Η Μαρία Καρυστιανού στην πυρόσφαιρα της πολιτικής: Τα γκάλοπ, τα πρόσωπα, οι αντιδράσεις

Στην έρευνα «Τάσεις» της MRB του Δεκεμβρίου, η Μαρία Καρυστιανού καταγράφεται με δημοτικότητα 65% - ένα πολύ μεγάλο νούμερο αν σκεφτεί κανείς ότι η Ζωή Κωνσταντοπούλου, που είναι εδώ και αρκετούς μήνες η δημοφιλέστερη πολιτική αρχηγός σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, δεν ξεπερνά το 40%.

Η μέτρηση της MRB πραγματοποιήθηκε σε μια συγκυρία μάλλον αρνητική για τη γυναίκα που έγινε γνωστή σε όλη την Ελλάδα ως «Μαρία των Τεμπών», αλλά προς το παρόν αυτό δεν έχει την παραμικρή επίπτωση στη δημοτικότητά της, σύμφωνα με τη Metron Analysis, που της δίνει αρκετά υψηλότερη δυνητική ψήφο σε σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα.

Οι υπόλοιποι συγγενείς των θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας άρχισαν να διαχωρίζουν τη θέση τους, στη λογική ότι εκείνοι επιδιώκουν τη δικαίωση των παιδιών τους και όχι μια πολιτική εξαργύρωση της απώλειας που εξακολουθούν να βιώνουν. Είναι δε πλέον κοινό μυστικό ότι μόνο δύο ή τρεις οικογένειες στηρίζουν τις κινήσεις της Μαρίας Καρυστιανού, καθώς για πρώτη φορά ξεκαθάρισε (;) ότι έχει ως στόχο να μπει στον πολιτικό στίβο. 

Οι γονείς, η συναυλία και η ΑΑΔΕ

Μετά τους γονείς του Συλλόγου των Συγγενών, που έβγαλαν ανακοίνωση απομονώνοντας τη Μαρία Καρυστιανού, ο Νίκος Πλακιάς, η οικογένεια του οποίου έχασε τρία παιδιά στα Τέμπη, άφησε έναν ευθύ υπαινιγμό για το πού πήγαν τα χρήματα από την ιστορική συναυλία της 11ης Οκτωβρίου στο Καλλιμάρμαρο, που είχε γίνει στη μνήμη των θυμάτων της τραγωδίας. «Οι συμβάσεις έγραφαν ότι θα πήγαιναν στις οικογένειες. Εγώ πάντως δεν πήρα τίποτα», είπε ο τραγικός πατέρας, χωρίς να λάβει κάποια επίσημη απάντηση από τον σύλλογο συγγενών θυμάτων, πρόεδρος του οποίου είναι η Μαρία Καρυστιανού. Ωστόσο, οι δηλώσεις Πλακιά τράβηξαν το ενδιαφέρον της ΑΑΔΕ, που ζήτησε στοιχεία από τον Σύλλογο, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Μαρίας Καρυστιανού, η οποία μίλησε για «νέο, δόλιο χτύπημα από την κυβέρνηση». 

Πριν την έλευση του κλιμακίου της ΑΑΔΕ, στον Νίκο Πλακιά είχε απαντήσει ο Πάνος Ρούτσι , η σύζυγος του οποίου είναι ταμίας  του Συλλόγου: «Τα λεφτά υπάρχουν στον σύλλογο και είναι μετρημένα. Τα λεφτά τα μαζέψαμε για τον αγώνα, για τα έξοδα που δώσαμε για τα παιδιά μας. Κάθε ευρώ που έχει ξοδευτεί είναι γραμμένο στα βιβλία και δεν υπάρχει κανένας φόβος και όταν έρθει η ώρα να γίνει απολογισμός θα γίνει», είπε ο κ. Ρούτσι. 

