Δημήτρης Καμμένος

Είναι η κύρια ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την επεξεργασία πληρωμών μεγάλων ποσών και χρησιμοποιείται τόσο από τις κεντρικές όσο και από εμπορικές τράπεζες για την επεξεργασία πληρωμών σε ευρώ σε συνεχή χρόνο.

- Τι είναι τα συστήματα πληρωμών; Οι σύγχρονες οικονομίες βασίζονται στην ασφαλή και αποτελεσματική ροή των συναλλαγών. Τα συστήματα πληρωμών συνιστούν το ολοκληρωμένο κύκλωμα που επιτρέπει τη ροή χρήματος στην οικονομία. Το TARGET2 είναι ένα σύστημα πληρωμών που επιτρέπει τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ των τραπεζών της Ε.Ε. σε συνεχή χρόνο. Αυτό είναι γνωστό ως διακανονισμός σε συνεχή χρόνο.

- Γιατί είναι σημαντικό το TARGET2; Η ΕΚΤ επιδεικνύει έντονο ενδιαφέρον για τη διασφάλιση της ομαλής και αποτελεσματικής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών και των λοιπών υποδομών της αγοράς προκειμένου να διατηρείται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ. Αυτό καθιστά το σύστημα TARGET2 βασικό δομικό στοιχείο της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης στην Ε.Ε. Επιτρέπει την ελεύθερη διασυνοριακή ροή χρήματος και υποστηρίζει την εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.

- Πώς λειτουργεί το TARGET2; Η πλατφόρμα τελεί υπό την ιδιοκτησία και τη διαχείριση του ευρωσυστήματος. Με απλά λόγια, λειτουργεί ως εξής:

■ Η τράπεζα Α και η τράπεζα Β τηρούν λογαριασμούς σε κεντρική τράπεζα.
■ Πρέπει να διενεργηθεί πληρωμή σε ευρώ από την τράπεζα Α προς την τράπεζα Β.
■ Η τράπεζα Α υποβάλλει την εντολή πληρωμής στο TARGET2.
■Ο λογαριασμός της τράπεζας Α χρεώνεται και ο λογαριασμός της τράπεζας Β πιστώνεται - η πληρωμή διακανονίζεται.

■ Το TARGET2 μεταφέρει τα στοιχεία της πληρωμής στην τράπεζα Β.
- Ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει το TARGET2; Οι κεντρικές τράπεζες της Ε.Ε. και οι αντίστοιχες εθνικές κοινότητες εμπορικών τραπεζών. Περισσότερες από 1.700 τράπεζες χρησιμοποιούν το σύστημα TARGET2 για να διενεργούν συναλλαγές σε ευρώ, είτε για δικό τους λογαριασμό είτε για λογαριασμό των πελατών τους. Συνυπολογίζοντας τα υποκαταστήματα και τις θυγατρικές, περισσότερες από 55.000 τράπεζες παγκοσμίως (και όλοι οι πελάτες τους) είναι προσβάσιμες μέσω του TARGET2.

- Τι έχει να λαμβάνει η Γερμανία. Οι ευρωπαϊκές χώρες για να συμμετέχουν στο ΕΥΡΩ και να εκκαθαρίζουν τις διατραπεζικές συναλλαγές τους μέσω του TARGET 2 χρωστάνε στη Γερμανία πάνω από 800 δισ. ευρώ! 

Για να κατανοήσουμε πρακτικά το ζήτημα, εάν σήμερα διαλυόταν το ευρώ, στην εκκαθάριση υποχρεώσεων ΟΛΟΝ ΗΜΩΝ (εκτός των «εκλεκτών») προς τη Γερμανία, θα έπρεπε να πληρώσουμε 848,4 δισ. ΕΥΡΩ! Μετρητά!
Σε περίπτωση κατάρρευσης του συστήματος TARGET2, δηλαδή αν η Γερμανία σταματήσει να χρηματοδοτεί το έλλειμμα των υπολοίπων χωρών για μια ημέρα, τότε καταρρέει και το ευρώ. Εκτός αν εισέλθει η ΕΚΤ (όπως έχει κάνει) στο παιχνίδι με πρόσθετη ρευστότητα για να απαλύνει το έλλειμμα των συγκεκριμένων χωρών.

- Πώς μπορούν να διορθωθούν οι συγκεκριμένες ανισορροπίες; Λογικά με δύο τρόπους:

■ Οι χώρες σε έλλειμμα μειώνουν τα ελλείμματά τους.
■ Η Γερμανία μειώνει τα πλεονάσματά της προς αυτές τις χώρες.
Οταν μια χώρα της Ευρωζώνης παρουσιάζει έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (χρέος προς το εξωτερικό) το σύστημα TARGET2 επιβάλλει αυτομάτως αυτό το έλλειμμα να χρηματοδοτηθεί από τη χώρα πιστωτή του συστήματος.
Ή επιβάλλει την παρέμβαση της ΕΚΤ (αυτό πράττει η ΕΚΤ από το 2010) για την απαιτούμενη χρηματοδότηση διότι η χώρα πιστωτής θα έμενε ακάλυπτη. (Δες ποσοτική χαλάρωση - αγορά κρατικών/εταιρικών ομολόγων). Δημιουργείται συνεπώς μια ανισορροπία στο σύστημα TARGET2, η οποία μπορεί να καλυφθεί με τους εξής τρόπους:
■ Η Ελλάδα πωλεί (εξάγει) εμπορεύματα και υπηρεσίες αξίας ίσης με αυτές των αγορών γερμανικών προϊόντων και υπηρεσιών από τους Ελληνες στη Γερμανία μηδενίζοντας τον λογαριασμό στο σύστημα TARGET2.
■ Η Γερμανία χρησιμοποιεί το πλεόνασμα του ισοζυγίου για να αγοράσει ελληνικά χρεόγραφα!
■ Παρεμβαίνει η ΕΚΤ δημιουργώντας - παρέχοντας επιπρόσθετη ρευστότητα υπέρ της Ελλάδος (δες ποσοτική χαλάρωση - αγορά κρατικών/εταιρικών ομολόγων).

Μέχρι το 2008 αυτό που λειτουργούσε ήταν το δεύτερο. Η Γερμανία πωλούσε προϊόντα στις χώρες της Ευρωζώνης και κάλυπτε το σχηματιζόμενο έλλειμμα με αγορά χρεογράφων (ομολόγων) των χωρών αυτών. Οταν λέμε Γερμανία, εννοούμε και τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Ετσι το σύστημα TARGET2 μέχρι και το 2008 ήταν σε «ισορροπία», αλλά στην ουσία υπήρχε μια μεγάλη ανισορροπία στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών η οποία καλυπτόταν με αυτό τον τρόπο. Από το 2012 το άνοιγμα των πιστώσεων των ίδιων κρατών (!) προς τη Γερμανία αυξήθηκε κατακόρυφα, μέχρι σήμερα, κατά σχεδόν 200 δισ. ευρώ.

- Πόσα θα πάρει η ΓΕΡΜΑΝΙΑ από κάθε χώρα

ΧΡΕΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Η Ελλάδα είναι χρεωμένη 61,5 δισ., δηλαδή το 40% του ΑΕΠ. 
Η Πορτογαλία χρωστάει 82 δισ., δηλαδή το 50% του ΑΕΠ. 
Η Ιταλία χρωστάει 412 δισ., δηλαδή μόλις το 27% του ΑΕΠ. 
Η Ισπανία χρωστάει 362 δισ., δηλαδή το 35% του ΑΕΠ της! 
Χρωστάμε επίσης στις 3 χώρες, Λουξεμβούργο (183 δισ. ευρώ), Ολλανδία (109 δισ. ευρώ ) και Φινλανδία (73 δισ. ευρώ).