Κυριάκος Φιλίππου: Ο πρωτοπόρος που έθεσε τις βάσεις για τη μανία του «greek yogurt»
Απ’ το γαλακτοπωλείο στην …εξοχική Πατησίων στην Fage International - Ο πρωτοπόρος που πέθανε στα 82 του χρόνια, αφήνει βαθιά χαραγμένο το στίγμα του στην ελληνική βιομηχανία – Η νέα γενιά πίσω απ’ τον διεθνοποιημένο όμιλο
Στέλιος Μορφίδης
Οι περιπτώσεις επιχειρηματιών που κατάφεραν από ένα μικρό κατάστημα να δημιουργήσουν έναν μεγάλο όμιλο είναι λίγες στη σύγχρονη επιχειρηματική ζωή της Ελλάδος. Τα αδέρφια Φιλίππου, ο Γιάννης και ο Κυριάκος, που απεβίωσε χθες έπειτα από πολυετή άνιση μάχη με ανίατη ασθένεια και κηδεύτηκε στην Κηφισιά, σε στενό οικογενειακό κύκλο λόγω των μέτρων της πανδημίας, είναι απ’ τις περιπτώσεις που συνδυάζοντας την επιμονή, το επιχειρηματικό δαιμόνιο, την πρωτοπορία και την καινοτομία, σε μία εποχή μάλιστα που δεν πολυχρησιμοποιούνταν και ως όρο στις καθημερινές συζητήσεις της επιχειρηματικής ζωής, είναι απ’ αυτές τις περιπτώσεις.
Ο δε Κυριάκος, ο «χημικός», όπως πολλοί τον αποκαλούσαν (σ.σ. είχε σπουδάσει χημικός μηχανικός) θα καταφέρει να συνδέσει το όνομα του με κάτι που όχι μόνο θα δώσει «φτερά» στην οικογενειακή εταιρεία φθάνοντας σήμερα η ΦΑΓΕνα είναι ένας διεθνής όμιλος, αλλά και με μία σημαντική καινοτομία που θα αλλάξει την αγορά του γιαουρτιού, όπως ήταν γνωστή μέχρι τη δεκαετία του ’80.
Κλείσιμο
Και τούτο διότι βρήκε τον τρόπο αδρανοποίησης του γιαουρτιού, ώστε να μπορεί να τυποποιηθεί και να διαρκεί περισσότερο. Και κάπως έτσι ήρθε αργότερα και το στραγγιστό γιαούρτι με ανθόγαλα με την εμπορική ονομασία Τotal «ανοίγοντας» πλέον προς άλλους ορίζοντες όλη την αγορά. Η ΦΑΓΕ, (σ.σ. «Φιλίππου Αδελφοί Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις»), ήταν η πρώτη εταιρεία που κυκλοφόρησε επώνυμα προϊόντα γιαουρτιού, τα οποία πωλούνταν σε μικρά και σφραγισμένα κύπελλα, με όμορφα σχεδιασμένη συσκευασία.
Ήταν η δεκαετία του ’80 και η ΦΑΓΕ με τις πατέντες της πηγαίνει κόντρα στην αποβιομηχάνιση που επικρατεί στη χώρα αρχίζοντας να «χτυπάει» πόρτες στο εξωτερικό για να εξάγει τα προϊόντα της.
Ιστορική διαφήμιση της ΦΑΓΕ
Η αρχή γίνεται από τη Βρετανία όταν τα δύο αδέλφια στην κυριολεξία θα στηθούν έξω από τα κεντρικά γραφεία μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ σε μία προσπάθεια να πείσουν τα διοικητικά της στελέχη για την αξία του προϊόντος τους. Η ευκαιρία που θα τους δοθεί θα είναι και το έναυσμα γι αυτό που τελικά θα εξελιχθεί σήμερα σε έναν διεθνοποιημένο όμιλο. Οι εξαγωγές προς την Ευρώπη θα διευρυνθούν και από τα μέσα του ’90 και μετά η ΦΑΓΕ θα πατήσει «ισχυρό πόδι» στις ΗΠΑ, όπου περίπου 10 χρόνια μετά θα αποκτήσει και εργοστάσιο στο Johnstown, στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Από τις γραμμές παραγωγής εκείνου του εργοστασίου θα ξεκινήσει και η «μανία» για το «greek yogurt» ως σημαντική διατροφική τάση στην Αμερική.
Η διαδρομή
Και η αφετηρία όλης αυτής της ιστορίας τοποθετείται κάπου στο 1926 στην …εξοχική τότε Πατησίων. Εκεί όπου ο πατέρας του Κυριάκου και του Γιάννη, Θανάσης φτιάχνει το πρώτο γαλακτοπωλείο της οικογένειας. Τα δύο παιδιά θα μπουν στην οικογενειακή επιχείρηση, η οποία μετά τα καταστροφικά χρόνια της Κατοχής και του εμφυλίου, θα προσπαθήσει μία νέα αρχή. Και θα τα καταφέρει. Ο Γιάννης ουσιαστικά θα είναι αυτός που με την ιδέα του για παραδόσεις με ένα αυτοκίνητο που θα αγοράσουν θα θέσει τις βάσεις για να αρχίσει να μεγαλώνει η επιχείρηση κάνοντας πλέον πωλήσεις σε καταστήματα στην Αθήνα.
