Ειρήνη Τσεσμελή

Ως απάντηση, το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών κοινοποίησε στον Σύλλογο την έκθεση της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος. Στην εν λόγω έκθεση οι ειδικοί επιστήμονες επιβεβαιώνουν όλα όσα οι γονείς αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους σε σχέση με τα παιδιά τους, τα άγχη και τις ανησυχίες τους.

Παράλληλα, παρατίθενται σημαντικές απόψεις που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη εν όψει της μεταρρύθμισης του Οικογενειακού δικαίου. Ενδεικτικά αναφέρουν πως στα ζητήματα που αφορούν το παιδί:

• Όταν υπάρχει ένας συγκρουσιακός χωρισμός, είτε οριστεί συν-επιμέλεια είτε όχι, το παιδί συχνά συνεχίζει να γίνεται ενδιάμεσος δέκτης της αμοιβαίας επιθετικότητας των γονέων.
• Εξαιρετικής σημασίας είναι η ηλικία του παιδιού κατά τον χωρισμό/διάσταση των γονέων. Η γνωστική, γλωσσική, κοινωνικό-συναισθηματική και συμπεριφορική ανάπτυξη των παιδιών & των εφήβων σηματοδοτούνται από κρίσιμες αναπτυξιακές φάσεις & μεταβατικές περιόδους και οι ανάγκες τους, συνεπώς, διαφοροποιούνται κατά τα επιμέρους αναπτυξιακά στάδια.
• Τα παιδιά και οι έφηβοι, μέχρι να δομήσουν μια ενήλικη ταυτότητα διέρχονται πολλές φάσεις ψυχικής ρευστότητας ή/και ευαλωτότητας. Είναι απαραίτητο, συνεπώς, να τους εξασφαλίζονται κάποιες εξωτερικές σταθερές συνθήκες (σχολείο, δραστηριότητες, κύκλος συνομηλίκων).

Έρευνες ως προς τη ΣΥΝ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ στα παιδιά δείχνουν:
∙ άγχος στα βρέφη και νήπια
∙ παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να υποστηρίξουν κύκλους εναλλαγής κατοικίας 3-4 ημερών
∙ παιδιά σχολικής ηλικίας μπορούν να υποστηρίξουν κύκλους εναλλαγής κατοικίας 8-9 ημερών
∙ οι έφηβοι δυσκολεύονται με τους κύκλους εναλλαγής κατοικίας

Η μορφή της επιμέλειας δεν μπορεί να ορίζεται άκαμπτα και οριζόντια, εφόσον αφορά σε έναν πληθυσμό που, ωριμάζοντας κατά φάσεις, διέρχεται αναπτυξιακά στάδια και μεταβατικές φάσεις, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο επίπεδο των αναγκών, των ικανοτήτων και της ψυχικής συγκρότησης.

Σε κάθε φάση, ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σημασία της συμβολικής και φυσικής παρουσίας του καθένα γονέα και του γονεϊκού ζεύγους στη συγκρότηση του ψυχισμού του παιδιού (πρότυπα, όρια, ταυτίσεις, εσωτερικεύσεις κ.λπ.). Σε σχέση με το ηλικιακό φάσμα για παράδειγμα, δεδομένης της καταλληλόλητας μιας μητέρας, για το παιδί της βρεφικής ηλικίας προκρίνεται ως φυσικός τροφός (θηλασμός) και ως πρωταρχική φιγούρα προσκόλλησης (8ος μήνας) για την ανάπτυξη της σχέσης ασφαλούς δεσμού. Προϋπόθεση για τη δημιουργία ασφαλούς δεσμού είναι η σταθερότητα, η συνοχή και η συνέπεια στις ποιότητες της πρωταρχικής φροντίδας.

Συμπερασματικά, οι ειδικοί επιστήμονες προτείνουν «μια νομοθετική ρύθμιση η οποία θα δίνει όλες τις δυνατότητες επιμέλειας και θα ευνοεί τη συναινετική χρονική ρύθμισή της με βασικό γνώμονα τις ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού προκρίνοντας μια λειτουργική και χρονική συν -επιμέλεια πρόσφορη για το παιδί, ευεργετική ως προς τη μεγαλύτερη δυνατόν συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή του» και ζητούν «να υπάρχει η δυνατότητα αναθεώρησής της».

Από όλα τα παραπάνω συνάγεται πως είναι υψίστης σημασίας να προβλεφθούν εξαιρέσεις σύμφωνα με τις πραγματικές και φυσικές ανάγκες των παιδιών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα θεμελιώδη δικαιώματα που ορίζει σχετικά ο χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό να μεγαλώνουν τα παιδιά μας με ψυχική ισορροπία και να αναπτυχθούν ως ολοκληρωμένοι πολίτες στην κοινωνία μας.