, ωστόσο, να επιβαρύνονται με το συνολικό κόστος της επίτευξής της, συνιστά τον πυρήνα της νέας φιλοσοφίας του «πλανητάρχη», όπως αυτή αποτυπώθηκε ακόμη πιο εμφατικά στην περίπτωση της Ουκρανίας. Με τη ρωσική εισβολή στα ουκρανικά εδάφη να έχει οδηγήσει σε μια «παγωμένη» σύγκρουση, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ζητά από το Κίεβο ως οικονομικό αντάλλαγμα τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, προκειμένου να εξακολουθήσει τη στρατιωτική συνδρομή του προς τη χώρα.

«Ψάχνουμε να κάνουμε μια συμφωνία όπου θα εξασφαλίσουν αυτό που τους δίνουμε με τη σπάνια γη τους και άλλα πράγματα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, αφού υπενθύμισε με νόημα ότι για την επιχειρησιακή συνδρομή της χώρας «βάζουμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια». Σύμφωνα με τους «Financial Times», το Κίεβο έχει προθυμοποιηθεί να προσφέρει στον Λευκό Οίκο «ειδικούς όρους», ιδίως όταν η Ουκρανία διαθέτει «τεράστια αποθέματα τιτανίου, σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα, καθώς και περίπου 500.000 τόνους μη χτυπημένου λιθίου, που εκτιμάται συλλογικά ότι αξίζουν δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια».

Πολύ περισσότερο όταν το Κίεβο φέρεται να επιθυμεί την προστασία του ορυκτού του πλούτου από τη Ρωσία και το Ιράν, ο οποίος είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητος τον 21ο αιώνα για τους υπολογιστές, τα μικροτσίπ, τις μπαταρίες, την καθαρή ενέργεια και τις τεχνολογίες αιχμής.

Στο μυαλό του Ντόναλντ Τραμπ, πάντως, οι σπάνιες γαίες φέρνουν αυτομάτως την πρωτοκαθεδρία της Κίνας, η οποία διαθέτει 44 εκατομμύρια τόνους σε σύνολο 110 εκατομμυρίων παγκοσμίως, δηλαδή κατατάσσεται πρώτη ως προς την παραγωγή τους στον κόσμο, έχοντας αναπτύξει ιδιαίτερα προηγμένες εφαρμογές διύλισης, σύμφωνα με έκθεση της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, την οποία επικαλείται ο «Guardian».

Λαμβάνοντας υπόψη τη μαζική βιομηχανική παραγωγή της Κίνας, αλλά και τα κινεζικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας ως προς τη διαδικασία της διύλισης, το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να αποκτήσουν ανοιχτή πρόσβαση σε ουκρανικές σπάνιες γαίες θα μπορούσε να οδηγήσει στον άμεσο περιορισμό του βαθμού της εξάρτησής τους από το Πεκίνο. Σε σημείο που, μετά την επιβολή επιπλέον 10% αμερικανικών δασμών στα κινεζικά προϊόντα, το Πεκίνο να ξεκινήσει ελέγχους των εξαγωγών σε ορισμένα «κρίσιμα ορυκτά», στέλνοντας μήνυμα προς την Ουάσινγκτον.

Παρότι η λίστα με τα αντίποινα της Κίνας δεν περιλαμβάνει ούτε μία από τις σπάνιες γαίες, εντούτοις η πρωτοβουλία της κινεζικής πλευράς να ελέγξει τις εξαγωγές στο βολφράμιο, το τσουρέβιο και το ίντιο για να «διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα ασφαλείας», όπως τονίστηκε, αποτέλεσε καθαρή κίνηση επιβολής ισχύος, με φόντο τα αποθέματά της.Ταυτόχρονα, οι σπάνιες γαίες «ξεκλειδώνουν» τις πρόσφατες, αναθεωρητικές τάσεις του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ και στην περίπτωση της Γροιλανδίας.

Οπως ανέφερε το Pinngortitaleriffik, δηλαδή το Ινστιτούτο της Γροιλανδίας για τους φυσικούς πόρους, «δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στοιχείων σπάνιων γαιών στον κόσμο έχει βρεθεί στα βουνά κοντά στο Narsaq στη Νότια Γροιλανδία», με τους τοπικούς ερευνητές να συμπεραίνουν πως «αυτά τα ορυκτά είναι ιδιαίτερα πολυπόθητα επειδή χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών προϊόντων, από ηλεκτροκινητήρες έως smartphones και υπολογιστές».

