Τα Γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την ανθρωπότητα, λέει ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης

Το Μουσείο Ακρόπολης είναι το σπίτι της προστασίας και της ανάδειξης των έργων της Ακρόπολης και του Παρθενώνα. Τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν –όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την ανθρωπότητα. Ιδίως σήμερα, σε έναν κόσμο κατακερματισμένο, με πολέμους, πανδημίες και οικονομικές κρίσεις, η επανένωσή τους αποτελεί μια βαθιά συμβολική πράξη για το πώς πρέπει να βλέπουμε τις κοινωνίες και τους ανθρώπους»: Με αυτά τα λόγια υπογράμμισε την επιτακτική ανάγκη αλλά και το παγκόσμιο ηθικό χρέος για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης Νικόλαος Σταμπολίδης κατά τη διάρκεια της σημερινής παρουσίασης του απολογισμού της ετήσιας δράσης του μουσείου.

Ο κ. Σταμπολίδης επισήμανε επίσης πως το άνοιγμα του Μουσείου της Ανασκαφής, που βρίσκεται στα θεμέλια του σύγχρονου μουσείου, αποτελεί ένα επιπλέον σημαντικό επιχείρημα υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο: «Στο Μουσείο της Ανασκαφής, που άνοιξε για το κοινό πριν ένα χρόνο, κάτω από το Μουσείο της Ακρόπολης, αυτό που για μένα παίζει μεγαλύτερο ρόλο είναι ότι σε αυτά τα σπίτια, σε αυτούς τους δρόμους περπάτησαν όχι μόνο φιλόσοφοι, ποιητές, γλύπτες, αρχιτέκτονες, πολιτικοί, αλλά και απλοί πολίτες της Αθήνας, μέτοικοι και δούλοι, οι οποίοι εργάστηκαν και στον Παρθενώνα και σε όλα τα μνημεία της Ακρόπολης. Επομένως, πουθενά αλλού στον κόσμο δεν μπορεί να έχει κανείς αυτό το βιωματικό, το ανθρώπινο στοιχείο, με τα σπίτια και τα αντικείμενα που βρίσκονται από κάτω, στο Μουσείο της Ανασκαφής, και το θεϊκό που εκτίθεται στους πάνω ορόφους να συνομιλεί με τον Παρθενώνα. Αυτό είναι κάτι μοναδικό».

Θέλοντας, μάλιστα, να καταστήσει σαφές ότι δεν υπάρχει πιο ιδανικός χώρος φιλοξενίας των Γλυπτών του Παρθενώνα από την Αθήνα και το Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο αύριο γιορτάζει τα 16 χρόνια λειτουργίας του,  ο Νικόλαος Σταμπολίδης χρησιμοποίησε μια μοναδική περιγραφή που προέρχεται από τα αρχαία χρόνια: «Αυτό το φως που υπάρχει στην Αττική και το οποίο εξαίρει ο Πίνδαρος το 475 π.Χ., μιλώντας για την Αθήνα τη μενεξεδοστεφανωμένη –γιατί αυτό το χρώμα παίρνει ο Βράχος ορισμένα δειλινά του καλοκαιριού– ποιο led φως, ποιο μουσείο του κόσμου μπορεί να αποδώσει; Και όχι μόνο το στοιχείο της ομορφιάς και της αρχιτεκτονικής λεπτομέρειας, αλλά της δημοκρατίας και κυρίως του συναισθήματος. Αυτό δεν υπάρχει σε κανένα μουσείο» είπε με νόημα για να αναφέρει, αμέσως μετά κάτι το οποίο έγραψε, προσφάτως,  ο σκηνοθέτης David Wilkinson: «Η επιστροφή των Γλυπτών είναι ζήτημα ηθικής τάξης, ακόμα και αν το Μουσείο της Ακρόπολης το επισκέπτονταν μόνο 10 άτομα (και όχι πάνω από 2 εκατομμύρια). Υποτίθεται ότι οι Βρετανοί είναι έθνος με καλούς τρόπους. Όμως το να κρατούν κλεμμένη περιουσία για πάνω από 200 χρόνια δεν είναι καλοί τρόποι. Είναι ντροπή».

Ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης αποτελεί μια δυνατή φωνή στην ελληνική ομάδα διεκδίκησης της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, ένα μείζον θέμα το έχει τεθεί τα τελευταία χρόνια με μεγάλη ένταση, ανοίγοντας έναν διαρκή και ουσιαστικό διάλογο με τη βρετανική πλευρά. Κατά τη διάρκεια της χρονιά που πέρασε ο ίδιος φρόντισε να αναδείξει, σε διεθνές επίπεδο, το ζήτημα αυτό με διάφορους τόπους. Μεταξύ άλλων παρουσίασε την επιτυχημένη πορεία της συμφωνίας για την επανένωση του «θραύσματος Fagan» στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα στο Μουσείο Ακρόπολης από το Μουσείο A. Salinas, ως ένα πρότυπο που θα πρέπει να ακολουθηθεί για την επιστροφή των γλυπτών που βρίσκονται ακόμη σε άλλες χώρες.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο διεθνές συνέδριο «Greece Talks» που οργάνωσε στην Αθήνα ο μεγάλος ταξιδιωτικός οδηγός TRAVEL.GR, επανέλαβε την Απόφαση της UNESCO του Σεπτεμβρίου 2021 ότι το ζήτημα της επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα είναι ορθό, ηθικό, δίκαιο και διακυβερνητικό ενώ παρουσίασε και ανέπτυξε νέα επιχειρήματα για την επανένωση των Γλυπτών σε ειδικές εκδηλώσεις που οργανώθηκαν στο Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής», στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Βρετανού συγγραφέα και ένθερμου υποστηρικτή για την επιστροφή των γλυπτών Sir Stephen Fry αλλά και μέσω της έκθεσης «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας» όπου τονίζονται η αποδεδειγμένη ανυπαρξία φιρμανιού και σχετικών σουλτανικών εγγράφων και η παράνομη ιδιοποίηση των γλυπτών από τον Λόρδο Έλγιν, πριν καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο.

Για το ίδιο ζήτημα μίλησε επίσης στην Ιταλία, στην Ελβετία, στις ΗΠΑ εξηγώντας τη σημαντικότητα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε συμβολικό επίπεδο και όχι μόνο.

Ο ετήσιος απολογισμός

Για μία ακόμη χρονιά το Μουσείο της Ακρόπολης επιβεβαίωσε με τη δραστηριότητά του τον τίτλο ενός από τα σημαντικότερα και με την μεγαλύτερη επεκτασιμότητα μουσείου του κόσμου που έχει κατακτήσει. Να αναφέρουμε εδώ πως το έτος 2024 το Μουσείο κατέλαβε την 33η θέση με 2.000.312 επισκέπτες.
Κατά τη διάρκεια των 12 μηνών που πέρασαν φιλοξένησε σημαντικές περιοδικές εκθέσεις με σπουδαία έργα αρχαίας τέχνης από άλλα μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού μεταξύ των οποίων οι «Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων» με τις φωτογραφίες του Robert McCabe, «Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Basilicata. Θησαυροί που έρχονται στο φως» που πρόβαλλε τη σχέση του πρώιμου πολιτισμού της ιταλικής Basilicata και την επαφή με τους Έλληνες και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό στην περι­οχή που έμελε να γίνει η Μεγάλη Ελλάδα και «Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures» με επίκεντρο το πολυδιάστατο έργο του διεθνώς αναγνωρισμένου σύγχρονου καλλιτέχνη Michael Rakowitz.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν και οι εκθεσιακές δράσεις που φιλοξενήθηκαν στο φουαγιέ του ισογείου του Μουσείου της Ακρόπολης όπως οι μικρές εκθέσεις «Tale of Two Cities», με έργα Ελλήνων και Αιγυπτίων καλλιτεχνών και «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας» που σχετίζεται με την αρπαγή των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν.

Το άνοιγμα των πυλών του Μουσείου της Ανασκαφής, στις 25 Ιουνίου 2024, του εντυπωσιακού μουσείου κάτω από το Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο μέσα από 1.150 επιλεγμένα αντικείμενα αναδεικνύει και αναφέρεται σε πράγματα καθημερινά, που βρίσκονται κοντά και αγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, και που συγκινούν, υπήρξε, αναμφισβήτητα, κορυφαία στιγμή της χρονιάς που πέρασε.

Επιπλέον, εκθέματα του Μουσείου της Ακρόπολης ταξίδεψαν στη Μελβούρνη και στο Πεκίνο για να παρουσιαστούν στο πλαίσιο μεγάλων αρχαιολογικών εκθέσεων που διοργανώθηκε από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού.

Αρκετές ήταν και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσικές κατά κύριο λόγο, που διοργανώθηκαν, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό ενώ 1600 επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν δωρεάν θεματικές παρουσιάσεις από αρχαιολόγους του μουσείου. Ειδικά προγράμματα διοργανώθηκαν και για ειδικές ομάδες επισκεπτών, όπως άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού ή πάσχουν από άνοια, για πρόσφυγες και μετανάστες και φυσικά για σχολεία και οικογένειες μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Συμβαδίζοντας με την εξέλιξη της τεχνολογίας, μάλιστα, το Μουσείο της Ακρόπολης προσέφερε στους επισκέπτες του μια νέα δωρεάν ψηφιακή υπηρεσία «αναγνώρισης αντικειμένων» (image recognition) μέσα στους εκθεσιακούς χώρους ενώ στην ήδη υπάρχουσα δωρεάν ακουστική ξενάγηση για τους επισκέπτες προστέθηκαν μία σύντομη, διάρκειας 60 λεπτών, με 30 επιλεγμένα αντικείμενα, και μία οικογενειακή ξενάγηση που απευθύνεται σε γονείς και παιδιά, με παιγνιώδη, εξερευνητικό χαρακτήρα, ένα είδος κυνήγι θησαυρού.

Τέλος όσον αφορά στη διαχείριση των αρχαιοτήτων που φιλοξενεί, τεκμηριώθηκαν και ψηφιοποιηθήκαν 1.150 αντικείμενα από το Μουσείο της Ανασκαφής και φωτογραφήθηκαν και καταλογογραφήθηκαν 11.464 νέα αντικείμενα ενώ πραγματοποιήθηκαν, παράλληλα, εργασίες συντήρησης ή επανασυντήρησης αντικειμένων και παράχθηκαν 6.150 πιστά αντίγραφα εκθεμάτων του Μουσείου με σκοπό την αποκλειστική διάθεση τους στα πωλητήριά του.