Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε πριν μέρες, ότι ζήτησε από τον υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο να διερευνήσει τις «μεγάλης κλίμακας δολοφονίες αγροτών» στη Νότια Αφρική, σχόλιο που οδήγησε τους παρατηρητές να διερωτηθούν τι είδε πάλι ο πρόεδρος στο Fox News. Λίγο πριν από το tweet του Αμερικανού προέδρου, το αγαπημένο του τηλεοπτικό κανάλι είχε παρουσιάσει ρεπορτάζ για τη Νότια Αφρική. «Ζήτησα από τον υπουργό Εξωτερικών Πομπέο να μελετήσει προσεκτικά τις κατασχέσεις γης και καλλιεργειών στη Νότια Αφρική και τις μεγάλης κλίμακας δολοφονίες αγροτών», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Τι συμβαίνει στη Νότια ΑφρικήΣχεδόν 20 χρόνια μετά το τέλος του απαρτχάιντ οι λευκοί συνεχίζουν να κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργήσιμης γης. Η κυβέρνηση τονίζει ότι θα κατάσχει γη για να την αναδιανείμει, χωρίς να αποζημιώσει τους μεγαλοϊδιοκτήτες. Σχεδόν 200 αγροκτήματα που ανήκουν σε λευκούς ιδιοκτήτες γης, αναμένεται να κατασχεθούν από την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής και να παραχωρηθούν σε μαύρους αγρότες, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο επικεφαλής του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, Γκουέντε Μαντάσε στο δίκτυο News24.
Σύμφωνα με τον Μαντάσε, ο οποίος είναι και υπουργός μεταλλείων της χώρας, αλλά και στενός σύμμαχος του προέδρου της Νότιας Αφρικής Κίριλ Ραμαφόζα, η κυβέρνηση πρόκειται να κατασχέσει γη από όσους ιδιοκτήτες κατέχουν περισσότερα από 12.000 εκτάρια (120 τετραγωνικά χιλιόμετρα) χωρίς καμία αποζημίωση. «Δεν πρέπει να κατέχεις περισσότερα από 12.000 εκτάρια γης. Αν κατέχεις περισσότερα, τότε θα πρέπει να σου κατασχεθούν χωρίς αποζημίωση», δήλωσε συγκεκριμένα την Τετάρτη.
Η σχετική ανακοίνωση, είχε προκαλέσει σημαντική πτώση στην ισοτιμία του εθνικού νομίσματος της χώρας.
Από την πλευρά της η οργάνωση AfriForum, η οποία εκπροσωπεί κυρίως λευκούς Νοτιοαφρικανούς τονίζει ότι έχει στη διάθεσή της έναν κατάλογο 195 αγροκτημάτων που η κυβέρνηση σκοπεύει να κατασχέσει. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση έχει διαψεύσει την εγκυρότητα του συγκεκριμένου καταλόγου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότερα από 20 χρόνια μετά το τέλος του καθεστώτος του απαρτχάιντ που ίσχυε στη Νότια Αφρική, το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργήσιμης γης ανήκει σε λευκούς, ενώ οι κυβερνήσεις έχουν δεχτεί κριτική για την καθυστέρηση μεταβίβασης γης στη μαύρη πλειοψηφία της χώρας. Η κυβέρνηση βιάζεται να προχωρήσει στην ανακατονομή της γης, παρά τις αντιδράσεις των ιδιοκτητών, ώστε να προλάβει τις προεδρικές εκλογές που θα γίνουν του χρόνου στη χώρα. Άλλωστε, το αριστερό κόμμα «Μαχητές της Οικονομικής Ελευθερίας (Economic Freedom Fighters)», έχει ανάγει σε βασικό στοιχείο της προεκλογικής του εκστρατείας την πιο γρήγορη ανακατανομή της γης.