Πάντως, για την ταμπακιέρα -για το «κόμμα Καρυστιανού»- ο Ρούτσι, ο οποίος έχει νομική παραστάτρια τη Ζωή Κωνσταντοπούλου,  ήταν μάλλον σιβυλλικός: «Ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Εφόσον θέλει να κάνει κάποιο κίνημα, ο σύλλογος πρέπει να αποφασίσει αν θα πάρει την ίδια γραμμή. Η δική μου θέση είναι ότι θα το παλέψω με όσες δυνάμεις έχω και με τη δύναμη του κόσμου», είπε - κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε...

Πριν από όλα αυτά, ο Νίκος Καραχάλιος, σύμβουλος Πολιτικής Επικοινωνίας στο Μαξίμου επί πρωθυπουργίας Καραμανλή, είχε φροντίσει με έναν ποταμό συνεντεύξεών του να δώσει -με πλήθος πιπεράτων λεπτομερειών- όλο το παρασκήνιο των -εντέλει άκαρπων- επαφών του με τη Μαρία Καρυστιανού, που στόχευαν στη δημιουργία ενός πολιτικού φορέα, στον οποίο ηγέτης θα ήταν «η μάνα των Τεμπών», με τον ίδιο στον ρόλο του συμβούλου Πολιτικής Επικοινωνίας.

Χωρίς να δώσει πολλές εξηγήσεις για τα οικονομικά της καλοκαιρινής καμπάνιας, που είχε κορυφωθεί με μία πραγματικά μεγάλη σε συμμετοχή πολιτική εκδήλωση στα Χανιά την 24η Ιουλίου, στην επέτειο της αποκατάστασης της δημοκρατίας, ο Καραχάλιος υποστήριξε ότι εκεί, στην «έδρα» του Μητσοτάκη, τον οποίο η Καρυστιανού είχε κατηγορήσει 40 ημέρες νωρίτερα για «εσχάτη προδοσία», θα γινόταν η ανακοίνωση της δημιουργίας του νέου φορέα.

Ο τίτλος της εκδήλωσης τα έλεγε όλα, «Η δημοκρατία δεν έχει οξυγόνο», αλλά τελικά όσοι παρέστησαν αρκέστηκαν στα κρητικά τραγούδια από τη λύρα του Βασίλη Σκουλά. Ο Καραχάλιος υποστήριξε ότι η κυρία Καρυστιανού υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή. Η ίδια μίλησε για fake news, αλλά λίγο αργότερα μίλησε για κάτι μεγάλο που έρχεται...

Μέσα από τις συνεντεύξεις του συμβούλου Επικοινωνίας του Κώστα Καραμανλή προέκυπτε και ο κεντρικός ρόλος προσώπων όπως η ερημίτισσα γερόντισσα από τη Συρία που μιλά (μόνο) αραμαϊκά και η οποία αποφάσιζε αν μία εκδήλωση θα γινόταν στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη ή αλλού, η νεαρή αστρολόγος, απόφοιτη Πολιτικών Επιστημών του Χάρβαρντ, αλλά και ο Μιχάλης Πατσίκας, στέλεχος της «Σπίθας» που είχε πρωταγωνιστήσει στη διοργάνωση των συλλαλητηρίων κατά της συμφωνίας με τα Σκόπια. Επίσης, η δικηγόρος της, πρώην υποψήφια με τη Νίκη του Δημήτρη Νατσιού, Μαρία Γρατσία.

Τα πρόσωπα αυτά, αν θελήσει να δει κανείς τα πράγματα υπό το πρίσμα της πολιτικής ορθότητας, παραπέμπουν στο δεξιό κομμάτι του πολιτικού φάσματος - ειδικά αν προσθέσουμε στα πρόσωπα με τα οποία η Μαρία Καρυστιανού συνομιλούσε το προηγούμενο διάστημα τον «πολύ» Νίκο Νικολόπουλο, βουλευτή με τη Νέα Δημοκρατία από το 1989 ως το 2012 και στις δύο εκλογές του 2015 με τους Ανεξάρτητους Ελληνες του Πάνου Καμμένου, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες ξανάσπασε τη σιωπή του και την ενθάρρυνε μέσω των social media ως εξής: «Ο πόλεμος που ξέσπασε εναντίον σας και από γνωστούς υπαλλήλους του συστήματος είναι πράγματι γιατί σας υπολογίζουν και σας φοβούνται. Συνεχίστε χωρίς κανέναν από το πολιτικό σύστημα και θα δικαιωθείτε από τον ελληνικό λαό».

