Πρόεδρος ΣτΕ: Οι συχνές μεταβολές των φορολογικών ρυθμίσεων δεν διευκολύνουν το έργο της Δικαιοσύνης

«Το πρόβλημα της Δικαιοσύνης συνδέεται άρρηκτα με τις παθογένειες του Ελληνικού κράτους» επισήμανε η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου κατά την ετήσια τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, ενώ ο επίτροπος Επικρατείας των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων Δημήτριος Κωστάκης, αναφέρθηκε στην τραγική κτιριακή κατάσταση των Διοικητικών Δικαστηρίων και στις εκκρεμείς υποθέσεις που ανέρχονται σε 196.000 (υπάρχει μείωσης σε σχέση με τα προηγούμενα έτη).

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Αγγελική Λαϊνιώτη επισήμανε το φαινόμενο της κοινωνικής και πολιτικής αδικίας, που οδηγεί σε ανεπιθύμητες και ακραίες κοινωνικές καταστάσεις, κάτι το οποίο οδηγεί με τη σειρά τους πολίτες σε ακραίες ομάδες, ενώ έντονες αναφορές έκανε και άσκησε κρητική στις ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Κατά τις εργασίες της γενικής συνέλευσης, η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, παραβρέθηκαν εκπρόσωποι των κομμάτων, η πρώην πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πέππας, ο πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ιωάννης_- Κωνσταντίνος Χαλκιάς, εκπρόσωποι των άλλων δικαστικών Ενώσεων, δικαστές, κ.λπ.

Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Γεώργιος Σαρλής, αναφέρθηκε στο νομοθετικό έργο του υπουργείου, στην σύνταξη δύο νέων Κωδίκων (Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων), στην επίλυση των καθημερινών προβλημάτων που ανακύπτουν στο χώρο της Δικαιοσύνης και επισήμανε την αναγκαιότητα συνεργασία μεταξύ του υπουργείου και των δικαστών για το καλός της Δικαιοσύνης.

Πρόεδρος ΣτΕ: Το πρόβλημα της Δικαιοσύνης συνδέεται άρρηκτα με τις παθογένειες του Ελληνικού κράτους

Η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στις αγκυλώσεις και στα προβλήματα τόσο από πλευράς νομοθέτη όσο και από πλευράς δικαστηρίων και δικαστών.

Κατ΄ αρχάς, επισήμανε ότι «το πρόβλημα της Δικαιοσύνης συνδέεται άρρηκτα με τις παθογένειες του Ελληνικού κράτους» και συνέχισε: «όσοι νομίζουν ότι έχουν έτοιμες λύσεις αυταπατώνται και κινούνται στα όρια του λαϊκισμού». Οι λύσεις, προσέθεσε «χρειάζονται μελέτη, συνεργασία των φορέων και φυσικά σύμπραξη των δικαστών».

«Δεν πρέπει να εισάγονται ρυθμίσεις ερήμην των Ολομελειών των δικαστηρίων, ενώ οι δικαστικές Ενώσεις, στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής, πρέπει να λειτουργούν προς το συμφέρον της Δικαιοσύνης, μακριά από συντεχνιακές λογικές», ανέφερε η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και συνέχισε:

«Ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων αποτελεί εργαλείο του κράτους δικαίου και δεν προσφέρεται για πρωτοσέλιδα εφημερίδων, πρέπει να είμαστε πάντοτε προσεκτικοί στο θέμα αυτό. Να διακρίνουμε μεταξύ της συγγραφής ενός επιστημονικού άρθρου από νέο επιστήμονα και της δικαστικής απόφασης. Χρειάζεται πάνω απ΄ όλα υπεθυνότητα. ´´Αποφάσεις –βόμβες´´ που ανακοινώνονται από δικηγορικά γραφεία ή από τον Τύπο, πάνω σε θέματα που θίγουν ευάλωτα τμήματα πληθυσμού, πριν επιληφθεί το αρμόδιο δικαστήριο μόνο σύγζυση προκαλούν και αποτελούν εκδήλωση λαικισμού».

Σε άλλο σημείο η πρόεδρος του ΣτΕ, επισήμανε ότι «η προσφυγή στην Δικαιοσύνη είναι ένδειξη εκδημοκρατισμού μιας κοινωνίας, αλλά ο μεγάλος όγκος των εκκρεμών υποθέσεων στην Διοικητική Δικαιοσύνη συνδέεται και με τις αστοχίες του νομοθέτη και τα αβελτηρία (σ.σ.: αυτός που δεν μπορεί να βελτιωθεί) της διοίκησης» και συνέχισε:

«Οι συχνές μεταβολές των φορολογικών ρυθμίσεων δεν διευκολύνουν το έργο της Δικαιοσύνης, ούτε βελτιώνουν το επενδυτικό κλίμα. Η πολυπλοκότητα, η ασάφεια της φορολογικής νομοθεσίας καταδεικνύεται και από το γεγονός της έκδοσης μεγάλου αριθμού εγκυκλίων».

