Χρήστος Σταϊκούρας

Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), με διαδοχικές νομοθετικές πρωτοβουλίες από το 2019 έως το 2021, έχουν επιτύχει να καταστήσουν την Ελλάδα πιο ελκυστική για επενδυτές, συνταξιούχους και επαγγελματίες, προσφέροντας καινοτόμους φορολογικούς κανόνες, που συμμορφώνονται πλήρως με τις διεθνείς πρακτικές.

Τα άρθρα 5Α, 5Β, 5Γ και 71Η του ΚΦΕ εισάγουν ευνοϊκές συνθήκες φορολόγησης για επενδυτές, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες, με στόχο και την αντιστροφή της τάσης του brain drain, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (family offices).

Αυτός ο συνδυασμός κατέστησε την Ελλάδα προορισμό για άτομα υψηλής καθαρής αξίας και επιχειρήσεις, ενισχύοντας την απασχόληση και προάγοντας την καινοτομία.

Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία των παραπάνω μέτρων αποτέλεσε η συμμόρφωση με το Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, τη διοικητική συνεργασία και τις διεθνείς πρακτικές φορολόγησης (ΟΟΣΑ) για την αποφυγή εισαγωγής στοιχείων που εντείνουν τον επιζήμιο φορολογικό ανταγωνισμό. Ο σχεδιασμός των κινήτρων έγινε με διαφάνεια και με αποκλειστικό σκοπό τη διεύρυνση της φορολογητέας βάσης. Συναφώς οι διατάξεις και οι σχετικές προϋποθέσεις που έχουν τεθεί διασφαλίζουν από επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό.

Για την υποστήριξη της επιτυχίας των φορολογικών μέτρων που εισήχθησαν στην Ελλάδα, παραθέτουμε ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία:

Καθεστώς Φορολογικής Κατοικίας Επενδυτών: Το καθεστώς αυτό προσελκύει επενδυτές υψηλής καθαρής αξίας, διευκολύνοντας τη μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας στην Ελλάδα με ελκυστικό και σταθερό τρόπο φορολόγησης. Η διάταξη αυτή προβλέπει εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή και πιο συγκεκριμένα καταβολή κατ’ αποκοπή ποσού φόρου εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος, για το σύνολο του εισοδήματος αλλοδαπής προέλευσης, για δεκαπέντε (15) φορολογικά έτη. Πάνω από 200 επενδυτές εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα μέχρι το 2025, επενδύοντας σε ακίνητα και άλλες στρατηγικές επενδύσεις με το ύψος των επενδύσεων να ανέρχεται σε περίπου 300.000.000€ έως το 2025.

Ειδικό Καθεστώς Φορολόγησης Συνταξιούχων: Από την εισαγωγή του το 2020, υπήρξε συνεχής αύξηση της ζήτησης μεταφοράς φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα από συνταξιούχους άλλων χωρών, με μέσο όρο δηλωθέντων συνολικών εισοδημάτων πάνω από 90.000€ ανά έτος, ενώ ο συνολικά καταβληθείς φόρος μέχρι και το 2025 εκτιμάται να ξεπεράσει τα 10.000.000€, με 1.050 αιτήσεις μεταφοράς φορολογικής κατοικίας να έχουν γίνει αποδεκτές. Οι σχετικές διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα σε όσους συνταξιούχους μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία στην Ελλάδα να υπαχθούν σε εναλλακτική φορολόγηση για το εισόδημα αυτό, και πιο συγκεκριμένα την καταβολή αυτοτελούς φόρου με συντελεστή επτά τοις εκατό (7%) για το σύνολο του εισοδήματός του που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή. Το μέτρο δευτερογενώς έχει ενισχύσει την αγορά δεύτερης κατοικίας στην Ελλάδα καθώς και την παροχή τουριστικών υπηρεσιών (silver economy).

Ειδικό Καθεστώς για Ελεύθερους Επαγγελματίες: Η Ελλάδα αποτελεί πλέον έναν δημοφιλή προορισμό για ελεύθερους επαγγελματίες / ψηφιακούς νομάδες, με την εισαγωγή ειδικού φορολογικού καθεστώτος που προβλέπει μειωμένους φορολογικούς συντελεστές για τα πρώτα χρόνια εγκατάστασης. Πιο συγκεκριμένα παρέχεται απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία ή/και επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, για 7 φορολογικά έτη. Μέχρι το 2025, περίπου 5.000 ελεύθεροι επαγγελματίες επέλεξαν την Ελλάδα ως έδρα εργασίας τους με σημαντικότατη συμβολή στην αντιστροφή του brain drain και στην ενίσχυση των φορολογικών εσόδων.

Εταιρείες Διαχείρισης Οικογενειακής Περιουσίας (Family Offices): Μόνο με τον πρώτο χρόνο λειτουργία τους, καταγράφηκαν πάνω από 5 ενεργά και σημαντικά family offices στην Ελλάδα, ενισχύοντας την εθνική οικονομία και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και συνέργειες με αντίστοιχα σημαντικά family offices της αλλοδαπής. Ακολουθώντας τους διεθνείς κανόνες φορολόγησης του ΟΟΣΑ (cost plus method), επέτρεψαν σε οικογένειες με σημαντική περιουσία να διαχειρίζονται τις επενδύσεις τους αποτελεσματικά, απαλλάσσοντας από πολυπλοκότητες και προσφέροντας φορολογικά κίνητρα για την πραγματοποίηση (υποχρεωτικά) σημαντικού ύψους δαπανών στην Ελλάδα (το ύψος ανέρχεται ετησίως σε 1.000.000€).

Τα παραπάνω δεδομένα καταδεικνύουν την ελκυστικότητα πλέον της Ελλάδας ως επιχειρηματικού και φορολογικού κέντρου, ενώ παράλληλα ενισχύουν την καινοτομία μέσω της εισροής κεφαλαίων, δεξιοτήτων και διαφοροποιημένων επενδυτικών ευκαιριών.

Η επιτυχία των νέων φορολογικών κινήτρων έχει βασισθεί στην αφοσίωση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της φορολογικής διοίκησης στην αποτελεσματική εφαρμογή τους, καθώς και στην ικανότητα προσαρμογής στις διαρκείς αλλαγές του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος. Η συνεχιζόμενη αφοσίωση στην υλοποίηση με την θεσμική υποστήριξη, και με την δημιουργία πιθανότατα ενός σημείου εξυπηρέτησης (one-stop shop), θα απλοποιούσε σημαντικά τις σχετικές διαδικασίες.

Τέλος, η πολύ προσεκτική και στοχευμένη βελτίωση των κινήτρων αυτών, όπου απαιτείται, - λαμβάνοντας πάντα υπόψη το Ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά και τις τελευταίες εξελίξεις σε επίπεδο E.E, ΟΟΣΑ και ΟΗΕ για τη φορολογία του πλούτου - θα διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος ακόμη πιο ευνοϊκού για καινοτομία και βιώσιμη ανάπτυξη, που θα ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της Ελλάδας ως αξιόπιστου και ελκυστικού φορολογικού προορισμού σε διεθνές επίπεδο.

Ο Χρήστος Σταϊκούρας είναι βουλευτής, αναπληρωτής καθηγητής Ο.Π.Α.