Συνεπιμέλεια για τη στήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών
Τσεσμελη-Ειρηνη-3

Ειρήνη Τσεσμελή

Συνεπιμέλεια για τη στήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών

Τους τελευταίους μήνες ακούγονται πολλά σενάρια για το θέμα της συνεπιμέλειας, που δεν είναι άλλο από ένα νόμο του οικογενειακού δικαίου, ο οποίος αναμένεται να ταράξει τα νερά και να επαναπροσδιορίσει τις ανθρώπινες σχέσεις, διότι ποτέ έως σήμερα δεν υπήρξε στην Ελλάδα κοινωνική, πολιτική ή νομική προστασία, ώστε να δημιουργηθούν υποδομές για την αντιμετώπιση των νέων αναγκών μετά από ένα διαζύγιο. 

Τι σημαίνει «συνεπιμέλεια»; Πώς θα εφαρμοστεί και τι θα προβλέπει; Στα τέλη  Φεβρουαρίου που θα κατατεθεί το νομοσχέδιο θα διαφωτιστούμε όλοι.

Ας δούμε πώς αντιμετώπισε η Ευρωπαϊκή Ένωση τις ραγδαίες  κοινωνικές αλλαγές  και  έφτασε στη συνεπιμέλεια, που  θεωρείται εργαλείο εξομάλυνσης  κοινωνικών, οικογενειακών, οικονομικών και φυλετικών διακρίσεων στις σχέσεις μεταξύ των διαζευγμένων γονέων,καθώς και μέσο εξασφάλισης της ψυχικής υγείας των παιδιών. 

Να  τονίσουμε ότι εάν η νομοθεσία που θα θεσπισθεί δεν προβλέψει τα απαραίτητα μέτρα, ίσως προκληθεί κοινωνική αναταραχή, διότι οι σχέσεις που είναι ήδη τεταμένες, κατεστραμμένες και τελούν υπό καθεστώς δικαστικών διαμαχών θα φέρουν ένα νέο κύμα ψυχικών διαταραχών, ψυχολογικής ανισορροπίας, και δικαστικών αγώνων.

Εφόσον οι κοινωνίες έχουν υποστεί ραγδαίες και ριζικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα, από το 1990 έως σήμερα, δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην προστασία των γονέων και των παιδιών, δεδομένου ότι εμφανίζονται σημάδια αποξένωσης και έλλειψης συνοχής στις οικογένειες που είναι η μικροοικονομία κάθε κοινωνίας και επηρεάζουν μακροοικονομικά την κάθε χώρα.  Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, τον χάρτη του αναφαίρετου δικαιώματος στέγης για το παιδιά 34 παράγραφος 3, την οδηγία 2011/218/1-2-3,την οδηγία  που ορίζονται τα κοινωνικά δικαιώματα με τις 20 βασικές αρχές, την αρχή της ισότητας των δύο φύλων, τον κανονισμό 2201/2003 κλπ θεσμοθέτησε και τον κανονισμό της συνεπιμέλειας, προκειμένου να προστατευθούν οι κοινωνικά ευάλωτες ομάδες και κυρίως τα παιδιά. Δηλαδή επανατοποθετήθηκαν αξίες και στοιχεία που επιβάλλεται να ληφθούν υπόψη ώστε οι κοινωνίες να λειτουργήσουν ομαλά και να εξομαλυνθούν οι οικογενειακές διαφορές που αποσυνθέτουν τμήματα της κοινωνίας και κατ’ επέκταση της χώρας.

Για αυτόν τον λόγο και διαμέσου της επικοινωνίας μας με τις μονογονεϊκές οικογένειες (οι οποίες αυξάνονται ραγδαία),  έχει ανατεθεί σχετική έρευνα στηνεγκεκριμένη εταιρεία στατιστικών μελετών MRBAEγια λογαριασμό του Συλλόγου Μονογονεϊκή Οικογένεια και Γυναίκα, με την ευγενική χορηγία της ΔΕΗ και του κ. Στάσση Γιώργου. Στόχος μας η αποτύπωση του δημογραφικού των μονογονεϊκών οικογενειών στην Ελλάδα και από τις 4 πηγές προέλευσης( υιοθεσία, μόνη μητέρα)ή μεταβολής ( χηρεία, διαζύγιο) σε Μονογονεϊκές Οικογένειες.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο συμβάλλει η οικογένεια στην κοινωνία και έχουν θεσπισθεί μηχανισμόςστήριξης κοινωνικά ευπαθών ομάδων  και μηχανισμός στήριξης μονογονεϊκών οικογενειών. 

