Άρειος Πάγος: Αναίρεση κατά της αθωωτικής απόφασης για τις «ματωμένες» φράουλες στη Μανωλάδα

Με μεγάλη καθυστέρηση, τεσσάρων ετών, ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Χαράλαμπος Βουρλιώτης άσκησε αναίρεση υπέρ του νόμου κατά της αθωωτικής απόφασης της γνωστής υπόθεσης εμπορίας ανθρώπων και καταναγκαστικής εργασίας στις φυτείες φράουλας στα φραουλοχώραφα της Νέας Μανωλάδας (2012-2013), υπόθεση για την όποια τον Μάρτιο του 2017 η χώρα μας καταδικάστηκε από Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η όποια απόφαση εκδοθεί επί της αναίρεσης υπέρ του νόμου του Χαράλαμπου Βουρλιώτη, δεν έχει καμία έννομη συνέπεια για τους αθωωθέντες, παρά μόνο νομολογιακού χαρακτήρα περιεχόμενο, αλλά και μια καλή κίνηση «συμμόρφωσης» προς το Δικαστήριο του Στρασβούργου και μάλιστα εν όψει διημερίδας που θα συμμετέχει ο Λίνος-Αλέξανδρος Σισιλιάνος.

Να σημειωθεί ότι το 2014 η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου δια του γραπτού λόγου του αντεισαγγελέα Α.Π. Κωνσταντίνου Παρασκευαΐδη είχε κρίνει ότι δεν πρέπει να ασκηθεί αναίρεση κατά της ομόφωνης αθωωτικής απόφασης του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου Πατρών.

Δικαστήριο του Στρασβούργου

Τον Μάρτιο του 2017 η Ελλάδα είχε καταδικαστεί από το δικαστήριο του Στρασβούργου και υποχρεώθηκε να αποζημιώσει με ποσό που φτάνει τις 676.000 συνολικά 42 αλλοδαπούς εργάτες της Μανωλάδας.

Η απόφαση του δικαστηρίου του Στρασβούργου αφορά 42 υπηκόους του Μπαγκλαντές, οι οποίοι ζουν στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΔΑΔ οι προσφεύγοντες σε αυτό οι οποίοι δεν είχαν άδεια εργασίας, είχαν προσληφθεί από τον Οκτώβριο του 2012 έως τον Φεβρουάριο του 2013 για να συλλέξουν φράουλες σε αγρόκτημα στη Νέα Μανωλάδα.

Τους είχαν υποσχεθεί ημερομίσθιο 22 ευρώ για επτά ώρες εργασίας, και 3 ευρώ για κάθε ώρα υπερωρίας. Δούλεψαν καθημερινά από τις 7 το πρωί έως τις 19 το βράδυ υπό την επίβλεψη των ένοπλων φρουρών. Ζούσαν σε πρόχειρες παράγκες χωρίς τουαλέτες και τρεχούμενο νερό.

Με ομόφωνη απόφασή του το ΕΔΑΔ αναγνώρισε ότι υπήρξε παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ως προς το σκέλος εκείνο που αφορά την απαγόρευση των καταναγκαστικών έργων.

Συγκεκριμένα, έκρινε, ότι η κατάσταση των 42 αποτελούσε εμπορία ανθρώπων και καταναγκαστική εργασία, με δεδομένο ότι η εκμετάλλευση μέσω της εργασίας αποτελεί μια πτυχή εμπορίας.

Ακόμη, το ΕΔΑΔ έκρινε ότι το Ελληνικό κράτος παρέβη τις υποχρεώσεις του προκειμένου να αποτρέψει την εμπορία ανθρώπων, να προστατέψει τα θύματα, να διερευνήσει αποτελεσματικά τα διαπραχθέντα αδικήματα και να τιμωρήσει τους υπεύθυνους.

Στα αλλοδαπά θύματα το δικαστήριο του Στρασβούργου επιδικάστηκε αποζημίωση 16.000 ευρώ για καθέναν που συμμετείχε στη διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου και 12.000 ευρώ για τους υπολοίπους προσφεύγοντες για το σύνολο των βλαβών που τους προκλήθηκαν.

Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Πατρών

Προηγουμένως, το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Πατρών με ομόφωνη απόφασή του είχε κρίνει ότι ο εργοδότης-παραγωγός και οι 3 επιστάτες της για την υπόθεση της αιματηρής επίθεσης εναντίον των μεταναστών τον Απρίλιο του 2013 στη Νέα Μανωλάδα, ήταν αθώοι για την κατηγορία της εμπορίας ανθρώπων.

