Πειράματα Γαβρόγλου: Υποχρεωτικά τα 4χρονα σε... ανύπαρκτα νηπιαγωγεία

Αναστάτωση σε χιλιάδες οικογένειες προκαλεί ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου με τη ρύθμιση-πείραμα που προβλέπει την υποχρεωτική ένταξη των παιδιών στα νηπιαγωγεία από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Μία απόφαση την οποία απλώς ανακοίνωσε χωρίς να υπολογίσει την ανεπάρκεια των κτιριακών υποδομών και τις ελλείψεις προσωπικού.

Το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα ύστερα από σχετική ερώτηση της τομεάρχη Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτή Επικρατείας, Νίκης Κεραμέως, η οποία εστιάζει στο αδιέξοδο στο οποίο θα βρεθούν χιλιάδες γονείς

«Ο υπουργός Παιδείας πρoχώρησε στην απόφαση αυτή χωρίς να λάβει υπόψη την ανεπάρκεια των κτιριακών υποδομών και τις ελλείψεις προσωπικού, ενώ ερωτήματα προκύπτουν και για το κατά πόσο έχουν εξεταστεί οι επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στην ευαίσθητη ηλικία των 4 ετών», υπογραμμίζουν οι παιδαγωγοί, ενώ η κυρία Κεραμέως κατέθεσε ερώτηση προς τους υπουργούς Εσωτερικών και Παιδείας σχετικά με τις δομές προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης:
«Η Νέα Δημοκρατία προκρίνει την ενίσχυση της προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης ως απόλυτη προτεραιότητα της εκπαιδευτικής πολιτικής της, καθώς έχει αποδειχθεί ότι οι προσλαμβάνουσες εμπειρίες κατά τα έτη 0-6 διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική και παιδαγωγική ανάπτυξη των παιδιών στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ νομοθέτησε για μία ακόμα φορά χωρίς σχεδιασμό και χωρίς επαρκή μελέτη των αντικειμενικών συνθηκών και δεδομένων. Θεσμοθέτησε τη διετή φοίτηση στο νηπιαγωγείο χωρίς να έχει λάβει υπόψη τις ελλείψεις σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό, κάτι που είχαμε επισημάνει σε όλους τους τόνους.

Ετσι, στους δήμους για τους οποίους η διετής φοίτηση στο νηπιαγωγείο έχει γίνει υποχρεωτική και αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι εφικτό να απορροφηθούν όλα τα νήπια στις υπάρχουσες δομές, χωρίς όμως να τους επιτρέπεται να εγγραφούν και στον παιδικό σταθμό. Οι γονείς, λοιπόν, βρίσκονται αντιμέτωποι με το απόλυτο αδιέξοδο να μην μπορούν να εγγράψουν τα νήπια σε καμία δομή προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης. Το ζήτημα της μη φοίτησης των νηπίων σε δομές προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης είναι όχι μόνο παιδαγωγικό, αλλά βαθιά κοινωνικό».

Το πρόγραμμα αφορά αρχικά 298 δήμους της χώρας και άρχισε φέτος με στόχο να επεκταθεί σε βάθος τριετίας στο σύνολο των δήμων. Οσον αφορά τα ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την εφαρμογή της ρύθμισης, ο υπουργός Παιδείας απαντά ότι θα αντιμετωπιστούν εν καιρώ, ενώ σχετικά με τη μεταβατική περίοδο επισημαίνει ότι οι γονείς θα έχουν δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στους, ανεπαρκείς σε επίπεδο υποδομών, παιδικούς σταθμούς των δήμων και στα νηπιαγωγεία.

Επίσης, ο κ. Γαβρόγλου τονίζει: «Στους 298 δήμους που εφαρμόζεται από πέρυσι αλλά και από φέτος η δίχρονη προσχολική εκπαίδευση δεν έχει υπάρξει ούτε θα υπάρξει και κανένα απολύτως πρόβλημα, και αυτό γιατί το υπουργείο έχει διαθέσει στους δήμους τους απαραίτητους πόρους για τυχόν προβλήματα κτιριακών υποδομών. Παράλληλα, ελευθερώνονται θέσεις στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς για να δεχτούν μικρότερα σε ηλικία παιδιά. Πέραν της μεγάλης βοήθειας που προσφέρει το μέτρο στους εργαζόμενους γονείς, τα οφέλη είναι και παιδαγωγικά καθώς τα παιδιά εντάσσονται ομαλά στο σχολικό περιβάλλον».