Σύμφωνα με τον μηχανισμό στήριξης μονογονεϊκών οικογενειών με εξαρτώμενα μέλη, υπολογίζεται ότι αυτή είναι πληθυσμιακά η πιο δημοφιλής οικογενειακή μορφή στην ενωμένη Ευρώπη, τα τελευταία χρόνια.

Σε αυτήν την κοινωνική ομάδα καταγράφονται οι υψηλότερες μετρήσεις φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, σε σχέση με τους άλλους τύπους νοικοκυριών. Ανεξάρτητα των αιτίων που την προκάλεσαν, η μονογονεϊκή οικογένεια είναι ένα από τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Το 47% των μονογονεϊκών οικογενειών διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας σε σχέση με 21% των πυρηνικών οικογενειών, δηλαδή και με τους δύο γονείς. Η κατάσταση φτώχειας των μονογονεϊκών οικογενειών ή του κινδύνου που διατρέχουν για να βρεθούν σε επίπεδο φτώχειας διαφέρει από χώρα σε χώρα.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν την ευπάθεια. Είναι πολλές οι μονογονεϊκές οικογένειες, όπου ο μόνος γονέας αντιμετωπίζει «συνδυασμένες ευπάθειες», όπως δύσκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, μη επαρκές εισόδημα, σε συνδυασμό με πολλαπλές ευθύνες φροντίδας και, σε πλήθος περιπτώσεων, χωρίς πρακτική ή συναισθηματική υποστήριξη. Στην Ελλάδα είναι σύνηθες το φαινόμενο της μη καταβολής της διατροφής, χωρίς οι γυναίκες να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν οικονομικά στα έξοδα των δικαστηρίων και των δικηγόρων.


Πρέπει λοιπόν να κατανοήσουμε ότι συνεπιμέλεια σημαίνει, σύμφωνα με την αρχή της ισότητας των δύο φύλων, την διατήρηση της ψυχικής υγείας των παιδιών, την καταπολέμηση της φτώχειας και την εφαρμογή των είκοσι βασικών αρχών των δικαιωμάτων, βάσει των οποίων και οι δύο γονείς έχουν ίσες ευθύνες και υποχρεώσεις απέναντι στα παιδιά τους αλλά και δικαιώματα. Όχι γιατί τα παιδιά είναι κτήμα τους, αλλά επειδή είναι υποχρεωμένοι να στηρίζουν, να μεριμνούν, να συνεισφέρουν και να  αγαπούν τα πλάσματα που είναι ανίκανα να προστατεύσουν και να φροντίσουν τον εαυτό τους.


Είναι εξαιρετικά σημαντικό να κατανοήσουν οι γονείς ότι τα παιδιά τους δεν είναι αντικείμενα εξυπηρέτησης των εγωισμών τους και ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως έπαθλα. Αυτό θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους και οι νομοθέτες διότι ο ισοκαταμερισμός χρόνου και η εναλλασσόμενη κατοικία μόνο εγωισμούς μπορούν να εξυπηρετήσουν και όχι τις ανάγκες των παιδιών, επηρεάζοντας εν μέρει και την ελευθερία του παιδιού που γίνεται μέσο των ιδιοτελών αναγκών των γονιών. Είναι θεμιτό να αποφασίζουν οι γονείς με την σύμφωνη γνώμη των παιδιών τους εφόσον είναι σε μια ηλικία που το επιτρέπει τον πιο πρόσφορο τρόπο επικοινωνίας κάλυψη των αναγκών των παιδιών τους σε όλα τα επίπεδα. Αντίθετα δεν είναι θεμιτό να επιβάλετε καθολικά μέσα από την νομοθεσία.

Το έχουν εφαρμόσει αρκετές περιπτώσεις διαζευγμένων γονιών που είναι πρώτα γονείς και δεν χρειάζονται κανέναν νόμο για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, με τρόπο που να εξασφαλίζει την ψυχική τους υγεία. Όμως δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες και είναι πάσης γνωστό ότι οι παθογένειες στην Ελλάδα είναι τεράστιες.

Στην Ελλάδα, η διατροφή είναι ένα μεγάλο αγκάθι για τον πατέρα, όμως ας σκεφθούμε ότι ακόμη και εάν οι γονείς συνέχιζαν τον οικογενειακό τους βίο ως ζευγάρι θα ήσαν υποχρεωμένοι να καλύψουν οικονομικά τις ανάγκες των παιδιών τους.

