ΗΠΑ: Λίγες ώρες πριν το οικονομικό χάος

Με φόντο την προειδοποιητική βολή ενός οίκου αξιολόγησης, το αμερικανικό Κογκρέσο δεν έχει πλέον σήμερα παρά μερικές ώρες για να απομακρύνει τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας ανάφλεξης από μια στάση πληρωμών των ΗΠΑ, ωστόσο ένας συμβιβασμός διαφαίνεται πως θα υπάρξει στη Γερουσία.

Αν δεν επιτευχθεί μια συμφωνία την τελευταία στιγμή, η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο θα μπει απόψε τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα, 07:00 της Πέμπτης ώρα Ελλάδας) σε μια ζώνη εξίσου πρωτοφανή όσο και επικίνδυνη: το υπουργείο Οικονομικών δεν θα έχει πλέον την άδεια να δανείζεται και δεν θα μπορεί να λογαριάζει παρά μόνο στα εξαντλούμενα αποθεματικά του.

Σε μια ημερομηνία η οποία είναι δύσκολο να προβλεφθεί, αλλά θα μπορούσε να είναι κάπου ανάμεσα στην 22α και την 31η Οκτωβρίου, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν πλέον, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, να καλύπτουν όλες τις πληρωμές τους.

Ένα τέτοιο σοκ στην εμπιστοσύνη υπάρχει κίνδυνος να θέσει σε κίνδυνο την τύχη του δολαρίου, ενός παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, καθώς και την τύχη των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, που φημίζονταν ως τα ασφαλέστερα του πλανήτη.

Χθες το βράδυ, στο τέλος μιας χαώδους ημέρας που έκανε φανερές τις βαθιές κομματικές διαιρέσεις στην Ουάσινγκτον, οι ρεπουμπλικανοί που κυριαρχούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων αποφάσισαν να μην πραγματοποιηθεί μια ψηφοφορία με στόχο να αυξηθεί το όριο του χρέους ώστε να τερματισθεί η παράλυση του ομοσπονδιακού κράτους, επειδή η ψηφοφορία αυτή δεν υποστηριζόταν από τους βουλευτές του υπερσυντηρητικού κινήματος Tea Party.

Οι επικεφαλής της Γερουσίας, ο αρχηγός της δημοκρατικής πλειοψηφίας Χάρι Ριντ και αυτός της ρεπουμπλικανικής μειοψηφίας Μιτς Μακόνελ, έκαναν αμέσως γνωστό ότι θα εργαστούν για μια λύση. Μια συμφωνία ενδέχεται να επισημοποιηθεί σήμερα το πρωί (τοπική ώρα).

"Προχωρούμε πολύ καλά, δεν έχουμε φτάσει ακόμη, αλλά βρισκόμαστε πολύ κοντά" σε μια συμφωνία, δήλωσε χθες το βράδυ ο δημοκρατικός γερουσιαστής Τσαρλς Σάμερ. "Αυτό που συμβαίνει εδώ απόψε πρέπει να καθησυχάσει τις αγορές", πρόσθεσε.

Το θέμα είναι αν το αποτέλεσμα αυτών των συνομιλιών, οι οποίες άρχισαν το Σαββατοκύριακο και διακόπηκαν για λίγο χθες, Τρίτη, θα επικυρωθεί σήμερα από τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Τζον Μπένερ και τους δικούς του. Σύμφωνα με ένα σενάριο, οι γερουσιαστές που ανήκουν στο Tea Party, όπως ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ, θα παραιτηθούν του δικαιώματός τους να καθυστερήσουν τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας. Ο Κρουζ δεν έχει ανακοινώσει δημοσίως τις προθέσεις του, αλλά μερικοί συνεργάτες γερουσιαστών θεωρούν ότι ο εν λόγω γερουσιαστής, ο οποίος έχει και προεδρικές φιλοδοξίες, στέλνει τις τελευταίες ημέρες θετικά μηνύματα.