Για το Pulitzer Center, «το μεγαλύτερο νησί στον κόσμο διαθέτει σημαντικά αποθέματα βασικών ορυκτών, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου, του νοϊόμι, του αφνούμιου και του ζιρκονίου - βασικά συστατικά για μπαταρίες και άλλες τεχνολογικές εφαρμογές», όπως και «κοιτάσματα στοιχείων σπάνιων γαιών, τα οποία εκτιμώνται για τον ρόλο τους στις τεχνολογίες ενεργειακής μετάβασης», προσφέροντας ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις χώρες που τα έχουν στην κατοχή τους.

Κατόπιν αυτών, η απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ να… εξαγοράσει τη Γροιλανδία παραμένει ενεργή, εντείνοντας παράλληλα την πίεση των ΗΠΑ για μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στο νησί, υπό τον φόβο της περαιτέρω ανάπτυξης της ρωσικής και της κινεζικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή.

Ακόμη και αν οι κάτοικοι της Γροιλανδίας είχαν αισθανθεί αρχικά κολακευμένοι, όταν συνειδητοποίησαν την παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, πρωτότοκου γιου του προέδρου των ΗΠΑ στο νησί τους, ωστόσο, το ενδεχόμενο προσάρτησής τους από την Ουάσινγκτον έχει μεταβάλει άρδην το πολιτικό κλίμα. Συγκεκριμένα, το 85% των κατοίκων του νησιού αντιτίθεται στο ενδεχόμενο ένταξής του στις ΗΠΑ σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, με τον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, να αντιτείνει τώρα ένα πλαίσιο διαλόγου με τους Γροιλανδούς.

«Πάγωμα» και στους δασμούς

Πέραν των πάγων της Γροιλανδίας, «παγωμένο» παραμένει για έναν μήνα τουλάχιστον και το ενδεχόμενο επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ κατά 25% σε προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά, με δεδομένο ότι βγήκε «λευκός καπνός» λίγες ώρες πριν την εφαρμογή τους, όπως γνωστοποίησε ασθμαίνοντας στα κοινωνικά δίκτυα ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό.

Τόσο ο τελευταίος όσο και η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σεϊνμπάουμ, υποχώρησαν τελικά στην απαίτηση του νέου «πλανητάρχη» για την καλύτερη φύλαξη της συνοριακής ζώνης. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Μεξικό «θα ενισχύσει αμέσως» τα βόρεια σύνορά του με 10.000 στρατιώτες της Εθνοφρουράς «για να αποτρέψει τη διακίνηση ναρκωτικών από το Μεξικό προς τις ΗΠΑ, ιδίως της φαιντανύλης», τόνισε η πρόεδρος του Μεξικού, υπογραμμίζοντας πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να εργαστούν για να αποτρέψουν τη διακίνηση όπλων υψηλής ισχύος» στη χώρα της.

Στόχος η NAFTA

Με μορφή αυστηρής προειδοποίησης, πάντως, «μην κάνετε κανένα λάθος, ο Καναδάς και το Οντάριο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την απειλή των δασμών», ανέφερε σχεδόν δραματικά ο πρωθυπουργός του Οντάριο, Νταγκ Φορντ.

«Είτε αύριο, είτε σε έναν μήνα, είτε σε έναν χρόνο από τώρα, όταν θα επαναδιαπραγματευτούμε τη συμφωνία ΗΠΑ - Μεξικού - Καναδά, ο πρόεδρος Τραμπ θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί την απειλή των δασμών για να πάρει αυτό που θέλει», συνέχισε ο Φορντ, ερμηνεύοντας δηλαδή την απειλή των δασμών από πλευράς του Λευκού Οίκου ως προσπάθεια να κερδίσει καλύτερη θέση διαπραγμάτευσης της NAFTA.

Σημειωτέον ότι η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (North American Free Trade Agreement, NAFTA) αποτελεί το βασικό πλαίσιο ανάπτυξης διμερών εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ, Μεξικού και Καναδά, καθώς αφαιρεί τους φόρους στη διακίνηση προϊόντων μεταξύ των τριών κρατών. Ηδη, από τις ημέρες της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ στόχευσε σε μια απόπειρα επαναδιαπραγμάτευσης της NAFTA με την USMCA, προχωρώντας πιθανά σε νέα προσπάθεια αναθεώρησης του εμπορικού πλαισίου με τις δύο γειτονικές των ΗΠΑ χώρες. Σύμφωνα με το Axios, «ο Τραμπ ανατίναξε τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Μεξικό και τον Καναδά, το USMCA, που διαπραγματεύτηκε στην πρώτη του θητεία.

