Απλά και μόνο κοιτώντας το τοπίο από κάτω του μέσα από τα γυαλιά νυχτερινής όρασης που φόραγε, καθώς προσέγγιζε μια μικρή, αγροτική κοινότητα στην κομητεία Νάπα, στην Καλιφόρνια, την Κυριακή, ο πιλότος ελικοπτέρου Πιτ Γκάβιτ ήξερε πως υπήρχε πρόβλημα. Μεγάλο πρόβλημα.
Η πυρκαγιά μπροστά του «ήταν στ' αλήθεια τεράστια, έμοιαζε σαν να είχε πέσει πυρηνική βόμβα ή κάτι τέτοιο», αφηγήθηκε ο Γκάβιτ, βετεράνος πιλότος της τροχαίας της Καλιφόρνιας.
Στο έδαφος, κάτοικοι φόρτωναν κάποια από τα υπάρχοντά τους στα αυτοκίνητα κι έφευγαν προς την Άτλας Πικ, τη μοναδική οδό που μπορεί να πάρει κανείς για να φύγει απ' την κοινότητα.
Αυτό που δεν ήξεραν οι άνθρωποι που έσπευδαν να φύγουν ήταν πως πολύ σύντομα, η πυρκαγιά θα έκλεινε τον δρόμο: φλεγόμενα δέντρα και στύλοι του δικτύου ηλεκτροδότησης έπεσαν στο οδόστρωμα.
Τις επόμενες ημέρες, οι πυρκαγιές που ξέσπασαν την Κυριακή στην Καλιφόρνια θα στοίχιζαν τη ζωή σε 21 ανθρώπους και θα απανθράκωναν 3.500 σπίτια και καταστήματα. Οι φωτιές συνεχίζουν να καίνε και θα χρειαστούν μέρες για να αντιμετωπιστούν, σύμφωνα με τις αρχές, εξαιτίας των ισχυρών ανέμων και των ξηρών ατμοσφαιρικών συνθηκών.
«Βλέπαμε πολύ καθαρά το τεράστιο μέτωπο φωτιάς, που είχε σχεδόν πέντε χιλιόμετρα μήκος και μεγάλωνε, να κατεβαίνει προς τον κόσμο, που μάλλον δεν το έβλεπε», εξήγησε ο Γκάβιτ. Ο χειριστής έριξε τον προβολέα του ελικοπτέρου στους οδηγούς κι ήχησε τη σειρήνα του για να τους κάνει να σταματήσουν.
Ο 49χρονος Γκάβιτ και ο συγκυβερνήτης του και τραυματιοφορέας Γουίτνι Λόου πολύ γρήγορα προσγειώθηκαν σε έναν αμπελώνα για να αρχίσουν μια επιχείρηση διάσωσης που θα διαρκούσε εφτά ώρες, μέσα στη νύχτα, με τη συμμετοχή δύο ελικοπτέρων που πέταγαν ασταμάτητα παρά τους δυνατούς ανέμους, ταχύτητας ως και 113 χιλιομέτρων την ώρα.
Ο Λόου έτρεξε από τον λόφο στον οποίο προσεδαφίστηκε το ελικόπτερο κάτω κι άρχισε να μαζεύει κόσμο, με τον Γκάβιτ να περιμένει στα χειριστήρια. Έσωσαν από ένα παιδί μέχρι μια 94χρονη γυναίκα, την οποία ο Λόου χρειάστηκε να μεταφέρει στα χέρια από το αυτοκίνητο στο ελικόπτερο.
Πολλοί από αυτούς που έσωσαν μόλις είχαν φύγει από τα σπίτια τους, άλλοι ήταν εργαζόμενοι στα αμπέλια της περιοχής. Ορισμένοι πήγαιναν κατευθείαν στις φλόγες. Αρχικά αρκετοί αρνήθηκαν να επιβιβαστούν στα ελικόπτερα και να τα αφήσουν όλα πίσω, αλλά οι περισσότεροι πείστηκαν πολύ γρήγορα.
Μέσα σε λίγες ώρες, η περιοχή Άτλας είχε τυλιχτεί στις φλόγες, με σπίτια και αμπελώνες να μετατρέπονται σε στάχτες. Όμως 42 άνθρωποι, πέντε σκυλιά και μια γάτα διασώθηκαν.
Τα ελικόπτερα έκαναν περίπου 20 πτήσεις, που όσο πέρναγαν οι ώρες γίνονταν πολύ πιο αργές και δύσκολες, καθώς οι συνθήκες επιδεινώνονταν. Σε μία περίπτωση, ένας σύζυγος αναγκάστηκε να χωριστεί από τη γυναίκα του, τον γιο του και τους γονείς της, διότι δεν υπήρχε χώρος στο ελικόπτερο, αφηγήθηκε ο Λόου. Είπε στο πλήρωμα να σώσουν εκείνους. Το ελικόπτερο παρέλαβε πάντως τον άνδρα σε επόμενη πτήση.
«Τους είπα "καθίστε κάτω, καθίστε στο πάτωμα, και κρατηθείτε, θα ταρακουνηθούμε"», περιέγραψε ο Γκάβιτ.
Κατά τ' άλλα, δεν ανταλλάσσονταν πολλές κουβέντες.
Ο Γκάβιτ αφηγήθηκε ότι αναγκάστηκε να πετάξει ορισμένα από τα πράγματα που είχε πάρει μαζί της η σύζυγος παρότι εκείνη επέμενε να τα κρατήσει, διότι απλά δεν υπήρχε χώρος και το ελικόπτερο θα διέτρεχε κίνδυνο αν φορτωνόταν υπερβολικά.
«Οι συνθήκες την Κυριακή δεν είχαν καμιά σχέση με τις συνηθισμένες», εξήγησε ο Γκάβιτ. «Οι άνεμοι ήταν πολύ άσχημοι. Το ελικόπτερο ταρακουνιόταν πολύ».
Η κοινότητα Άτλας ήταν ανάμεσα σε αυτές που υπέστησαν τη μεγαλύτερη καταστροφή. Τριάντα λεπτά με το αυτοκίνητο από την κοντινότερη πόλη, η περιοχή είναι αγροτική, τα κινητά δεν πιάνουν και σε πολλά από τα σπίτια ζουν ηλικιωμένοι.
«Είμαι σχεδόν 70 χρονών, κι ήμουν ο πιτσιρικάς», χαριτολόγησε ο Ρίτσι Σάμνερ, ένας από τους κατοίκους που διασώθηκαν. Πρόσθεσε ότι το σπίτι της αδελφής του κάηκε, αλλά εκείνη ήταν ασφαλής, σε άλλη πόλη.
Παρά τις ακραίες συνθήκες, ορισμένοι από τους ανθρώπους που συνάντησε ο Γκάβιτ αρνήθηκαν να ανέβουν στο ελικόπτερο. Είπαν ότι είχαν δικά τους σχέδια για να σωθούν. Αν και θεωρεί πιθανό να τους έσωσε το άλλο ελικόπτερο, ο Γκάβιτ λέει πως δεν έμαθε ποτέ τι απέγιναν.
Τη Δευτέρα, ο Πιτ Γκάβιτ εντέλει πήγε σπίτι του για να κοιμηθεί. «Όταν ξύπνησα, πήρα ένα παυσίπονο κι έφαγα ένα μπολ παγωτό για παρηγοριά», είπε. «Ήταν πολύ το στρες».