Ο γνωστός υπάλληλος του συστήματος είναι προφανώς ο Νίκος Καραχάλιος, αλλά ουδείς γνωρίζει αν ο Καμμένος συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του στο σημερινό πολιτικό σύστημα, καθώς -κατά τα άλλα- έχει φύγει από το προσκήνιο.

Αριστερά - δεξιά

Μπορεί τα πρόσωπα να δείχνουν προς τα (ακρο)δεξιά, αλλά, σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση της Metron Analysis, οι κεντροαριστεροί ψηφοφόροι σε ποσοστό 40% δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να ψηφίσουν ένα κόμμα υπό τη Μαρία Καρυστιανού, εφόσον αυτό δημιουργηθεί. Για την ακρίβεια, στους ψηφοφόρους που δηλώνουν «δεξιοί» έχει δυνητική ψήφο 16%, στους κεντροδεξιούς ανεβαίνει στο 19%, στους κεντρώους φτάνει στο 29%, κορυφώνει στους κεντροαριστερούς και καταλήγει με 33% σε όσους δηλώνουν αριστεροί.

Δημοσκοπικά, η «περίμετρος» ενός «κόμματος Καρυστιανού» είναι σημαντικά μεγαλύτερη από το «κόμμα Τσίπρα». Στη βέβαιη ψήφο ο πρώην πρωθυπουργός κινείται μεταξύ 9%-11% και η Μαρία Καρυστιανού στο 14%-16%, αλλά μαζί με την «αρκετά πιθανή» ψήφο ο ένας απλώς ξεπερνά το 22% και η άλλη ξεπερνά το 30%. Ωστόσο, κανένα συμπέρασμα δεν μπορεί να βγει αυτή τη στιγμή - άλλωστε στο αριστερόστροφο κομμάτι του εκλογικού σώματος οι δυνητικοί ψηφοφόροι Τσίπρα και Καρυστνιανού ταυτίζονται σε μεγάλο ποσοστό, αφού στα γκάλοπ οι σχετικές ερωτήσεις είναι ξεχωριστές.

Οταν δημιουργηθούν τα κόμματα αυτά, θα κληθούν να απαντήσουν στο δίλημμα... Πώς προέκυψε η μεγάλη αποδοχή της Μαρίας Καρυστιανού στον χώρο της Αριστεράς από τη στιγμή που γίνεται όλο και σαφέστερο ότι αν προκύψει ένα κόμμα υπό την ηγεσία της, τότε αυτό θα απαρτίζεται από πρόσωπα με συντηρητική -για να το πούμε κομψά- πολιτική ταυτότητα;

Η απάντηση βρίσκεται σε δύο λέξεις και μία απουσία: «Οξυγόνο», «Δικαιοσύνη» και έλλειψη αντίπαλου δέους απέναντι στη Νέα Δημοκρατία.

Η Μαρία Καρυστιανού κέρδισε τον σεβασμό όλων στον αγώνα δικαίωσης που είχε ξεκινήσει ως μητέρα της Μάρθης, η οποία σκοτώθηκε στα 20 της στη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη. Ομως, εξιδανικεύτηκε σε πολύ μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας τον Ιανουάριο του 2025, όταν στις μεγάλες συγκεντρώσεις σε εκατοντάδες πόλεις, σε όλον τον πλανήτη, κυριάρχησε το σύνθημα «Δεν έχω οξυγόνο».