Αυτοί οι νέοι δασμοί θέτουν το σκηνικό για έναν νέο παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο». Ορισμένοι αναλυτές, ωστόσο, υποστηρίζουν πως στόχος του Ντόναλντ Τραμπ είναι να ωθήσει επιχειρήσεις στον τομέα της μεταποίησης να αισθανθούν πίεση, μεταφέροντας θέσεις εργασίας από το Μεξικό και τον Καναδά προς τις ΗΠΑ, τη στιγμή που η απειλή ενός «δασμολογικού πολέμου» πυροδότησε σωρεία αντιδράσεων και εντός ΗΠΑ.

Αντιδράσεις

Το γεγονός, άλλωστε, ότι η επιβολή δασμών προκάλεσε αναταραχή στις χρηματαγορές, αλλά και αναστάτωση στην αμερικανική κοινή γνώμη, υπό τον φόβο περαιτέρω εκτροχιασμού του πληθωρισμού, αποτυπώθηκε σε κύριο άρθρο της «Wall Street Journal», με τίτλο «Ο πιο χαζός εμπορικός πόλεμος στην ιστορία». Κληθείς να σχολιάσει το επίμαχο άρθρο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε πως «όχι μόνο δεν είναι χαζό, θα δείτε, θα δείτε ότι καθεμία από αυτές τις χώρες πεθαίνει για να κάνει μια συμφωνία», τη στιγμή που αντίθετες φωνές εγείρονται ολοένα και περισσότερο τις τελευταίες ημέρες και εντός του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Κάτι περισσότερο από ανακουφισμένο εμφανίστηκε μάλιστα το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της Αϊόβα, καθώς αν οι κυρώσεις από τον Καναδά περιείχαν και την ποτάσα, τότε οι αγρότες της Αϊόβα θα αντιμετώπιζαν ζωτικό πρόβλημα στα λιπάσματα.

Ταυτόχρονα, βέλη εκ των έσω κατά του Αμερικανού προέδρου για το ενδεχόμενο επιβολής δασμών εξαπέλυσε και η Ρεπουμπλικανή γερουσιαστής του Μέιν, Σούζαν Κόλινς, η οποία ασκεί πάγια κριτική στον Τραμπ, αλλά και ο πρώην επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, προειδοποιώντας πως «θα οδηγήσει το κόστος των πάντων. Με άλλα λόγια, θα πληρωθεί από τους Αμερικανούς καταναλωτές». «Εννοώ, γιατί να θέλεις να τσακωθείς με τους συμμάχους σου γι’ αυτό;», διερωτήθηκε ο κ. Μακόνελ, ενώ ο φόβος της μετακύλισης του κόστους των δασμών στην εκλογική βάση του Τραμπ και της MAGA, δηλαδή τη λευκή εργατική τάξη, υπήρξε καθοριστικός παράγοντας να «παγώσουν» οι δασμοί, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές.

Οπως υποστηρίζει το Ινστιτούτο Brookings, «οι δασμοί 25% του Τραμπ στον Καναδά και το Μεξικό θα αποτελέσουν πλήγμα και για τις τρεις οικονομίες», υπολογίζοντας σε 45 δισ. δολάρια την απώλεια της οικονομικής παραγωγής των ΗΠΑ μεσοπρόθεσμα, καθώς προειδοποιεί πως σε περίπτωση δασμών θα πληγεί ο στόχος της κυβέρνησης Τραμπ να αναπτύξει πιο ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού και να ανταγωνιστεί την Κίνα.


Φωτογραφίες: Shutterstock



Ειδήσεις σήμερα:

«Ο Θεός αργεί, αλλά δεν ξεχνά»: Ξεσπά η οικογένεια της Ζενέιντα που κάηκε ζωντανή από τον γείτονά της πριν 14 χρόνια

Μειώνονται 14% οι ασφαλιστικές εισφορές για τις υπερωρίες - Ισχύει για όλους

Η πρόεδρος του Αρείου Πάγου απαντά στην Καρυστιανού: «Η διαφωνία δεν μπορεί να εκφράζεται με λοιδορία, απειλητικές εκφράσεις, υποτίμηση, προσβολή και καθύβριση των θεσμών»