Σύμφωνα με το βουλευτή Τσάρλι Ντεντ, ο Τζον Μπένερ δεν πρόκειται να προβάλει αντίσταση και θα δεχθεί να θέσει σε ψηφοφορία στη Βουλή οποιοδήποτε συμβιβασμό επιτευχθεί στη Γερουσία, παρά την αντίθεση ενός μέρους της πλειοψηφίας του. Θα πρέπει ως εκ τούτου να βασισθεί εν μέρει στις ψήφους των Δημοκρατικών.

"Πιστεύω ότι ο Τζον Μπένερ θα βρεθεί στη θέση να πρέπει να κάνει να υιοθετηθεί το κείμενο που θα προκύψει από τη διαπραγμάτευση" στη Γερουσία, δήλωσε ο Τσάρλι Ντεντ μιλώντας στο CNN. "Πιστεύω ότι η Βουλή θα ψηφίσει πρώτη και θα το στείλει στη Γερουσία". Για διαδικαστικούς λόγους, είναι ταχύτερο να ψηφίσει πρώτη η Βουλή και ο Μπένερ θα μπορούσε απλώς να αποφασίσει να ψηφιστεί το σχέδιο που θα εκπονηθεί από τους διαπραγματευτές της Γερουσίας.

Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, η οποία δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως, η Γερουσία θα υιοθετήσει το κείμενο στη συνέχεια, πριν αυτό υπογραφεί από τον πρόεδρο Ομπάμα.

Ο Μπένερ, ο οποίος πρέπει να κινηθεί ανάμεσα στη δηλωμένη βούλησή του ότι δεν θα αφήσει να υπάρξει στάση πληρωμών και στην πίεση του Tea Party που αντιτίθεται στο συμβιβασμό, έχει ως τώρα αρνηθεί να οργανώσει μια ψηφοφορία χωρίς τη γενική στήριξη της πλειοψηφίας του. Η λύση που εξετάζεται τώρα είναι μια βαριά ήττα της στρατηγικής που ακολούθησε ως τώρα.

Το σχέδιο των Ριντ και Μακόνελ περιλαμβάνει, σύμφωνα με πολλά αμερικανικά μμε, ένα μέτρο το οποίο επιτρέπει στο υπουργείο Οικονομικών να εξακολουθήσει να δανείζεται ως τις 7 Φεβρουαρίου και στο ομοσπονδιακό κράτος να λειτουργήσει και πάλι πλήρως ως τις 15 Ιανουαρίου. Σε αντάλλαγμα, οι Δημοκρατικοί θα κάνουν παραχωρήσεις σε ορισμένες πλευρές της μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας, η οποία ήταν το στοιχείο που πυροδότησε τη σημερινή κρίση, κυρίως απαλείφοντας ένα φόρο επί των ασφαλιστικών εταιρειών.

Καθώς δεν υπάρχει συμφωνία στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για το νέο οικονομικό έτος, οι αμερικανικές κυβερνητικές υπηρεσίες λειτουργούν από την 1η Οκτωβρίου "στο ρελαντί". Εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι βρίσκονται σε υποχρεωτική αργία χωρίς αποδοχές, με αποτέλεσμα να παραλύουν σταδιακά ολόκληρα κομμάτια της κυβερνητικής δραστηριότητας.

Σε μια ένδειξη της αυξανόμενης νευρικότητας ολόκληρου του κόσμου για το ζήτημα αυτό, ο οίκος αξιολόγησης Fitch ανακοίνωσε χθες, Τρίτη, πως εξετάζει το ενδεχόμενο να μειώσει τη βαθμολογία του αξιόχρεου των ΗΠΑ, που σήμερα βρίσκεται στο ανώτατο επίπεδο (ΑΑΑ).

Συγκεκριμένα ο οίκος έθεσε την άριστη αξιολόγηση «ΑΑΑ» της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας των Ηνωμένων Πολιτειών σε Rating Watch Negative.

Ο ρόλος του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα υπονομεύεται με τη συνεχιζόμενη διαφωνία για το «ταβάνι» του χρέους, αναφέρει ο οίκος.

Τον Αύγουστο του 2011 μια πολιτική συμφωνία είχε συναφθεί δύο ημέρες πριν από την καταληκτική ημερομηνία και είχε υιοθετηθεί οριστικά από το Κογκρέσο λίγες μόνον ώρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας.