Γιώργος Παπαστεφάνου: Το τρανζίστορ, οι δίσκοι, τα βιβλία και η μεγάλη δωρεά στην ΕΡΤ

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο ιδανικός συνομιλητής. Ο άνθρωπος που ενώνει τον ακροατή με την τέχνη, με τις μεγάλες φωνές και τις σπουδαίες ιδέες, με τις νότες που μαγεύουν. Η φωνή του γλυκά διαπεραστική, αγωγός γνώσης και πολιτισμού, σεβασμού και διακριτικότητας. Φωνή σημαντικής αφήγησης. Είναι πολύτιμη παρέα ο Παπαστεφάνου. Συνάμα και πολύτιμος συνεργάτης. Που δεν θεωρεί «κτήμα» του τον θησαυρό του αλλά αφορμή για μοίρασμα. Την περασμένη εβδομάδα μας έδωσε ένα ραντεβού στο Ραδιομέγαρο, προκειμένου να μας ανακοινώσει κάτι, που για όλους εμάς ήταν πολύ «μεγάλο» αλλά για εκείνον απλώς αυτονόητο.

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου δώρισε στην ΕΡΤ δύο πολύτιμα κομμάτια του εαυτού του: τη μεγάλη δισκοθήκη του και την πλούσια βιβλιοθήκη του.

Η δισκοθήκη του αποτελείται από περίπου 7.000 δίσκους και ο κάθε ένας κουβαλάει μια ιστορία. Στις συλλογές αυτές συναντάμε την ίδια την ψυχή της ελληνικής μουσικής: τις μεγάλες φωνές, τους σπουδαίους δημιουργούς, τα τραγούδια που όλοι έχουμε σιγοτραγουδήσει. Τα περισσότερα βινύλια, μάλιστα, έχουν προσωπικές αφιερώσεις των Λουκιανού Κηλαηδόνη, Διονύση Σαββόπουλου, Δήμου Μούτση, Σταμάτη Κραουνάκη και άλλων. Δίπλα στους ελληνικούς δίσκους, βρίσκουμε μουσικές του κόσμου — αγγλόφωνες, γαλλικές, ιταλικές, λάτιν — που εμπλούτισαν τη ματιά του και τον συνόδευσαν σε αμέτρητες ακροάσεις. Ξεχωριστή θέση κατέχουν και οι ηχογραφήσεις κλασικής μουσικής και όπερας όπως: Teatro alla Scala Orchestra , Royal Philharmonic Orchestra, Munchener Bach Chor and Orchestra, και άλλες, οι οποίες δείχνουν την ευρύτητα των ενδιαφερόντων και την αληθινή αγάπη του για την Τέχνη.

Η βιβλιοθήκη του Γιώργου Παπαστεφάνου, εξίσου πλούσια και συγκινητική, αποτυπώνει τον άνθρωπο που αναζητούσε πάντα τη γνώση και τη βαθύτερη κατανόηση του κόσμου. Βιβλία ποίησης και πεζογραφίας, ιστορικά έργα, λευκώματα για τη μουσική, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τα εικαστικά· όλα τους μάρτυρες μιας ζωής που δεν έπαψε ποτέ να μαθαίνει, να ανακαλύπτει, να θαυμάζει. Ιδιαίτερη αξία έχουν οι τόμοι του περιοδικού «Εκλογή» που εκδόθηκε από την Ελένη Βλάχου (την δεκαετία ‘50-‘60) και ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά περιοδικά της Μεταπολεμικής Ελλάδας και η σειρά «Θέατρο» του Θεόδωρου Κρίτα, οι οποίοι δείχνουν το βάθος της αγάπης του για την ελληνική πνευματική παραγωγή.

Εμφανώς συγκινημένος, ενώπιον συνεργατών και δημοσιογράφων, ο Γιώργος Παπαστεφάνου μίλησε γι αυτή την απόφαση, ευχαρίστησε τον πρόεδρο της ΕΡΤ και αναφέρθηκε στην πολύχρονη διαδρομή του, τονίζοντας ότι ελπίδα του είναι η συλλογή του να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, βοηθώντας τους συναδέλφους και τους συνεργάτες της ΕΡΤ, όπως και τους ερευνητές.