Είχε προηγηθεί η «Έκθεση» του Βασίλη Κοκοτσάκη, άλλοτε αξιωματικού του ανακριτικού τομέα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο οποίος δηλώνει ειδικός πραγματογνώμονας σε θέματα πυρκαγιών, ατυχημάτων και εμπρησμών και είναι τεχνικός σύμβουλος της επιτροπής των γονέων-συγγενών των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, ο οποίος υποστήριξε ότι 27 από τα 57 θύματα επέζησαν μεν από τη σύγκρουση των τρένων, αλλά στη συνέχεια κάηκαν ζωντανά από τη φωτιά που ξέσπασε λόγω της ύπαρξης παράνομου, εύφλεκτου φορτίου στην εμπορική αμαξοστοιχία.

Ο Κοκοτσάκης παρουσίασε κάποιες ηχογραφήσεις θυμάτων που έγιναν αυτόματα από το 112 - και καθώς κανείς δεν είχε φροντίσει να αναζητήσει υλικό από τις κάμερες που έδειχναν τι είχε φορτωθεί στο εμπορικό τρένο, η ελληνική κοινωνία ήταν έτοιμη να πιστέψει τα πάντα.

Αλλωστε, τους μήνες που είχαν προηγηθεί οι τεχνικοί σύμβουλοι κάποιων συγγενών των θυμάτων των Τεμπών είχαν φτάσει να φτιάχνουν σε τηλεοπτικές εκπομπές γραφήματα με δεξαμενές τοποθετημένες στις ανοιχτές φορτάμαξες της εμπορικής αμαξοστοιχίας, προκειμένου να αποδείξουν ότι ήταν το λαθρεμπόριο που σκότωσε στα Τέμπη και όχι το λάθος του μοιραίου σταθμάρχη που έβαλε τα δύο τρένα σε πορεία σύγκρουσης... Ακολούθησε στις 25 Ιανουαρίου του 2025 το πρώτο μεγάλο κύμα παλλαϊκών συγκεντρώσεων με σύνθημα «Δεν έχω οξυγόνο» και πέντε ημέρες αργότερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε ότι ήταν πλέον έτοιμος να πιστέψει τα πάντα σχετικά με το δυστύχημα.

Η αντίδραση της Μαρίας Καρυστιανού ήταν έντονη - τον χαρακτήρισε «απογοητευτικό και ένοχο», προσθέτοντας ότι «αντί να σεβαστεί την κοινωνία, παρουσιάστηκε ως δήθεν παραπλανημένος». Μετά από μία εβδομάδα, δημοσιοποιήθηκαν τα βίντεο με την εμπορική αμαξοστοιχία λίγα δευτερόλεπτα πριν από την έξοδό της από τη σήραγγα των Τεμπών. Ηταν η ώρα της αλήθειας - στις φορτάμαξες δεν υπήρχαν δεξαμενές καυσίμων, ούτε καν μπιτόνια. Ωστόσο, ελάχιστοι ήταν έτοιμοι να πειστούν.

Ακολούθησε το δεύτερο κύμα ογκωδέστατων διαδηλώσεων για τα Τέμπη, στην επέτειο της τραγωδίας. Η Καρυστιανού μίλησε στην πλατεία Συντάγματος, για να πει ότι «η δικαιοσύνη θα φέρει το οξυγόνο».

«Με ό,τι μας έχει απομείνει προχωράμε μπροστά με προσήλωση μόνο στην αλήθεια και τη δικαιοσύνη. Φαίνεται πως περνώντας ο καιρός, ο πόνος φούντωσε και έγινε οργή. Αντιλαμβανόμαστε καθημερινά όλο και περισσότερο το βάθος της σήψης και της προδοσίας. Καθημερινά εμφανίζεται μπροστά μας το τέρας της διεφθαρμένης εξουσίας», είπε, μεταξύ άλλων, καταχειροκροτούμενη. Δεκατρία χρόνια μετά, η οργή επέστρεφε στην πάνω και στην κάτω πλατεία...

Οι δημοσκοπήσεις του επόμενου διαστήματος έδειξαν ότι παρόλο που οι συσχετισμοί μεταξύ των κομμάτων δεν ανατράπηκαν με τις τεράστιες συγκεντρώσεις για τα Τέμπη, τα «συστημικά» κόμματα -η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ- κατέγραφαν ζημιές, ενώ ανέτειλε το άστρο της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που είχε από την αρχή πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπόθεση των Τεμπών, ως νομική εκπρόσωπος κάποιων οικογενειών θυμάτων της τραγωδίας.

