Το παρασκήνιο της σύγκρουσης του Αποστολάκη με τον αντιστράτηγο Ζαχαριάδη για τα ελληνοτουρκικά ΜΟΕ

Έντονες υπόνοιες αναφορικά με την ύπαρξη μίας κρυφής ατζέντας στις συνομιλίες που πραγματοποιεί το υπουργείο Εθνικής Άμυνας με την τουρκική πλευρά για την εφαρμογή μίας σειράς Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) για την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο, δημιουργεί η παραίτηση του αντιστράτηγου ε.α Νίκου Ζαχαριάδη, διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΘΑ. Ο κ. Ζαχαριάδης ήταν επικεφαλής του ελληνικού κλιμακίου, το οποίο από τις 20 έως και τις 24 Μαΐου διαπραγματεύτηκε στην Αθήνα με μία πολυμελή τουρκική αντιπροσωπεία, - αποτελούμενη από στρατιωτικούς και εμπειρογνώμονες του τουρκικού υπουργείου Άμυνας- την υιοθέτηση συγκεκριμένων ενεργειών και δράσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην μείωση της έντασης στο ελληνικό Αρχιπέλαγος.

Ως προς τους λόγους της παραίτησής του, ο στρατηγός ε.α φέρεται να ήρθε σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Αποστολάκη, εκφράζοντας ρητά τη διαφωνία του ως προς την μετάβαση της ελληνικής αντιπροσωπείας την ερχόμενη εβδομάδα στην Άγκυρα, προκειμένου να πραγματοποιηθεί, αυτή τη φορά επί τουρκικού εδάφους, ο δεύτερος κύκλος διαλόγου για τα ΜΟΕ. Ο κ. Ζαχαριάδης εμφανίζεται να διαφωνεί με την προοπτική της συγκεκριμένης επίσκεψης λέγοντας στον κ. Αποστολάκη ότι οι σχετικές συνομιλίες θα πρέπει να διακοπούν σε αυτή τη φάση και να συνεχιστούν μετά την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης, δεδομένου ότι η χώρα έπειτα από τις σχετικές αναφορές του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Ο στρατηγός ε.α μάλιστα φέρεται να εκφράζει την άποψη προς τον υπουργό Εθνικής Άμυνας ότι πριν την αποστολή της επιτροπής στην Άγκυρα θα πρέπει να γίνει σχετική ενημέρωση τόσο προς την αρμόδια επιτροπή εξωτερικών και άμυνας της Βουλής όσο και προς την αντιπολίτευση.

Έντονο παρασκήνιο

Επί του παρόντος, τουλάχιστον, το Πεντάγωνο εμφανίζεται να τηρεί σιγή ιχθύος για το θέμα, αφού αρμόδιοι κύκλοι με τους οποίους επικοινωνήσαμε απέφυγαν να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο για το ζήτημα. Ωστόσο, πίσω από την παραίτηση του πρώην, πλέον, διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων, φαίνεται πως υπάρχει έντονο παρασκήνιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, λίγο πριν παραιτηθεί ο κ. Ζαχαριάδης είχε έντονο διαπληκτισμό με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Αποστολάκη. Όλα ξεκίνησαν από ένα άρθρο που «ανέβηκε» την περασμένη Παρασκευή στην ιστοσελίδα liberal.gr. Το συγκεκριμένο δημοσίευμα ήταν έντονα επικριτικό ως προς τη στάση του κ. Αποστολάκη, τόσο σε ό,τι αφορά την απόφασή του να συνεχίσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο για τα ΜΟΕ, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, όσο και για το ταξίδι του στις ΗΠΑ –αναχωρεί σήμερα για την Ουάσιγκτον- καθώς επίσης και για την επικείμενη συνάντηση με την σκοπιανή ομόλογό του στις 10 του μήνα στην Αθήνα. Η πλευρά του κ. Αποστολάκη θεώρησε ότι εντός του συγκεκριμένου δημοσιεύματος, το οποίο υπέγραφε απόστρατος αξιωματικός και συμμαθητής του κ. Ζαχαριάδη από τη Σχολή Ευελπίδων (Τάξη ’81), εμπεριέχονταν πληροφορίες και γεγονότα που γνώριζαν μόλις τέσσερα άτομα, ο υπουργός, δύο στενοί του συνεργάτες και ο στρατηγός ε.α. Μέσω δια της εις άτοπον απαγωγής, ο κ. Αποστολάκης θεώρησε ότι πίσω από το εν λόγω δημοσίευμα κρυβόταν ο κ. Ζαχαριάδης με αποτέλεσμα να επικοινωνήσει μαζί του, ζητώντας του εξηγήσεις για το ζήτημα.