«Εγώ έζησα την ΕΡΤ από τον καιρό που υπήρχαν ακόμα οι ραδιοθάλαμοι του Ζαππείου, και στα γραφεία της υπήρχε η καρδιά της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης στα πρώτα της βήματα. Μετά, ακόμα και τη στρατιωτική μου θητεία την έκανα σε ραδιοφωνικό χώρο, στον ραδιοφωνικό σταθμό ενόπλων δυνάμεων, κάνοντας εκεί εκπομπές. Έπειτα, ήρθαμε στο καινούργιο κτίριο και ήμουν εδώ όταν μετακομίζαμε, φέρνοντας τα γραφεία μας από τα παλιά για να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή. Πραγματικά, η ΕΡΤ είναι το πιο μεγάλο κομμάτι της ζωής μου και η πιο μεγάλη μου αγάπη, γιατί είναι μια αγάπη που ξεκίνησε από πολύ νωρίς, όταν ήμουν παιδί, με το τρανζίστορ, που μου είχε χαρίσει ο πατέρας μου και με αυτό κοιμόμουν και ξύπναγα. Το είχα κάτω από το μαξιλάρι, άκουγα όλες τις εκπομπές και είχα τις πρώτες εικόνες του τραγουδιού και του πολιτισμού μπροστά μου.

Τότε άρχισα να μαζεύω τα βιβλία μου, τα οποία διάβαζα με μανία, παρά τις συμβουλές των γονιών μου να μην κουράζω τα μάτια μου, γιατί από τότε ήταν προβληματικά. Από τότε επίσης άρχισα να μαζεύω και τους δίσκους, όλα αυτά τα βινύλια που τώρα θα ανήκουν στην ΕΡΤ, στο φυσικό τους χώρο.

Πιστεύω ότι έπρεπε να έρθουν εδώ και να μετακομίσουν από το σπίτι μου, γιατί η ΕΡΤ ήταν το άλλο, το μεγάλο σπίτι μου, εκεί που έζησα όλα αυτά τα υπέροχα χρόνια με τους υπέροχους συνεργάτες, φίλους και τις ευκαιρίες για δημιουργία που είχα. Εύχομαι οι επόμενοι που θα πάρουν τη σκυτάλη να βρουν σε αυτό το υλικό που έφερα στην ΕΡΤ, τους δίσκους και τα βιβλία μου, αλλά και το αρχείο με τις εκπομπές μου, πολλές από τις οποίες ήταν φτιαγμένες με πολλή αγάπη, να βρουν έμπνευση, ιδέες και βοήθεια για τη δουλειά τους και την έρευνά τους.

Χαίρομαι που όλα αυτά ήρθαν στο σπίτι τους, εδώ που πραγματικά ανήκουν. Είναι δίσκοι που μάζεψα όχι μόνο με το δικό μου χαρτζιλίκι, αλλά και δίσκοι που μου πρόσφεραν φίλοι, που ήθελα να βρουν τη θέση τους στα χέρια κάποιου που τους αγαπούσε. Ήταν η Τόνια Καράλη, ο Ζακ Μεναχέμ, ο Σπύρος και ο Μπάμπης, ο Νίκος Κονταξής και ο Σπύρος Ταβουλάρης. Φίλοι παιδικοί που κάποια στιγμή μου χάρισαν τους δίσκους τους, κυρίως τα 45άρια τους, για να συμπληρώσουν τα δικά μου, που είχα μαζέψει από τα χρόνια της νεότητάς μου. Όλα αυτά σήμερα ανήκουν στην ΕΡΤ και χαίρομαι, γιατί πιστεύω ότι μέσα εκεί θα υπάρξει υλικό για πολλά ακόμα καινούργια πράγματα.

Σας ευχαριστώ και όσους δούλεψαν για να γίνει αυτός ο χώρος, η ταινιοθήκη και η βιβλιοθήκη, που τιμητικά φαίνεται το όνομά μου. Το θεωρώ υπερβολικό, αλλά ας το δεχτώ. Είναι το ελάχιστο που θα μπορούσαμε να κάνουμε.

Αν και η φιλοδοξία μου ήταν απλή: να έρθουν οι δίσκοι μου και τα βιβλία μου εδώ. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ όλους όσους στάθηκαν δίπλα μου όλα αυτά τα χρόνια — καλλιτέχνες, συνεργάτες, φίλους, όσους δούλεψαν μαζί μου, γιατί αυτή η δουλειά, όπως έλεγα και αλλού, δεν είναι δουλειά του ενός. Είναι συλλογική δουλειά. Όλοι μαζί δουλεύουμε για να υπάρχει ένα ωραίο αποτέλεσμα».

Ο πρόεδρος της ΕΡΤ Γιάννης Παπαδόπουλος, ευχαριστώντας τον Γιώργο Παπαστεφάνου για τη δωρεά του, δεσμεύθηκε ότι «ο ανεκτίμητος αυτός θησαυρός» με τους δίσκους και τα βιβλία του θα αξιοποιηθούν με το καλύτερο τρόπο, αναδεικνύοντας το έργο του και την πρόσφορά του.