Η ηλεκτράμαξα που δεν είδε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ

Την παραμονή του δεύτερου κύματος μεγάλων συγκεντρώσεων, μία ημέρα πριν από τη θλιβερή επέτειο της τραγωδίας στα Τέμπη, δόθηκε στη δημοσιότητα με συνέντευξη Τύπου το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών.

Ηταν ένα φιάσκο: προσπαθώντας να ικανοποιήσει τους τεχνικούς συμβούλους των οικογενειών των θυμάτων, κάποιοι από τους οποίους, όπως φάνηκε, συμμετείχαν ενεργά στη σύνταξή του, τοποθέτησε τη δεξαμενή με το παράνομο φορτίο στη δεύτερη ηλεκτρομηχανή της εμπορικής αμαξοστοιχίας, στον στενό χώρο ανάμεσα στις θέσεις των μηχανοδηγών!

Οι γονείς που έκαναν
τη διαφορά

Οι «ειδικοί» του Οργανισμού έριχναν την ευθύνη για το λαθρεμπόριο καυσίμων που τάχα γινόταν στους αδικοχαμένους μηχανοδηγούς της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Νωρίτερα, στην πρώτη συγκέντρωση των γονιών των θυμάτων, η πλευρά Καρυστιανού είχε ζητήσει από τους γονείς των συγκεκριμένων μηχανοδηγών να αποχωρήσουν, μια και -όπως τους ειπώθηκε- υπήρχαν αντικρουόμενα συμφέροντα...

Το «επιχείρημα» των «ειδικών» ήταν ότι η δεύτερη ηλεκτράμαξα είχε διαλυθεί. Αυτό ώθησε τους συγγενείς των μηχανοδηγών να ζητήσουν αυτοψία από τους ειδικούς της Πυροσβεστικής, οι οποίοι πήγαν στον χώρο όπου φυλάσσονταν τα απομεινάρια των βαγονιών και κατάφεραν να συναρμολογήσουν τη... χαμένη ηλεκτράμαξα, που δεν έφερε ίχνη πυρκαγιάς. Ηταν το τέλος των σεναρίων. Αλλά οι εντυπώσεις είχαν μείνει και κάποιοι είχαν σημαντικά πολιτικά κέρδη, ενώ το πολιτικό σύστημα είδε να βυθίζεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Το τρίμηνο που ακολούθησε τις μεγάλες συγκεντρώσεις, η Πλεύση Ελευθερίας πέρασε στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις εξοβελίζοντας το ΠΑΣΟΚ στην τρίτη θέση.

Ωστόσο, με την έλευση του καλοκαιριού -και τη συνειδητοποίηση από ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας ότι τα περί «παράνομου, εύφλεκτου φορτίου στην εμπορική αμαξοστοιχία» δεν ευσταθούσαν- άρχισε να πέφτει, για να ανεβεί και πάλι τον Σεπτέμβριο, όταν η Μαρία Καρυστιανού και ο Πάνος Ρούτσι έκαναν αιτήματα εκταφής των παιδιών τους προκειμένου -όπως ανέφεραν- να μάθουν την πραγματική αιτία του θανάτου τους.

Η Κωνσταντοπούλου είχε πλέον απομακρυνθεί από την Καρυστιανού -μπήκε στην ιστορία μέσω του Ρούτσι-, που είχε πλέον τη Μαρία Γρατσία ως νομική παραστάτρια, καθώς είχαν αρχίσει να φουντώνουν οι φήμες, αλλά και να περισσεύουν οι υπαινιγμοί ότι η «μάνα των Τεμπών» ήταν ένα βήμα πριν από την είσοδο στην πολιτική - και πολύ ψηλότερα στα νούμερα των δημοσκοπήσεων από την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας.

