Θανάσης Τσεκούρας

Αποκοιμισμένες και νεκροζώντανες, ούτε καν κατάλαβαν πώς έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι τους. Δυστυχώς, παρόμοια ζόμπι και «υπνοβάτες» κυβερνούν σήμερα την Ευρώπη. Λίγο πριν από τον τεκτονικό σεισμό που αναμένεται στις προσεχείς ευρωεκλογές.

Μια ματιά στον χάρτη των προβλέψεων που δημοσιεύει καθημερινά η ιστοσελίδα Politico είναι αποκαλυπτική. H «Διεθνής του αναθεωρητισμού», όλα αυτά τα περίεργα κόμματα και κινήματα που αμφισβητούν ανοιχτά την ευρωπαϊκή ενοποίηση αναμένεται να συγκεντρώσουν πάνω από 200 έδρες (σε σύνολο 751) στο νέο Ευρωκοινοβούλιο. Μόλις 176 έδρες το Λαϊκό Κόμμα, μέσα στις οποίες βέβαια συναθροίζονται και οι 14 του Ορμπαν στην Ουγγαρία. Οι Σοσιαλιστές πέφτουν στις 147 έδρες και οι Φιλελεύθεροι στις 99.

Μόνο οι αποκοιμισμένες ευρωπαϊκές ελίτ μπορεί να φαντάζονται ότι η Ευρώπη θα είναι ίδια μετά από αυτό τον αναμενόμενο εκλογικό σεισμό.

Τι είναι όλοι αυτοί οι αρνητές της Ευρώπης; Καταρχάς, δεν έχουν καμία σχέση με το παλιό ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού. Γιατί ο παραδοσιακός ευρωσκεπτικισμός δεν υπερέβαινε τα όρια μιας φωνής διαμαρτυρίας απέναντι στις ταχύρρυθμες διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Στη νέα πραγματικότητα η διαμαρτυρία έχει υποκατασταθεί από τον αναθεωρητισμό, την άρνηση της ιδέας της Ευρώπης. Οι εκπρόσωποί του, από τον Ορμπαν και τον Σαλβίνι έως τη Λεπέν και τον Πολωνό Κατσίνσκι, δεν κρύβουν την επιθυμία τους για εγκατάλειψη του σχεδίου της ενοποίησης και επιστροφή στο έθνος-κράτος.

Δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι το κίνημα του αναθεωρητισμού εμφανίζει πλέον ενιαία πολιτικά χαρακτηριστικά, κάτι που έλειπε από τον παραδοσιακό ευρωσκεπτικισμό. Κλειστά σύνορα, νόμος και τάξη, Εκκλησία και συντήρηση, εθνικισμός και ξενοφοβία, ρατσισμός και αντισημιτισμός, «ταυτοτισμός». Ενα κράμα μίσους για τις αλλαγές, φόβου για το μέλλον και νοσταλγίας για ένα μυθοποιημένο παρελθόν «που ζούσαμε καλύτερα».

Μόνο οι τυφλοί δεν βλέπουν ότι αναδύεται ένα νέο πολιτικό φαινόμενο: μια ακομπλεξάριστη και απελευθερωμένη Νέα Δεξιά, η οποία επιχειρεί να αξιοποιήσει την υπαρκτή κρίση της Ευρώπης για να εξελιχθεί σε κυρίαρχη και ηγεμονική δύναμη.

Στην πολιτική ελάχιστη προϋπόθεση για να κερδίσεις μια μάχη είναι να αναγνωρίζεις ποιος είναι ο αντίπαλος. Οι ευρωπαϊκές ελίτ έχουν κατανοήσει ότι ο σημερινός αντίπαλος, η Νέα Δεξιά, είναι κάτι άλλο, μια νέα ποιότητα, ένας νέος αντίπαλος - ασφαλώς πιο επικίνδυνος από τον παλιό ευρωσκεπτικισμό; Δεν αποδεικνύεται.

Στην περίφημη μελέτη του για τη Γαλλική Επανάσταση ο Τοκβίλ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το «Ancien Regime» είχε ήδη καταρρεύσει πριν από την εμφάνιση στο προσκήνιο των «γιακωβίνων»: «Εκείνο που με εντυπωσιάζει πιο πολύ είναι όχι τόσο η ιδιοφυΐα αυτών που υπηρέτησαν την Επανάσταση με τη θέλησή τους όσο η εξαιρετική ηλιθιότητα αυτών που την προκάλεσαν χωρίς να το θέλουν».

Σήμερα η «εξαιρετική ηλιθιότητα» του Τοκβίλ είναι εγκατεστημένη στις ελίτ της Ευρώπης που για το μόνο που ανησυχούν είναι η αναπαραγωγή της κάστας και των προνομίων τους. Γι’ αυτό η Ευρώπη τρέμει.