Αντίθετα, ένοχοι κρίθηκαν οι δύο άλλοι κατηγορούμενοι και ειδικότερα για το αδίκημα της πρόκλησης επικίνδυνων σωματικών βλαβών ο ένας και για απλή συνέργεια σε πρόκληση επικίνδυνων σωματικών βλαβών ο δεύτερος.

Ειδικότερα, το Μ.Ο.Ε. της Πάτρας επέβαλε ποινές φυλάκισης 14 χρόνων και 7 χρόνων αντίστοιχα στους δύο από τους τέσσερις κατηγορούμενους που κρίθηκαν ένοχοι.

Το «όχι» του Κωνσταντίνου Παρασκευαΐδη

Κατόπιν αυτού στην εκπνοή του Ιουλίου 2014 η τότε Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη παρενέβη στην υπόθεση και ανέθεσε στον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Παρασκευαΐδη να μελετήσει την απόφαση της Πάτρας.

Τον Οκτώβριο του 2014 ο Κωνσταντίνος Παρασκευαΐδης αποφάνθηκε ότι δεν υπάρχει λόγος να ασκηθεί αναίρεση στην απόφαση του Μ.Ο.Ε. της Πάτρας, καθώς έχει πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αλλά υπήρξε και ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας από την πλευρά των δικαστών.

Πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία είχε σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Παρασκευαΐδη, η απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστήριο της Πάτρας που έκρινε την υπόθεση "εμπορίας ανθρώπων στην Ν. Μανωλάδα"

Κατόπιν της απόφασης αυτής του ανωτάτου εισαγγελικού λειτουργού, η υπόθεση δεν δικάστηκε εκ νέου και οι αθωωθέντες, απαλλάσσονται οριστικά από οποιαδήποτε εμπλοκή τους στην επίθεση σε βάρος των μεταναστών εργατών στις καλλιέργειας φράουλας το 2013.

Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευαίδη, δεν υπήρχε λόγος να ασκηθεί αναίρεση στην απόφαση του ΜΟΔ της Πάτρας, καθώς έχει πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αλλά υπήρξε και ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας από την πλευρά των δικαστών. Παράλληλα, με το ίδιο σκεπτικό ο αντεισαγγελέας, απέρριψε αίτηση αναίρεσης που είχαν υποβάλλει στο μεσοδιάστημα και οι εμπλεκόμενοι μετανάστες.

Αναίρεση υπέρ του νόμου και διημερίδα

Τώρα, μετά από παραγγελία της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου προς τον Χαράλαμπο Βουρλιώτη, ο τελευταίος αφού μελέτησε τον παραπεμπτικό βούλευμα και τις αποφάσεις του Ελληνικού και Ευρωπαϊκού δικαστηρίου (αντίθετα με τον συνάδελφό του Κωνσταντίνο Παρασκευαΐδη) προχώρησε στην άσκηση αναίρεσης υπέρ του νόμου, κρίνοντας ότι υπάρχει εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου από το ΜΟΔ της Πάτρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες στο σκεπτικό του ο εισαγγελέας επισημαίνει ότι η εμπορία ανθρώπων πέρα από τον απεχθή χαρακτήρα της, επιφέρει βαριές ψυχικές και σωματικές βλάβες ιδίως σε εκείνα τα θύματα που η κοινωνική τους κατάσταση είναι ευάλωτη.

Σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Βουρλιώτη το δικαστήριο της Πάτρας που αθώωσε εργοδότη και επιστάτες από το αδίκημα της εμπορία ανθρώπων υπέπεσε σε πλημμέλειες αναφορικά με την ερμηνεία της σχετικής νομοθεσίας, ενώ δεν αποδόθηκε κατηγορία σχετική με την ρατσιστική νομοθεσία.

Επιπλέον, στο έγκλημα αυτό κατά τον εισαγγελέα θα έπρεπε να είχαν αποδοθεί και ρατσιστικές διαστάσεις.

Πάντως, πρέπει να σημειωθεί και να συνδυαστεί ότι το υπουργείο Εξωτερικών στις 30 Νοεμβρίου, διοργανώνει κλειστή ημερίδα με τη συμμετοχή Ελλήνων και αλλοδαπών δικαστών και εισαγγελέων, και με τη συμμετοχή του Έλληνα αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Λίνου-Αλέξανδρου Σισιλιάνου.