Από εκεί και έπειτα και με τις σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών να έχουν διαρραγεί οριστικά, η χθεσινή απόφαση του κ. Ζαχαριάδη να παραιτηθεί του αξιώματός του ήταν μονόδρομος. Να σημειώσουμε πως ο στρατηγός ε.α, ήταν επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) από τον Νοέμβριο του 2018, ενώ με βάση το σχετικό ΦΕΚ η θητεία του θα ήταν διετής και κανονικά θα έληγε τον Νοέμβριο του 2020. Στο παρελθόν είχε υπηρετήσει για τέσσερα χρόνια στις Βρυξέλες, έχοντας διατελέσει  επικεφαλής των στρατιωτικών αντιπροσωπειών της Ελλάδας τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στο ΝΑΤΟ.
 
Με αφορμή την παραίτηση του κ. Ζαχαριάδη, η Νέα Δημοκρατία κατηγόρησε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας ότι πραγματοποιεί εν κρυπτώ συζητήσεις με την Τουρκία για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Με κοινή τους δήλωση ο Τομεάρχης Εθνικής Άμυνας της Νέας Δημοκρατίας, Βασίλης Κικίλιας και ο αναπληρωτής Τομεάρχης, Αναστάσιος Δημοσχάκης, τόνισαν ότι από τη στιγμή που η Ελλάδα, ουσιαστικά, βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, «η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία πολιτική νομιμοποίηση να παίρνει αποφάσεις που δεσμεύουν τη χώρα για τα επόμενα χρόνια».

Μυστική διπλωματία

Σε ό,τι αφορά αυτόν καθ’ αυτόν το διάλογο μεταξύ των υπουργείων Άμυνας Ελλάδας - Τουρκίας  για τα ΜΟΕ στο Αιγαίο, το «Πρώτο Θέμα», στο φύλλο της εφημερίδας που κυκλοφόρησε το Σάββατο 25 Μαΐου, είχε δημοσιεύσει εκτενές ρεπορτάζ για την ατζέντα της συζήτησης μεταξύ των στρατιωτικών επιτροπών των δύο χωρών. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Τούρκοι αφού προσπέρασαν σύντομα μια σειρά από ζητήματα «χαμηλής πολιτικής» που αφορούσαν σε συμφωνηθείσες δράσεις μεταξύ των υπουργείων Άμυνας των δύο χωρών για το 2018, οι οποίες όμως δεν εφαρμόστηκαν ποτέ (ανταλλαγή σπουδαστών των στρατιωτικών σχολών, διεξαγωγή αθλητικών αγώνων μεταξύ Ε.Δ κτλ), επιχείρησαν να βάλουν στο τραπέζι των συζητήσεων, το σύνολο των παράνομων διεκδικήσεων τους στο Αιγαίο.

Ακολουθώντας πιστά την εντολή του πολιτικού τους προϊσταμένου Χουλουσί Ακάρ, να θέσουν υπόψη της ελληνικής πλευράς όλα τα θέματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Αιγαίο, την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο, οι Τούρκοι στρατιωτικοί παρουσίασαν, μεταξύ άλλων, στους Έλληνες επιτελείς ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο αποφυγής εντάσεων και παραβιάσεων. Σύμφωνα με το εν λόγω σχέδιο τα τουρκικά αεροσκάφη που θα πετούσαν στο ελληνικό αρχιπέλαγος θα παρείχαν μεν ενημέρωση για το σημείο εισόδου και εξόδου τους από το ελληνικό FIR, χωρίς όμως να συνοδεύουν τη διέλευσή τους και με την κατάθεση αντίστοιχου σχεδίου πτήσης προς την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.

Επί της ουσίας, μέσω της συγκεκριμένης πρότασής, οι Τούρκοι επιχείρησαν να θέσουν και μάλιστα επί ελληνικού εδάφους, υπό αμφισβήτηση τον εθνικό μας εναέριο χώρο μεταξύ 6 και 10 μιλίων στο Αιγαίο, θεωρώντας τον διεθνή. Ως εκ τούτου δεν θα συνέτρεχε λόγος αναχαίτισης των αεροσκαφών τους από την Πολεμική μας Αεροπορία, εκτός και εάν αυτά, από «λάθος», περνούσαν τη γραμμή των 6 μιλίων. Το εντυπωσιακό είναι πως η ελληνική πλευρά εμφανίστηκε να «ακούει» τις τουρκικές αιτιάσεις και αυτό παρά το γεγονός ότι η οποιαδήποτε αλλαγή στην πάγια εθνική γραμμή που θέλει τα τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη να καταθέτουν σχέδιο πτήσης στην ΥΠΑ όταν εισέρχονται εντός του FIR Αθηνών, συνιστά υποχώρηση για τη χώρα μας και ταύτιση με τις επιθετικές διεκδικήσεις της Τουρκίας. Να σημειώσουμε πως στο σχέδιο πτήσης αναγράφεται με συντεταγμένες το σημείο εισόδου- εξόδου των αεροσκαφών στο FIR Αθηνών, το δρομολόγιο της πτήσης και οι συσκευές έρευνας και διάσωσης που φέρει το αεροπορικό μέσο.