Εισβολές και δολοφονίες αγροτών στο Κέιπ Τάουν
Η πόλη του Κέιπ Τάουν δημοσίευσε τα στατιστικά στοιχεία της Διεύθυνσης Ασφάλειας, με αποτελέσματα που καταδεικνύουν μαζική αύξηση των παράνομων καταπατήσεων γης και διαμαρτυριών. Σύμφωνα με την έκθεση, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου στο Κέιπ Τάουν έκαναν 12.063 συλλήψεις το οικονομικό έτος 2017/18 - αύξηση 17% από πέρυσι.
Οι στατιστικές σχετικά με τις συλλήψεις αποκαλύπτουν δύο σενάρια: το ένα, η αυξημένη αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων επιβολής του νόμου της πόλης έχει οδηγήσει σε περισσότερες συλλήψεις και δύο, το έγκλημα του Κέιπ Τάουν αυξάνεται. Και οι δύο αυτές συνθήκες είναι αληθινές. Το έγκλημα μέσα και γύρω από το Κέιπ Τάουν έχει αυξηθεί. με την ευθύνη να τίθεται ευθέως στους ώμους μίας ανίκανης αστυνομικής υπηρεσίας της Νότιας Αφρικής (SAPS), υπό την εθνική κυβέρνηση. Για να αντισταθμίσει την ανικανότητα και την έλλειψη προσωπικού, η πόλη του Κέιπ Τάουν έχει ενισχύσει τις δυνάμεις της στο δικό της αστυνομικό τμήμα.
Μια ανησυχητική εγκληματική τάση, υπεύθυνη για την αύξηση των συλλήψεων, είναι η παράνομη εισβολή στη γη και οι βίαιες ενέργειες διαμαρτυρίας που σχετίζονται με τη στεγαστική κρίση της πόλης. Οι χωροταξικές πολιτικές πολεοδομικού σχεδιασμού, μια παλινδρομική κληρονομιά του καθεστώτος του απαρτχάιντ, δημιούργησαν ένα δυσάρεστο και απρόσιτο χάσμα ανάμεσα στους πολίτες των εργατικών τάξεων χαμηλού εισοδήματος και στον τόπο εργασίας τους, δηλαδή στο κέντρο της πόλης και στο άμεσο περιβάλλον. Η περιμετρική συνοικία της πόλης επηρεάστηκε επίσης, με αποτέλεσμα η ταχεία ανάπτυξη να αυξάνει το κόστος ζωής σε σημείο μη προσβασιμότητας για τους ντόπιους.
Ως αποτέλεσμα, το Κέιπ Τάουν αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή μια κρίση στέγασης, η οποία αφήνει λίγες εναλλακτικές λύσεις για τους ντόπιους, παρά να απομακρυνθούν από την πόλη και, με τον τρόπο αυτό, διαιωνίζεται το συνεχές πρόβλημα του χωροταξικού σχεδιασμού.
Πώς ξεκίνησε το πρόβλημα
Το 1950, η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής υιοθέτησε τον νόμο περί ομαδικών περιοχών, ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα εκατομμύρια μαύροι αγρότες της Νότιας Αφρικής να απομακρυνθούν βίαια από τη γη τους και να επαναπατριστούν σε ξεχωριστά ρατσιστικά γκέτο στις πόλεις της Νότιας Αφρικής, μια διαδικασία που χρειάστηκε δεκαετίες για να ολοκληρωθεί. Η γη που ελήφθη από τους μαύρους αγρότες πωλήθηκε στους λευκούς αγρότες για ψίχουλα.
Όταν το απαρτχάιντ έληξε το 1994, ένας από τους σαφείς στόχους του κυβερνώντος ANC ήταν να αντιστραφεί η επίδραση του νόμου περί ομαδικών εκτάσεων (και άλλης νομοθεσίας που οδήγησε στη βίαιη απομάκρυνση των μαύρων νοτιοαφρικανών από τη γη τους). Για πολλά χρόνια βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες να αγοραστούν εκτάσεις από τους λευκούς αγρότες και να δωθούν σε μαύρους αγρότες, αλλά οι λευκοί αντιστέκονται στην πώληση της γης τους ή απαιτούν υπερβολικές τιμές, γεγονός που έχει συμβάλλει στην πολύ μικρή πρόοδο της κυβέρνησης κατά τα τελευταία 24 χρόνια.
Η απογοήτευση με τον αργό ρυθμό της ανακατανομής έχει θέσει σε κίνδυνο το κυβερνών κόμμα ANC, το οποίο φαίνεται όλο και πιο πιθανό να αρχίσει να κατάσχει γη, με ή χωρίς αποζημίωση, προκειμένου να αποφύγει να χάσει την εξουσία. Η κυβέρνηση εξέδωσε σχέδιο πολιτικής την περασμένη εβδομάδα, το οποίο δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί, που ζητούσε την κατάσχεση χωρίς αποζημίωση.
Συμπερασματικά
Ούτε το πρόβλημα της αχαλίνωτης βίας στη Νότια Αφρική ούτε η προγραμματισμένη αντιστροφή των γαιών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Απαρτχάιντ είναι καινούργια ζητήματα. Ούτε, συγκεκριμένα, οι επιθέσεις εναντίον αγροτών, είτε λευκών είτε μαύρων.
Αυτό που είναι νέο είναι το ότι ο Τραμπ έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητα επάνω στο συγκεκριμένο θέμα, προκαλώντας πολλα εσφαλμένα συμπεράσματα ότι η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής συμμετέχει στην πραγματικότητα σε αυτές τις βίαιες δολοφονίες ή ότι ενεργά συνεργάζεται ως μέσο να απομακρυνθούν οι λευκοί από τη γη που κατέχουν.
Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής συνεχίζει μια δεκαετή συζήτηση για την αμφισβητούμενη ιδιοκτησία γης και εξακολουθεί να δηλώνει αποτροπή και εναντίωση στο βίαιο έγκλημα τόσο γενικά όσο και συγκεκριμένα κατά των αγροτών. Παρόλο που δόθηκε μεγαλύτερη προσοχή στο θέμα της βίας κατά των αγροτών της Νότιας Αφρικής (κυρίως λευκοί αγρότες), δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι έχει αυξηθεί η βία και στην πραγματικότητα τα περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η βία μειώνεται αργά με την πάροδο του χρόνου (αν και εξακολουθεί να είναι σε εντελώς απαράδεκτα επίπεδα).
Κάποιοι λευκοί αγρότες χάνουν περιουσία που ήταν στην οικογένειά τους για εκατοντάδες χρόνια χωρίς αποζημίωση, γεγονός που προσβάλλει την αίσθηση της βασικής αμεροληψίας των περισσότερων ανθρώπων. Κάποιοι, από την άλλη πλευρά, χάνουν έδαφος που πάρθηκε με το «έτσι θέλω» από τους μαύρους αγρότες σχετικά πρόσφατα και δόθηκε σε λευκούς σε ανήθικες τιμές και είναι πιθανό μάλιστα να αποζημιωθούν για την κατάσχεση. Η διανυόμενη απόσταση μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το πόσο αυτή προσβάλλει την αίσθηση της βασικής αμεροληψίας ή την εκτίμηση της σοφίας αυτής της πολιτικής από καθαρά γεωργική άποψη: η ιστορία της Ζιμπάμπουε παραμένει μια ισχυρή προειδοποιητική ιστορία.
Επίσης, σίγουρα υπάρχουν εξτρεμιστές που τοποθετούνται για τις επικείμενες εκλογές, εκδίδοντας γενοκτονική ρητορική εναντίον λευκών στη Νότια Αφρική και αν και σήμερα έχουν ελάχιστες πιθανότητες να έρθουν στην εξουσία, απειλούν να πιέσουν το ANC σε πιο δραστικά και μέτρα. Με άλλα λόγια, η κατάσταση αξίζει σίγουρα παρακολούθηση, καθώς θα μπορούσε να επιδεινωθεί στο εγγύς μέλλον. Πόσο μάλιστα όταν η Τερέζα Μέι δηλώνει ότι υποστηρίζει την τρέχουσα πολιτική, την ώρα που ο Τραμπ τάσσεται εναντίον