Καμπανάκι από τους εκπαιδευτικούς

Η θέσπιση της υποχρεωτικότητας στη διετή προσχολική εκπαίδευση, χωρίς μάλιστα να έχει γίνει προηγούμενη αξιολόγηση των υφιστάμενων δομών, καθώς πολύ συχνά παιδιά δεν βρίσκουν θέση στα δημόσια νηπιαγωγεία της περιοχής τους, θα δημιουργήσει προβλήματα τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά, επισημαίνει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βρεφονηπιαγωγών (ΠΑΣΥΒΝ):

«Θεωρούμε ότι η καθιέρωση της υποχρεωτικής φοίτησης στο νηπιαγωγείο για τα παιδιά ηλικίας 4χρόνων είναι ένα μετέωρο βήμα εκπαιδευτικής πολιτικής, το οποίο παραβλέπει τη διεθνή πρακτική και τα επιστημονικά δεδομένα, θέτει εκτός διαλόγου τις οικογένειες, δεν λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ηλικίας και αποφασίζεται μονομερώς για την εκπλήρωση συνδικαλιστικών αιτημάτων μιας μερίδας εργαζομένων.

Η δίχρονη υποχρεωτική φοίτηση στο νηπιαγωγείο έχει ψηφιστεί εδώ και 33 χρόνια με τον Ν.1566/85. Ο νόμος αυτός, αν και δεν καταργήθηκε, δεν εφαρμόστηκε ποτέ γιατί η ίδια κοινωνία, η πολιτική και η πραγματικότητα τον άφησαν ανενεργό. Ενας από τους σοβαρότερους κινδύνους στην περίοδο οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα μας θα ήταν να προκληθούν επικίνδυνες καταστάσεις για τα μικρά παιδιά και τις δοκιμαζόμενες από την κρίση οικογένειες».

Τι ισχύει στις αναπτυγμένες χώρες

Σε ό,τι αφορά την προσχολική αγωγή σε άλλες χώρες, οι παιδαγωγοί τονίζουν: «Σε καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν υφίσταται η υποχρεωτική φοίτηση για τα τετράχρονα, εκτός του Λουξεμβούργου (όπου η λειτουργία των νηπιαγωγείων προσομοιάζει με αυτή των παιδικών σταθμών και επιπροσθέτως υπάρχουν τρεις επίσημες γλώσσες στην εκπαίδευση).

Μόνο σε πέντε χώρες ισχύει η υποχρεωτική εκπαίδευση στην ηλικία των 5 ετών, ενώ στις ισχυρότερες χώρες της Ε.Ε. όπου καταγράφονται ποσοστά σχεδόν καθολικής φοίτησης των παιδιών σε όλες τις δομές προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, όπως Βέλγιο, Γερμανία, Δανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Ολλανδία, η φοίτηση δεν είναι υποχρεωτική! Σε κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται: ‘‘Η μάθηση και η εκπαίδευση δεν ξεκινούν με την υποχρεωτική φοίτηση στο σχολείο, αρχίζουν από τη γέννηση’’. Η ECEC έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει μια ολιστική προσέγγιση βασισμένη στη θεμελιώδη παραδοχή ότι η εκπαίδευση και η φροντίδα είναι αδιαχώριστες’’».

Στην Αυστραλία, η οποία έχει ενισχυμένο σύστημα προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, εναπόκειται στη δικαιοδοσία του γονέα η συμμετοχή του παιδιού ηλικίας 4 χρόνων σε δομές προσχολικής αγωγής. Στη Νέα Ζηλανδία ισχύει το ίδιο. Στη Φινλανδία, που έχει ένα υποδειγματικό εκπαιδευτικό σύστημα, τα παιδιά δεν πηγαίνουν υποχρεωτικά στο σχολείο πριν από την ηλικία των 6 χρόνων!

Ακόμη, έχει αναπτυχθεί ένα υποδειγματικό, σύστημα παροχών προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, ενιαίο για παιδιά 0-6 ετών, χωρίς υποχρεωτική φοίτηση, το οποίο πρόσφατα πέρασε στην εποπτεία του υπουργείου Παιδείας. Στη Μεγάλη Βρετανία ήδη από το 2009 εκφράστηκαν σοβαροί και έντονοι προβληματισμοί για το αν η έναρξη της τυπικής εκπαίδευσης από την ηλικία των 4 ετών έχει θετικά οφέλη για την ανάπτυξη και την ομαλή σχολική πορεία των παιδιών.