Ούτως ή άλλως, καθ’ όλη τη διάρκεια των συναντήσεων μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών, το ζήτημα των παραβιάσεων του εθνικού μας εναέριου χώρου από τα τουρκικά μαχητικά βρέθηκε πολύ ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων με τις δύο πλευρές τελικά, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, να περιορίζονται σε ένα αναμάσημα παλαιότερων ΜΟΕ, όπως η τήρηση μορατόριουμ ασκήσεων και πτήσεων κατά τη διάρκεια των επίσημων αργιών και των καλοκαιρινών μηνών.

Ταυτόχρονα, λόγος έγινε και για την επανεργοποίηση των γραμμών επικοινωνίας σε ανώτατο στρατιωτικό επίπεδο προς αποφυγή θερμού επεισοδίου, την επαναφορά της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε επίπεδο ομάδων αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, ενώ καθορίστηκε και ένας οδικός χάρτης ως προς τις επόμενες συναντήσεις μεταξύ των εμπειρογνωμόνων των δύο υπουργείων Άμυνας. Σε μια προσπάθεια μάλιστα να πείσουν το ελληνικό υπουργείο Άμυνας για τις «αγαθές» προθέσεις τους, κατά τη διάρκεια της παραμονής της αντιπροσωπείας τους στην Αθήνα οι Τούρκοι μείωσαν στο ελάχιστο τις πτήσεις των μαχητικών τους αεροσκαφών στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέλη της τουρκικής αποστολής, επικεφαλής της οποίας ήταν ο στενός συνεργάτης του Χουλουσί Ακάρ, στρατηγός Γκοκσέλ Ολκάι, εμφανίστηκαν άρτια προετοιμασμένα προκειμένου να υποστηρίξουν τις προκλητικές αιτιάσεις της Άγκυρας, αφού για κάθε θέση που διατύπωναν παρουσίαζαν τα οφέλη όχι μόνο της τουρκικής αλλά και της…ελληνικής πλευράς. Οι τούρκοι στρατιωτικοί άλλωστε που συμμετείχαν σε αυτή, ήταν στο σύνολό τους προσεκτικά επιλεγμένοι, προέρχονταν και από τα τρία όπλα των Ε.Δ, ενώ συνοδεύονταν και από δύο μεταφραστές, προκειμένου να μην υπάρξει καμία παρανόηση, ως προς αυτά που τους μετέφερε η ελληνική πλευρά. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής της στην ελληνική πρωτεύουσα η τουρκική αντιπροσωπεία παρείχε συνεχώς ενημέρωση για την πορεία των συζητήσεων προς τον τούρκο πρέσβη στην Αθήνα Μπουράκ Οζούγκερτζιν με τον οποίο άλλωστε είχε και συνάντηση την περασμένη Δευτέρα.

Χλιδάτη διαμονή

Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε τα μέλη της τουρκικής αντιπροσωπείας σαν «πασάδες», φροντίζοντας κατά την ολιγοήμερη παραμονή τους στην Αθήνα, να μην τους λείψει τίποτα. Προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε, η εθιμοτυπία του Πενταγώνου είχε λάβει ξεκάθαρες εντολές από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Αποστολάκη, να γίνει οτιδήποτε ήταν δυνατόν προκειμένου να είναι όσο περισσότερο άνετη και μέχρι ενός σημείου, «χλιδάτη» η διαμονή τους στην ελληνική πρωτεύουσα. Αρχικά για την φιλοξενία των περίπου 15 τούρκων, αναζητήθηκαν δωμάτια στο ξενοδοχείο Χίλτον, προκειμένου να είναι κάπου κεντρικά και ταυτόχρονα κοντά στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έτσι ώστε να διευκολύνονται στις μετακινήσεις τους. Τελικά όμως και λόγω περιορισμένης διαθεσιμότητας, αντί του Χίλτον, η τουρκική αντιπροσωπεία διέμεινε στο, επίσης πεντάστερο, ξενοδοχείο Κάραβελ, στα Ηλίσια.

Παράλληλα το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, είχε κανονίσει όχι μόνο να είναι πολυτελής η διαμονή των Τούρκων στρατιωτικών, αλλά να τους μείνει και αξέχαστη από πλευράς διασκέδασης, φροντίζοντας κατά την κατά την 4ημερη διαμονή τους στην Αθήνα, να μην πλήξουν ούτε στιγμή. Από το σχετικό πρόγραμμα ξεχώρισαν τα δείπνα σε μερικά από τα πιο πολυτελή εστιατόρια των Αθηνών, όπως οι «Ορίζοντες» στο λόφο του Λυκαβηττού και οι ξεναγήσεις στους αρχαιολογικούς χώρους της πρωτεύουσας. Αδιαμφισβήτητα ωστόσο «το κερασάκι στην τούρτα» ήταν η ευκαιρία που δόθηκε στην τουρκική αντιπροσωπεία να πάρει μία γερή δόση από το Athens by night, επισκεπτόμενη την ελληνική ριβιέρα, με στάση στα μαγαζιά και τα εστιατόρια της παραλιακής, αλλά και στην, τουρκικών οικονομικών συμφερόντων, Μαρίνα Φλοίσβου.