Σε όλο αυτό το αρνητικό κλίμα προστίθεται «η έλλειψη κωδικοποιήσεων σε πολλούς τομείς του Δημοσίου Δικαίου» κάτι που « επιτείνει την ανασφάλεια Δικαίου και δημιουργεί βασική αιτία δημιουργίας διαφορών», ενώ σε όλα αυτά συμβάλει τόσο «η κακή λειτουργία της διοίκησης, η οποία αποτελεί μηχανή παραγωγής διαφορών», όσο και η ευχέρεια που παρέχεται από το νομοθεσία και την επιεική τακτική των δικαστηρίων, «να ασκούνται προδήλως αβάσιμα ένδικα βοηθήματα και μέσα» κάτι που έχει ως αποτέλεσμα «να παρατείνεται αδικαιολογήτως με ενέργειες των διαδίκων η εκκρεμοδικία». Παράλληλα, συμβάλει στο κλίμα καθυστέρησης και «οι αδυναμίες στην οργάνωση των δικαστηρίων».

Όμως, πέρα από όλα αυτά, κατά την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, «ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της ορθολογικής λειτουργίας της Δικαιοσύνης έχει η δημιουργία νέου δικαστηριακού χάρτη», δηλαδή κάτι «που αποβλέπει στην οργάνωση απονομής της Δικαιοσύνης κατά τρόπο ορθολογικό, εντός των γεωγραφικών ορίων της επικράτειας και λαμβάνοντας υπόψη την διοικητική διαίρεση της χώρας, ώστε να εξυπηρετούνται τα άτομα και η κοινωνίας από την παροχή υπηρεσιών δικαιοδοτικού χαρακτήρα».

Ο επανασχεδιασμός της χωροταξίας στα Διοικητικά Δικαστήρια, κατά την πρόεδρο του ΣτΕ, «αποτελεί αντικείμενο δημόσια πολιτικής, η οποία πρέπει να διαμορφωθεί στο πλαίσιο χάραξης ευρύτερης πολιτικής για την Δικαιοσύνη που περιλαμβάνει δέση τομεακών δημόσιων πολιτικών, οι οποίες στοχεύουν στην συνολική αναδιάρθρωσή της».

Επίτροπος τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων: Υπάρχει μείωση των εκκρεμών υποθέσεων

Ο επίτροπος Επικρατείας των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων Δημήτριος Κωστάκης, στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις εκκρεμείς υποθέσεις, στην κτιριακή κατάσταση των Διοικητικών Δικαστηρίων, κ.λπ.

Αναλυτικότερα, ο Δημήτριος Κωστάκης ανέφερε ότι «οδικαστής οφείλει προσηλωμένος στο Σύνταγμα και τους νόμους και υπακούοντας στη φωνή της συνείδησής του να υπερασπίζεται ανυποχώρητα, μη φειδόμενος κόπου και θυσιών, τη δημοκρατία, το Σύνταγμα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κοινωνικό κράτος δικαίου» και συνέχισε:

«Με τις αποφάσεις του πρέπει να συμβάλλει στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών, και ιδίως των πλέον αδύναμων από αυτούς οι οποίοι στερούνται εναλλακτικών επιλογών αποτελεσματικής διεκδίκησης της ικανοποίησης των δικαιωμάτων τους, προς τους θεσμούς της Πολιτείας και το κράτος δικαίου. Για να εμπεδωθεί δε η εμπιστοσύνη αυτή απαιτείται, εκτός από την ανεξαρτησία του δικαστή, η παρεχόμενη δικαστική προστασία να είναι ποιοτική, έγκαιρη και αποτελεσματική».

Αναφερόμενος στις εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις επισήμανε ότι «οι εκκρεμείς υποθέσεις στα 9 Διοικητικά Εφετεία και τα 30 Διοικητικά Πρωτοδικεία της χώρας ανέρχονταν στις 31-12-2018 σε 196.000, έναντι 235.000 στις 31-12-2017, 281.000 στις 31-12-2016, 357.000 στις 31-12-2014 και 444.000 στις 31-12-2012.

Παρατηρείται, κατά συνέπεια, μία πολύ μεγάλη μείωση των εκκρεμών υποθέσεων κατά την τελευταία εξαετία. Η θετική αυτή εξέλιξη οφείλεται στην εντατική προσπάθεια της μεγάλης πλειοψηφίας των διοικητικών δικαστών και των υπαλλήλων της γραμματείας των διοικητικών δικαστηρίων, στην αύξηση κατά 40 των οργανικών θέσεων των διοικητικών δικαστών κατά τα έτη 2016 και 2017 και σε νομοθετικές κ.λπ. ρυθμίσεις».

Ακόμη, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα επιτάχυνσης της διαδικασίας πρόσληψης δικαστικών υπαλλήλων, αλλά και στην τραγική κατάσταση στέγασης των Διοικητικών Δικαστηρίων και ειδικά αυτών του Πειραιά.

Συγκεκριμένα ανέφερε, μεταξύ άλλων τα εξής:

«Αν εξαιρέσουμε ορισμένα διοικητικά δικαστήρια (Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Τρικάλων, Σύρου, Μυτιλήνης, Χαλκίδας, Ρόδου, Βέροιας, Καβάλας, Κομοτηνής, Κέρκυρας και Βόλου) τα οποία στεγάζονται σε κτίρια αντάξια της αποστολής τους, αρκετά από τα υπόλοιπα στεγάζονται σε διαμερίσματα / γραφεία πολυκατοικιών.

Η πλειονότητα των τελευταίων αυτών δικαστηρίων στερείται ακροατηρίου και οι δικογραφίες μεταφέρονται, κατά τις δικασίμους, στα κτίρια όπου στεγάζονται τα πολιτικά δικαστήρια και επιστρέφουν, στη συνέχεια, από αυτά, με όλους τους κινδύνους για την ασφάλεια του περιεχομένου τους.

Ειδικώς, όσον αφορά τα Διοικητικά Δικαστήρια του Πειραιά (Εφετείο και Πρωτοδικείο) αυτά στεγάζονται σε γραφεία πολυκατοικιών παλαιάς κατασκευής, παντελώς ακατάλληλα για την στέγαση δικαστικών υπηρεσιών».

Πρόεδρος Ένωσης Διοικητικών Δικαστών: Η άνοδος εθνικιστικών πολιτικών σχηματισμών προκαλεί ανησυχίες

Η πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, πρόεδρος Εφετών, Αγγελική Λαϊνιώτη, κινήθηκε έξω από τις έως τώρα καθιερωμένες γραμμές ανάλογων ομιλιών σε γενικές συνελεύσεις δικαστικών Ενώσεων.

Η Αγγελική Λαϊνιώτη αναφέρθηκε στο φαινόμενο της κοινωνικής και πολιτικής αδικίας, που οδηγεί σε ανεπιθύμητες και ακραίες κοινωνικές καταστάσεις, ενώ οδηγεί τους πολίτες σε ακραίες ομάδες. Αναφέρθηκε, ακόμη, σε κοινωνικές ανισότητες οι οποίες ωφελούν τελικά τις λιγότερο προνομιούχες ομάδες της κοινωνίας.

Παράλληλα, η πρόεδρος της Ένωσης έκανε εκτενή αναφορά σε κείμενα γνωστών φιλοσόφων και καθηγητών Πανεπιστημίων, όπως είναι ο Αμερικανός John Rawls, ο Γερμανός Jurgen Habermas, ο Ινδός Amartya Sen, κ.λπ.

Εύσχημα, η Αγγελική Λαϊνιώτη μεταφέροντας αποσπάσματα από φιλοσόφους, επιχείρησε να περάσει στους συναδέλφους τις αγωνίες της για το μέλλον και την συμμετοχή της Δικαιοσύνης στα κοινά, την ανησυχία για το οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο των πολιτών, τις ανισότητες, την φτώχεια, το κοινωνικό κράτος, την τύχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και την κορυφαία συμμετοχή που οφείλει να έχει σε όλα αυτά τα διαδραματιζόμενα η Δικαιοσύνη και οι λειτουργοί της.

Δεν παραλείπει μάλιστα να αναφέρει ότι «η άνοδος της δύναμης εθνικιστικών πολιτικών σχηματισμών και μάλιστα σε χώρες προοδευτικές και δημοκρατικές προκαλεί ανησυχίες».