Ο θυμός και από τις δύο πλευρές και ιδίως  για αυτόν που αισθάνεται περισσότερο αδικημένος οδηγεί σε διαρκείς τσακωμούς και μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες, με δυσμενές αντίκτυπο στην ψυχολογική ισορροπία και την ψυχική υγεία των παιδιών τους. Θα ήταν άδικο να μην αναφερθώ στις γυναίκες που κυριολεκτικά υποφέρουν, παθαίνουν κατάθλιψη, γεμίζουν αυτοάνοσα, χάνουν την ζωή τους από στεναχώρια και θλίψη γιατί αισθάνονται πεταμένες και εγκαταλελειμμένες  αυτές και τα παιδιά τους από την κοινωνία. Ουδέποτε καμία μελέτη δεν έχει ανάδειξη το μέγεθος του τραύματος ενός διαζυγίου και τον αντίκτυπο που έχει και στις στενούς συγγενής του ζευγαριού. Πολλοί πατεράδες νομίζουν ότι η συνεπιμέλεια θα σώσει το πορτοφόλι τους, όμως είναι σημαντικό να αντιληφθούν ότι η ελληνίδα μάνα έχει αποδείξει ιστορικά ότι είναι ήρωας, αφού ανταπεξέρχεται όλων των δυσκολιών και μάχεται για τα παιδιά της με αυταπάρνηση. 

Σας λέω λοιπόν ότι η πλειοψηφία των μονογονεϊκών οικογενειών με μόνο γονέα, στην συντριπτική πλειοψηφία τη γυναίκα, εκείνο που  ζητά είναι εργασία  και φύλαξη των παιδιών για να αισθάνεται η μητέρα δυνατή και ικανή να μεγαλώσει τα παιδιά της αφού οι πατεράδες είναι σχεδόν απόντες. Δεν θα αναφερθώ στις εξαιρέσεις του κανόνα αλλά στον κανόνα. Η μητέρα θέλει ο πατέρας να βρίσκεται πραγματικά δίπλα στα παιδιά του, διότι ο ρόλος του είναι αναντικατάστατος και πάνω από όλα τα παιδιά έχουν σημασία.

Η συνεπιμέλεια λοιπόν, είναι μια λογική ακολουθία για να ανασυγκροτηθούν κοινωνίες, να αποκατασταθούν σχέσεις οικογενειακές και διαπροσωπικές, να προστατευτούν τα παιδιά ώστε να μπορέσουν κι εκείνα στην ζωή τους να ανοίξουν τα φτερά τους και να συνεχίσουν την εξέλιξη μιας καλύτερης κοινωνίας, που οι βάσεις θα πρέπει  να τεθούν τώρα ΣΩΣΤΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΑ. 

Για όλους τους παραπάνω λόγους, ο Σύλλογός μας έχει παρέμβει στα υπουργεία Δικαιοσύνης, Οικονομικών και Εργασίας προκειμένου να ληφθούν υπόψη και να εξεταστούν όλες οι παράμετροι.

Το κράτος πρόνοιας είναι πλέον υποχρεωμένο να θεσμοθετήσει νομοθεσία για τις μονογονεϊκές οικογένειες και τα ανήλικα τέκνα. Είναι προφανέστατο ότι ενώ ο κοινωνικός ιστός έχει υποστεί τεράστιες μεταβολές και ενώ διανύουμε τον  21ο αιώνα, κανείς δεν έχει σκεφτεί τους ανθρώπους με παιδιά που κυριολεκτικά πεινούν, που τελούν υπό την μάστιγα της ανεργίας  και βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Η λύση που θα ξεπεράσει το σκόπελο της κοινωνικής εξαθλίωσης, την καταπολέμηση της φτώχειας, και θα εξυπηρέτηση τις βασικές αρχές δικαιωμάτων είναι το ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Οι άνθρωποι δεν είναι ζητιάνοι, όμως η πολιτεία τους συμπεριφέρεται ως να ήταν.

Οι μονογονεϊκές οικογένειες δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως ο φτωχός συγγενής, αλλά σαν μέρος της κοινωνίας που συμβάλλει στην ανάπτυξη της χώρας και που στον πυρήνα της μεγαλώνουν παιδιά. Οι νέοι πολίτες αυτής της χώρας.

Με αφορμή λοιπόν την συνεπιμέλεια και σε συνάρτηση με όλους τους παραπάνω λόγους έχουν τεθεί οι παρακάτω προτάσεις:

  1. Προκειμένου να εξαλειφθούν διαφωνίες που θα πυροδοτούσαν έντονες αντιπαραθέσεις, προτάθηκε η διαμεσολάβηση με την συνδρομή ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού ώστε να δίνεται άμεση και δίκαιη λύση στα προβλήματα που πρόκειται να ανακύψουν.
  2. Σε περίπτωση που η μητέρα είναι άνεργη, να μην λειτουργήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου,αλλά να υπερισχύσουν οι ανάγκες των παιδιών.
  3. Να διασφαλιστεί και να θεσμοθετηθεί από το κράτος το επίδομα διατροφής, όπως πράτουν σχεδόν όλες οι χώρες της Ε.Ε., προβλέποντας την υποχρέωση του κράτους να στηρίξει τη νέα γενιά και τις μονογονεϊκές οικογένειες Υποχρέωση που έχει περιληφθεί στο οικογενειακό δίκαιο των χωρών της Ε.Ε. και της Κύπρου.
  4. Να διασφαλιστεί το μηνιαίο επίδομα για τις μονογονεϊκές οικογένειες, με σκοπό την κοινωνική πρόνοια και την υποστήριξη της μητρότητας και της υπογεννητικότητας, όπως ακριβώς πράττουν όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Εφόσον συντασσόμεθα με την συνεπιμέλεια είναι απαραίτητο και δίκαιο να προσαρτηθούν και τα συνακόλουθα ευεργετήματα. Επιβάλλεται, λοιπόν, η θεσμοθέτηση του μηνιαίου Επιδοτούμενου Εισοδήματος Μονογονεϊκής Οικογένειας, ώστε να προστατευθούν οι μονογονεϊκές οικογένειες με τις κατάλληλες διατάξεις ώστε να προλαμβάνεται η φτωχοποίηση της οικογένειας η εξάλειψη της παιδικής φτώχειας, και κατ επέκταση στην ανασυγκρότηση της κοινωνίας.
  5. Δομές που θα εξυπηρετούν την ψυχική και ψυχολογική υποστήριξη των μόνων γονέων και των παιδιών τους δωρεάν, ακόμη και εάν οι γονείς είναι ανασφάλιστοι, που κατατέθηκε σχετικό αίτημα στην  υφυπουργό Ψυχικής Υγείας κ.Ζωή Ράπτη. Σε κάθε περίπτωση η πρόσβαση στην δωρεάν περίθαλψη και ιατροφαρμακευτική κάλυψη στηρίζεται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
  6. Προστασία της μονογονεϊκής οικογένειας με δωρεάν νομική κάλυψη και κάλυψη εξόδων δικαστικών αγώνων, σύμφωνα με την αρχή της ισότητας των δύο φύλων, εφόσον η διαμεσολάβηση δεν καρποφoρήσει με γνώμονα  την εξασφάλιση της ψυχικής υγείας  των παιδιών .
  7. Η συνεπιμέλεια να εφαρμόζεται κατ΄ επιθυμία και κατά κοινή απόφαση γονέων και τέκνων, στο πλαίσιο του περιθωρίου που επιτρέπει η διάταξη της Ε.Ε., με σεβασμό στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της χώρας μας.
  8. Εναλλασσόμενη κατοικία με την μορφή που ισχύει και σήμερα, δηλαδή ο γονέας που φιλοξενεί το παιδί στο σπίτι του για το συγκεκριμένο διάστημα που θα έχει συμφωνηθεί, με ιδιαίτερη έμφαση την προστασία βρεφών και νηπίων. Να επισημάνουμε ότι ο ισοκαταμερισμός χρόνου είναι άκρως εγωιστικός, διότι δεν εξυπηρετεί κατ’ ουσία την ψυχολογική ισορροπία των παιδιών, αλλά τον εγωισμό των γονιών.
  9.  Για τις γυναίκες που αποδεδειγμένα έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, είτε ο πατέρας είναι χρήστης ουσιών ή αλκοολικός, είτε καταστρατηγεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο τα ανθρώπινα δικαιώματα, να επιβάλλεται η απομάκρυνση και η διακοπή επικοινωνίας του με τα παιδιά.

Σε κάθε περίπτωση, ο Σύλλογος για την προστασία της μονογονεϊκής οικογένειας έχει παρέμβει, προκειμένου να θεσμοθετηθούν νόμοι εργατικού δικαίου για τις μονογονεϊκές οικογένειες, την μέριμνα για την εξασφάλιση εργασίας με την βοήθεια των εργασιακών συμβούλων και ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τις μονογονεϊκές οικογένειες και τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Το κράτος επιβάλλεται να αφουγκραστεί τις δύσκολες συνθήκες της εποχής, σε συνδυασμό με την Παγκόσμια Πανδημία που πλήττει εξαιρετικά όλους μας. Έχει έρθει η ώρα να δοθούν λύσεις σε προβλήματα που διαιωνίζονται και διογκώνονται. Είναι καθήκον του κράτους να προστατέψει τους ανθρώπους που το απαρτίζουν τους πολίτες του και κατ’ επέκταση τα παιδιά που είναι η συνέχεια της Ελλάδας και το μέλλον μας!

Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

BEST OF NETWORK