Αρχικά, η Δικαιοσύνη αντέδρασε αρνητικά στο αίτημα για εκταφές, καθώς δεν υπήρχε πλέον θέμα φωτιάς λόγω παράνομου εύφλεκτου φορτίου στην τραγωδία των Τεμπών και η δικογραφία είχε κλείσει. Αλλά όταν ο Ρούτσι συμπλήρωσε 23 ημέρες απεργίας πείνας, βρέθηκε μία σολομώντεια λύση, που θα επέτρεπε τις εκταφές αλλά δεν θα καθυστερούσε τον προσδιορισμό της δίκης. Και βεβαίως, από τον Οκτώβριο έχουμε φτάσει προς τα τέλη Δεκεμβρίου και τα αιτήματα εκταφής δεν έχουν προχωρήσει - αυτή τη φορά όχι με ευθύνη της Δικαιοσύνης.

Ως προς το τελευταίο, η ίδια η Μαρία Καρυστιανού είχε πει παλαιότερα ότι δεν ήθελε μία γρήγορη, αλλά μία δίκαιη δίκη. Και την Παρασκευή στη Λάρισα, όπου πήγε για τη δίκη (που αναβλήθηκε και πάλι) σχετικά με τα χαμένα βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας δήλωσε: «Εγώ πιστεύω ότι κάποια στιγμή η δίκη των Τεμπών, και από την ανάκριση και από τις πολιτικές ευθύνες, θα γίνει από την αρχή σωστά, με ελεύθερους δικαστές». Μία δήλωση πολιτική, που θα μπορούσε να γίνει από ένα «αντισυστημικό» στέλεχος ανεξαρτήτως πολιτικού χώρου - Αριστεράς ή Δεξιάς.

Συμβαδίζουν οι δηλώσεις της Μαρίας Καρυστιανού με το κλίμα στην κοινωνία; Το απαντούν οι δημοσκοπήσεις: στην τελευταία μέτρηση της MRB, το πρώτο κριτήριο για την ψήφο των πολιτών είναι μεν το «να δω αποτελέσματα στη ζωή και στην καθημερινότητά μου» με 37%, αλλά το δεύτερο είναι «να αισθανθώ δικαιοσύνη» με 21,3%.

Η πλατφόρμα

Δικαιοσύνη και Οξυγόνο: Η πολιτική πλατφόρμα της Μαρίας Καρυστιανού συμπυκνώνεται -και ολοκληρώνεται- σε αυτές τις δύο λέξεις, που σημαίνουν κάτι διαφορετικό για τον καθένα, με τα Τέμπη να είναι μόνο η αφορμή. Εχει ανακοινώσει πολλές φορές ότι δεν προτίθεται να ενταχθεί ή να συνεργαστεί με πρόσωπα του σημερινού πολιτικού συστήματος εφόσον αποφασίσει τελικά να μπει στον χώρο της πολιτικής.

Ωστόσο -και παρά τις μετρήσεις των διαθέσεων της κοινής γνώμης που δείχνουν μία ευρύτερη αποδοχή στο πρόσωπό της- είναι προφανές ότι έχει μπροστά της ένα δύσβατο μονοπάτι, καθώς όταν πάρει την απόφαση να ανακοινώσει την είσοδό της στην πολιτική, πολλοί από εκείνους που τη στήριζαν όλο το προηγούμενο διάστημα θα πρέπει είτε να προσχωρήσουν στον φορέα της, είτε να αντιπαρατεθούν μαζί της.

Παράλληλα, θα έχει να αντιμετωπίσει την άρνηση των υπόλοιπων γονιών των θυμάτων να προσχωρήσουν σε μία άκρατη πολιτικοποίηση της τραγωδίας που βιώνουν, πράγμα που θα της αφαιρέσει το ηθικό πλεονέκτημα που έχει τώρα, καθώς το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας βλέπει πάνω απ' όλα μια μητέρα που παλεύει για απόδοση δικαιοσύνης στη μνήμη των παιδιών που σκοτώθηκαν.

Φωτογραφίες: EUROKINISSI