«Πόρνη προσήλθε Σοι» στο Παλαιό Χρηματιστήριο: Οι ύμνοι της Μεγάλης Τρίτης από τη MusicAeterna Byzantina

Στους ύμνους της Μεγάλης Τρίτης εστίασε η βυζαντινή χορωδία MusicAeterna Byzantina, προσφέροντας στο κοινό ένα σπάνιο αφιέρωμα στην υμνολογία της ημέρας.

Η συναυλία με τίτλο «Πόρνη προσήλθε Σοι» παρουσιάστηκε το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας στο Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, μια συνδιοργάνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη.

Χοράρχης της MusicAeterna Byzantina είναι ο Αντώνιος Κουτρουπής. Συμμετείχαν η Αμαλία Μουτούση στην αφήγηση, ο Γιώργος Καλούδης (κρητική λύρα), ο Μαρίνος Τρανουδάκης (γκραν κάσα), ενώ σολίστ ήταν η λιβανέζα ψάλτρια Ριμπάλ Ουέχμπε και ο Γρηγόριος Ζάρκος.


Η απόδοση των ψαλμών μίας μόνο ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδας είναι εξαιρετικά σπάνια. «Συνήθως, οι βυζαντινές χορωδίες ακολουθούν την πεπατημένη και επιλέγουν να ψάλλουν τους πιο γνωστούς ύμνους όλων των ημερών. Εμείς επιλέξαμε να παρουσιάσουμε μόνο της Μεγάλης Τρίτης, ξεκινώντας από την αρχή και καταλήγοντας στο Τροπάριο της Κασσιανής, που είναι ένας βράχος μουσικός και υμνογραφικός, καθώς θέλαμε να αναδείξουμε τον τεράστιο πλούτο μουσικής και θεολογικών εννοιών που περιλαμβάνουν», λέει στο protothema.gr ο χοράρχης Αντώνιος Κουτρουπής.

Η μεταστροφή της πόρνης και η προδοσία του Ιούδα

Η υμνολογία της Μεγάλης Τρίτης ασχολείται, μεταξύ άλλων και με δύο πρόσωπα: την πόρνη που μετανοεί και τον Ιούδα.

«Ειδικά στο τέλος, οι ύμνοι σε τσακίζουν. Από τη μία είναι η πόρνη που γίνεται στην ψυχή της ένας σεισμός και μετανοεί – διαβάζουμε ότι “η πρώην άσωτος γυνή, εξαίφνης σώφρων ώφθη”. Από την άλλη, βλέπουμε την αρχή της προδοσίας από τον Ιούδα, που μέσα του ξυπνά η φιλαργυρία», λέει ο κ. Κουτρουπής.

Οι ύμνοι, όμως, δεν αφορούν μόνο τα ευαγγελικά πρόσωπα. «Είναι πολύ προσωπικοί για μένα. Όλοι μας μπορούμε να περάσουμε από μια τρικυμιώδη φάση και να γίνουμε “Ιούδες” ή “πόρνες” – να επιλέξουμε την αμαρτία ή τη σωτηρία», σημειώνει.

Ο συνδυασμός βυζαντινού ήχου, αφήγησης και οργάνων

Η MusicAeterna Byzantina ειδικεύεται στη βυζαντινή μουσική και στο παρελθόν έχει συμπράξει με τη MusicAeterna του καλλιτεχνικού της διευθυντή Θεόδωρου Κουρεντζή. Στο κοντσέρτο όμως της Μεγάλης Τρίτης για πρώτη φορά, συνδύασε αφήγηση και μουσικά όργανα με αμιγώς εκκλησιαστικό ρεπερτόριο.

«Η αφήγηση της Αμαλίας Μουτούση, που ήταν και ο συνδετικός κρίκος όλων των γεγονότων, αλλά και το τύμπανο – όλα φώτισαν τον “σεισμό” που έγινε στην ψυχή της πόρνης. Ο ήχος του τυμπάνου έδειξε την αποδόμηση του εαυτού της, την κατάρρευσή της», εξηγεί ο χοράρχης.


Ήταν επίσης από τις λίγες φορές που η χορωδία εμφανίστηκε εκτός ναού. Και το έκανε σε έναν χώρο με έντονο συμβολισμό. «Υπάρχει μια αλληγορία», λέει ο κ. Κουτρουπής, «αντί για ναό, που είναι ο φυσικός μας χώρος, βρεθήκαμε στο Παλαιό Χρηματιστήριο, που κάποτε ήταν ο ναός του χρήματος. Παρόλα αυτά υπήρχε πνευματικότητα. Ζήσαμε το γεγονός του Ιούδα και της πόρνης, λες και ήμασταν μάρτυρες στην οικία του λεπρού Σίμωνα.»