Η μελέτη του Κέιμπριτζ

Μεγάλη έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (Cambridge Assessment, Cambridge University’s Exam Board) είχε δείξει ότι όχι μόνο μπορεί να μην υπάρχουν αναπτυξιακά και μαθησιακά οφέλη από μια τόσο πρώιμη έναρξη της τυπικής εκπαίδευσης, αλλά αντιθέτως να έχει και μακροπρόθεσμες επιζήμιες συνέπειες, όπως άγχος και πίεση που βιώνεται από τα παιδιά τόσο μικρών ηλικιών, αύξηση της σχολικής διαρροής, μαθησιακές δυσκολίες, ενώ ο αντίκτυπος μπορεί να καταστεί ακόμα σοβαρότερος στις περιπτώσεις παιδιών ευάλωτων ομάδων, όπως παιδιά ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών και μεταναστών.

Είναι χαρακτηριστικό δε το απόσπασμα της συγκεκριμένης μελέτης: «Τα παιδιά γύρω στην ηλικία των 4 ετών ενδέχεται να μην είναι επαρκώς έτοιμα για το περιβάλλον που θα αντιμετωπίσουν στην τάξη υποδοχής (reception class: αντίστοιχο του νηπιαγωγείου στο αγγλικό σύστημα), όπου θα πρέπει να διαχειριστούν όχι μόνο τις απαιτήσεις ενός αναλυτικού προγράμματος το οποίο μπορεί να μην είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους, αλλά, επίσης, και έναν αριθμό προκλήσεων στην κοινωνική και συναισθηματική τους προσαρμογή. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν στρες και άγχος».

Η γενική συνέλευση των μελών ΔΕΠ του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών εξέδωσε ψήφισμα σχετικά με τη δυνατότητα καθιέρωσης της δίχρονης υποχρεωτικής φοίτησης στο νηπιαγωγείο, καταθέτοντας παράλληλα τους προβληματισμούς της πάνω στο θέμα αυτό.

Μαγνήτης για τους Ελληνες η αγγλική παιδεία

Την αγγλική γλώσσα αλλά και τις σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο επιλέγουν χιλιάδες Ελληνες, οι οποίοι αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες αποφοίτων βρετανικών πανεπιστημίων στον κόσμο.

Σύμφωνα με τη γλώσσα των αριθμών, στη Μεγάλη Βρετανία σπουδάζουν αυτή τη στιγμή 11.000 Ελληνες, ενώ 17.000 φοιτούν σε κολέγια που συνεργάζονται με αγγλικά πανεπιστήμια. Η πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου Κέιτ Σμιθ, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» σχετικά με την ανησυχία των Ελλήνων φοιτητών λόγω Brexit ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για όσους σπουδάζουν τώρα στα πανεπιστήμια ή θέλουν να σπουδάσουν σε αυτά.

Το Βρετανικό Συμβούλιο γιορτάζει φέτος τα 80 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα και με πολιτιστικές εκδηλώσεις όλο το καλοκαίρι, από το Ηρώδειο έως το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, αποδεικνύει ότι δεν είναι απλώς ένας φορέας που χορηγεί μόνο Lower και Proficiency. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1939 ιδρύθηκε γραφείο στην Αθήνα από τα πρώτα στην ιστορία του Οργανισμού, στο οποίο εγγράφονται περισσότεροι από 7.000 μαθητές σε μία εβδομάδα. Το 1945 ξεκινάει στη Θεσσαλονίκη η λειτουργία του δεύτερου γραφείου, ενώ το 1958 διενεργούνται για πρώτη φορά οι εξετάσεις Αγγλικών του Cambridge.

Ο χάρτης γλωσσομάθειας της αγγλικής γλώσσας, όπως αποκαλύπτεται σε αριθμούς, περιλαμβάνει το στοιχείο ότι 400.000 Ελληνες είναι απόφοιτοι βρετανικών πανεπιστημίων.

Η διευθύντρια του Βρετανικού Συμβουλίου Αναστασία Ανδρίτσου αναφέρθηκε στις καινοτομίες στη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας, με προγράμματα για παιδιά 3-5 ετών, στα καλοκαιρινά προγράμματα σε Ελλάδα και Βρετανία, αλλά και στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την εκμάθηση της αγγλικής σε περισσότερα από 600 προσφυγόπουλα στου Σκαραμαγκά.