Δεν έμεινε έξω από τα βέλη της Αγγελικής Λαϊνιώτη, η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, ενώ εξέφρασε βεβαιότητα ότι «η αποτυχία της εμπέδωσης από τους πολίτες της πεποίθησης ότι η ΕΕ υπάρχει κυρίως για την προστασία, την ανάπτυξη και την ευημερία τους θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην αποτυχία και τη διάλυσή της».

Ευρωπαϊκή Ένωση και υποχώρηση κοινωνικού κράτους

Αναλυτικότερα, η πρόεδρος της Ένωσης αναφερόμενη στην Ευρωπαϊκή Ένωση επισήμανε:

«Σήμερα, σε αντίθεση με όσα συνέβαιναν τις προηγούμενες δεκαετίες, παρατηρείται στην Ευρώπη σαφής υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και μάλιστα σε εποχή οικονομικής κρίσης, κατά την οποία η ενδυνάμωσή του είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, λόγω του ότι ο κυριότερος αποδέκτης των οικονομικών κραδασμών είναι οι αδύναμες μερίδες του πληθυσμού.

Η ΕΕ πρέπει να λειτουργεί προεχόντως για τους λαούς της και να στοχεύει στην ευημερία και την πρόοδο αυτών και όχι μόνο στην προστασία της μεγάλης επιχειρηματικότητας και της ελεύθερης λειτουργίας των αγορών, παραγόντων ασφαλώς αναγκαίων αλλά όχι αποκλειστικών για την ευημερία των πολιτών.

Κάθε θεσμός του κράτους δικαίου πραγματώνεται και τελικώς επιτυγχάνει ή αποτυγχάνει στο βαθμό της μείζονος ή ελάσσονος προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών.

Από την άλλη μεριά, η αποτυχία της εμπέδωσης από τους πολίτες της πεποίθησης ότι η ΕΕ υπάρχει κυρίως για την προστασία, την ανάπτυξη και την ευημερία τους θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην αποτυχία και τη διάλυσή της.

Η κοινωνική ειρήνη, η προστασία της μητρότητας, των αναπήρων, της τρίτης ηλικίας, η καταπολέμηση της ανεργίας και της ακραίας φτώχειας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες ευημερίας, ως αποτέλεσμα της αρμονικής συνεργασίας των πολιτικών και οικονομικών θεσμών σε ένα υγιές κράτος δικαίου, απαλλαγμένο γραφειοκρατίας, διαφθοράς και διαπλοκής».

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αναφορικά με τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Αγγελικής Λαϊνιώτη επισήμανε:

«Οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να προβληματιστούν από την ενδυνάμωση ευρωσκεπτικιστικών αντιλήψεων και πρακτικών εσωστρέφειας σε χώρες που εμφορούνταν για δεκαετίες από δημοκρατικές αξίες και ιδεώδη, γιατί η ενδυνάμωση τέτοιων αντιλήψεων έχει δράση αργή μεν, αλλά διαβρωτική της ενότητας των κρατών μελών.

Η άνοδος της δύναμης εθνικιστικών πολιτικών σχηματισμών και μάλιστα σε χώρες προοδευτικές και δημοκρατικές προκαλεί ανησυχίες. Και μην ξεχνάμε ότι πίσω από την άνοδο στην εξουσία των σχηματισμών αυτών είναι η ψήφος των πολιτών.

Η στροφή αυτή των πολιτών κρύβει ή μάλλον φανερώνει κινδύνους για την κοινωνική συνοχή και ειρήνη. Θα αποτελεί σφάλμα η απόδοση του φαινομένου μόνο στη «λαϊκίστικη ρητορική».

Κατά τη γνώμη μας, η στροφή αυτή οφείλεται κυρίως σε συσσωρευμένο θυμό από τις δυσμενείς συνέπειες που έχουν στην καθημερινότητά τους οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, η εργασιακή ανασφάλεια, η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, η εισαγόμενη εγκληματικότητα και γενικότερα η αίσθηση μεγάλης μερίδας των ευρωπαίων πολιτών ότι ολισθαίνουν προς τη φτώχεια και τη μιζέρια, επειδή οι προτεραιότητες επικεντρώνονται αλλού.

Η μεγαλύτερη, λοιπόν, πρόκληση σήμερα για τους ευρωπαίους ηγέτες είναι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να υιοθετήσουν τις πολιτικές εκείνες που απαιτούνται για την επανόρθωση των κατάφωρων αδικιών, ώστε να ξαναγεννηθεί η ελπίδα και να καταστούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες έστω κατά τι λιγότερο άδικες ή -για να το πούμε πιο αισιόδοξα- έστω κατά τι περισσότερο δίκαιες».