Η χρονιά ορόσημο όμως θα είναι το 1964 όταν τα δύο αδέλφια, έχοντας πλέον συστήσει την ΦΑΓΕ θα δημιουργήσουν την πρώτη εγκατάσταση παραγωγής γιαουρτιού και ζαχαροπλαστικής στο Γαλάτσι. Το 1975, το εργοστάσιο γιαουρτιού μετεγκαταστάθηκε από το Γαλάτσι στη Μεταμόρφωση, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Από την ίδρυσή της ΦΑΓΕ έως τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η εταιρεία ασχολήθηκε κυρίως με τη μικρής κλίμακας παραγωγή και διανομή παραδοσιακού ελληνικού γιαουρτιού. Το 1975, η ΦΑΓΕ έγινε η πρώτη εταιρεία που εισήγαγε επώνυμα προϊόντα γιαουρτιού στην ελληνική αγορά.
Το 1981 άρχισαν οι εξαγωγές προς την ευρωπαϊκή αγορά, και τη δεκαετία του 90 ‘90 στις ΗΠΑ. Επίσης το 1991 η ΦΑΓΕ εισήλθε στην τυροκομική αγορά, κατασκευάζοντας κυρίως παραδοσιακό ελληνικό τυρί, ενώ το 1993 εισήλθε στην αγορά φρέσκου γάλακτος.
Η σκυτάλη στη νέα γενιά
Το 2000 η τρίτη γενιά της οικογένειας Φιλίππου ανέλαβε τη διοίκηση της ΦΑΓΕ. Οι Αθανάσιος και Αθανάσιος – Κύρος, γιοι των Γιάννη και Κυριάκου. Η Έλενα, κόρη του Κυριάκου και σύζυγος του εφοπλιστή και επιχειρηματία Γιάννη Κουμάνταρου θα ασχοληθεί περισσότερο με την Elbisco, όπου είχε συμμετοχή η ΦΑΓΕ.
Με την ανάληψη της διοίκησης απ’ τη νέα γενιά η προσπάθεια για εξωστρέφεια της εταιρείας εντείνεται. Το άνοιγμα στην αμερικανική αγορά ήδη έχει αποδώσει και δημιουργείται το 2008 το εργοστάσιο της ΦΑΓΕ στην Πολιτεία της Ν. Υόρκης.
Ήδη υπάρχει και σχέδιο για εργοστάσιο επί ευρωπαϊκού εδάφους. Ωστόσο η κρίση θα φέρει τα πρώτα σημαντικά πλήγματα στον όμιλο. Η απόφαση το 2012 για μεταφορά της έδρας στο Λουξεμβούργο αν και δύσκολη υποστηρίχθηκε και απ’ τον Κυριάκο. Προείχε η θωράκιση της εταιρείας απ’ την ελληνική κρίση που τότε κορυφώνονταν και η διασφάλιση φθηνής χρηματοδότησης απ’ το εξωτερικό για τον διεθνοποιημένο όμιλο. Κάπως έτσι δημιουργείται η Fage International, η οποία πλέον έχει το ρόλο μητρικής. Η μεταφορά της έδρας ήταν ένα βήμα. Γιατί ακολούθησαν και άλλα. Μεταξύ άλλων η ΦΑΓΕ αποχώρησε από την αγορά του φρέσκου γάλακτος, πούλησε το εργοστάσιο στο Aμύνταιο Φλώρινας, πούλησε τη συμμετοχή της ΦAΓE σε Elbisco και BIΣ, και γενικώς κινήθηκε σε μία στρατηγική «λιγότερη Ελλάδα και περισσότερο εξωτερικό».
Εντός του δύσκολου για τη χώρα 2015 έχει δρομολογηθεί ήδη και η δημιουργία εργοστασίου στο Λουξεμβούργου, θέτοντας ερωτηματικά για το μέλλον του εργοστασίου στη Μεταμόρφωση. Ωστόσο το σχέδιο θα ναυαγήσει έπειτα από περιπέτειες αρκετών ετών.
Σήμερα ο όμιλος ΦΑΓΕ έχει παρουσία σε 32 χώρες και τα προϊόντα του βρίσκονται στα ράφια περίπου 300 σούπερ μάρκετ διεθνώς. Το 2020 οι πωλήσεις του ομίλου ήταν στα 521 εκατ. ευρώ. Το 85%περίπου ήταν στο εξωτερικό!
