Απέναντι στον Τραμπ υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες;
Μπάμπης Κούτρας

Μπάμπης Κούτρας

Απέναντι στον Τραμπ υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες;

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ βάζει την Ευρώπη σε μια δύσκολη τετραετία που μπορεί να καθορίσει τη συνοχή της, την αυτονομία της και την ανθεκτικότητά της απέναντι στις πιέσεις και τις παρεμβάσεις της Ουάσινγκτον

Η προηγούμενη θητεία του είχε αφήσει βαθιά σημάδια στις διατλαντικές σχέσεις, και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οφείλουν να προετοιμαστούν για μια πιθανή επανάληψη -ή και κλιμάκωση- αυτών των πολιτικών.

Οι απειλές που άρχισαν να διατυπώνονται αλλά και η εμπειρία από την πολιτική προστατευτισμού που εφάρμοσε ο Τραμπ στην πρώτη του θητεία δείχνουν ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν προς το χειρότερο. Οι απειλές για επιβολή δασμών στις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων είχαν τότε σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, ακόμη και αν δεν υλοποιήθηκαν πλήρως. Μια επανάληψη αυτής της στρατηγικής θα μπορούσε να φέρει την Ε.Ε. μπροστά σε διλήμματα: να αντιδράσει με αντίμετρα, ρισκάροντας μια κλιμάκωση, ή να επιδιώξει συμβιβαστικές λύσεις που μπορεί να εκληφθούν ως αδυναμία;

Ταυτόχρονα ο Τραμπ είχε καταστήσει σαφές ότι οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Αυτή η πίεση είχε πολιτικές συνέπειες, αναζωπυρώνοντας τις συζητήσεις για την ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. Η ανανέωση αυτής της απαίτησης μπορεί να βαθύνει το ρήγμα μεταξύ των κρατών που επιθυμούν ισχυρότερη ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία και εκείνων που εξαρτώνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ακόμη και η ενεργειακή πολιτική του Τραμπ, με έμφαση στην προώθηση των αμερικανικών εξαγωγών LNG, εντείνει τις πιέσεις προς την Ευρώπη. Ωστόσο, η εξάρτηση από τις ΗΠΑ για ενεργειακές ανάγκες ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα επικίνδυνα μονοπάτια, περιορίζοντας τις επιλογές της Ευρώπης. Οι διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες των κρατών-μελών κινδυνεύουν να προκαλέσουν διαιρέσεις, υπονομεύοντας την ενότητα της Ε.Ε.

Σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ο Τραμπ παρενέβη ευθέως σε εσωτερικές ευρωπαϊκές υποθέσεις. Από τις δηλώσεις του ίδιου και τις παρεμβάσεις του Ιλον Μασκ είναι ήδη εμφανές ότι και στη δεύτερη θητεία θα ακολουθήσει μια παρόμοια στάση με κίνδυνο να ενισχύσει τον ευρωσκεπτικισμό, απειλώντας τη συνοχή και την πολιτική σταθερότητα της Ενωσης. Η επίθεση στον Κιρ Στάρμερ και η στήριξη πολιτικών ηγετών όπως της Τζόρτζια Μελόνι και της Αλις Βάιντελ στη Γερμανία δείχνουν μια στρατηγική διχασμού της Ευρώπης. Ο τραμπισμός πάνω απ’ όλα.

Ενας παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί είναι ο ρόλος των social media στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ιλον Μασκ, που ξεπέρασαν τα όρια της χυδαιότητας για τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό, δείχνουν ότι οι ισχυρές προσωπικότητες που ελέγχουν μεγάλες πλατφόρμες μπορούν να επηρεάσουν τη δημόσια συζήτηση. Στην Ευρώπη, τέτοιες παρεμβάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πολώσεις, ειδικά όταν υιοθετούνται από πολιτικούς με εθνικιστική ή ευρωσκεπτικιστική ατζέντα. Ο Μασκ, με τον έλεγχο του Twitter (X), έχει αποδείξει ότι μπορεί να αλλάξει τους όρους του διαλόγου παρέχοντας πλατφόρμα σε ακραίες φωνές, γεγονός που ενδέχεται να διευκολύνει τον διχασμό των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Με όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η προεδρία Τραμπ απαιτεί ισχυρούς Ευρωπαίους ηγέτες με την ικανότητα να αντιπαρατεθούν στους υψηλούς τόνους του. Στη Γαλλία ο Εμανουέλ Μακρόν έχει δείξει ότι μπορεί να υιοθετήσει σκληρή στάση, αλλά είναι πολιτικά αδύναμος. Στη Γερμανία ο Ολαφ Σολτς μάλλον θα χάσει τις εκλογές του Φεβρουαρίου και ο πιθανότερος διάδοχός του, ο Φρίντριχ Μερτς, καλείται να ξεπεράσει την τεχνοκρατική του εικόνα για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, ενώ στη Βρετανία ο Στάρμερ δείχνει μάλλον αιφνιδιασμένος. Από την άλλη, πολιτικοί όπως η Μελόνι και η Βάιντελ βλέπουν τον Τραμπ ως σύμμαχο, ενισχύοντας τις διαιρετικές τους πολιτικές.

Για την Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει ένα περίπλοκο περιβάλλον. Ενώ η εμβάθυνση των σχέσεων με την Ε.Ε. και η ενίσχυση των διμερών συμμαχιών, όπως με τη Γαλλία, είναι ζωτικής σημασίας, η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με τις ΗΠΑ είναι επίσης απαραίτητη. Εάν ο Τραμπ στηρίξει την Τουρκία, η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει περαιτέρω στρατηγικές συνεργασίες και να ενισχύσει τη θέση της σε διεθνές επίπεδο, πράγμα αρκετά σύνθετο.

Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ προμηνύει μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας για την Ευρώπη. Οι ηγέτες της πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων προετοιμάζοντας τις δομές και τις πολιτικές τους για μια δύσκολη τετραετία. Η Ελλάδα, με τη στρατηγική της θέση, καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις γεωπολιτικές πιέσεις, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα και την ευημερία της στη Νέα Τάξη Πραγμάτων της εποχής Τραμπ.
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
δειτε ολες τις ειδησεις

Best of Network

Δείτε Επίσης