Ο Μάνος Στεφανίδης μιλά για τον Τζουλιάνο Καγκλή

Ο Μάνος Στεφανίδης έχει αναλάβει την επιμέλεις της έκθεσης του εικαστικού Τζουλιάνο Καγκλή στη γκαλερί C.K Λευκωσίας και γράφει για εκείνον δύο λόγια. 

«Για τις φαντασμαγορίες του Τζ. Καγκλή»

Πως σπαταλιέται δημιουργικά το σκοτάδι.

Πώς ξεχωρίζει ο σημαντικός ζωγράφος από τον συνηθισμένο; Σε τί διαφοροποιείται η καλλιτεχνική αξία από τη μετριότητα; Ποιά είναι τα κριτήρια που μάς πείθουν ότι ένα έργο θα αντέξει στο χρόνο;

Προσωπικά πιστεύω πώς αληθινός καλλιτέχνης είναι αυτός που πρώτον επιτυγχάνει μέσα από επώδυνη, συχνά, προσπάθεια εκείνο το προσωπικό ύφος το οποίο θα είναι εύκολα αναγνωρίσιμο από τον θεατή και δεύτερον αυτός που μέσα από το προσωπικό, το κατακτημένο ύφος επιχειρεί ανανέωση της φόρμας,  ανανέωση της έκφρασης. Αυτές κατά τη γνώμη μου είναι οι δύο βασικές προϋποθέσεις που καθιστούν ένα έργο, αληθινό έργο τέχνης. Έργο δηλαδή που είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τον χρόνο και την ιστορία.

Παρακολουθώντας την εξέλιξη του ζωγράφου Τζουλιάνο Καγκλή, από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση στον καλλιτεχνικό χώρο, μπορώ να πω ότι σήμερα έχει ωριμάσει εντυπωσιακά χωρίς να έχει τυποποιηθεί και έχει κατακτήσει το προσωπικό ύφος, την  δηλαδή ιδιαίτερη γραφή που τον καθιστά ξεχωριστό χωρίς όμως να υποκύπτει στις ευκολίες του ύφους αυτού. Δηλαδή η παραγωγή του δεν είναι ποτέ μαζική, τυποποιημένη αλλά πάντα ανανεωμένη και πειραματική. Επιπλέον σε κάθε καινούργια ενότητα έργων που ο Καγκλής προτείνει, επιχειρεί σαφώς την  υπέρβαση των όποιων κεκτημένων του ρισκάροντας και αποδομώντας εικαστικές βεβαιότητες. Αυτό εξάλλου το στοιχείο της αποδόμησης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της προσωπικής του αισθητικής εφόσον σχετίζεται με την διαρκή επίτευξη ενός "ομιχλώδους" αποτελέσματος ανάμεσα στο στέρεο και το υδαρές μάλιστα όπου το ασαφές ή και αφηρημένο ανάγεται σε πρώτιστη, ζωγραφική αξία.

Αποτελεί άποψη.

Θα μπορούσε αυτό το σύντομο, εισαγωγικό κείμενο να σταματήσει εδώ αφήνοντας τον θεατή να γράψει, δηλαδή να αντιληφθεί τα υπόλοιπα, σύμφωνα με τη δική του αισθητική και κρίση. Αν επιχειρώ μερικούς ακόμα χαρακτηρισμός κι αν γράφω λίγα, περισσότερα λόγια, δεν είναι για να προκαταλάβω τον υποθετικό αναγνώστη μου ούτε για να διαφημίσω το προτεινόμενο "προϊόν" αλλά για να συμβάλω στην όσο το δυνατόν πληρέστερη κατανόηση του. 

Μέχρι τώρα τα κείμενα που αφιέρωνα στον Τζουλιάνο Καγκλή ήταν περισσότερο "λυρικά", ατμοσφαιρικά. Όμως τώρα θέλω να επιμείνω σ' ένα μάλλον "τεχνοκρατικό", πιο εξειδικευμένο σημείωμα. Και τούτο γιατί πιστεύω πως η τωρινή ενότητα της ζωγραφικής του δεν χρειάζεται κανενός είδους φιλολογικά υποστηρίγματα αλλά μπορεί να προσεγγιστεί με τρόπο πεζό μεν αλλά και πιο αντικειμενικό.

Επειδή για έναν κριτικό τέχνης είναι πιο εύκολο να γράφει "ποιητικά" αν και συχνά αυτού του είδους τα κείμενα μπορούν να ταιριάζουν σε περισσότερους από έναν καλλιτέχνες. Το δύσκολο παραμένει να μιλήσεις για τη ζωγραφική μέσα από την ίδια τη ζωγραφική, χωρίς μεταφυσικές αναφορές. Και τότε η ποίηση, αν υπάρχει, θα προκύψει από μόνη της. 

Πώς υπηρετεί λοιπόν αυτήν τη φορά ο Τζουλιάνο την επιθυμητή φαντασμαγορία των εικόνων του, δηλαδή το ταξίδι στο υπερβατικό μέσω των χρωμάτων και των σχημάτων; Με ποιούς τρόπους καθοδηγεί τον θεατή του σε μυστικά τοπία, κλειστούς, περίκλειστους κήπους, θάλασσες χωρίς αρχή ή τέλος, σώματα γυναικών που χορεύουν ή κοιμούνται ή χάνονται ή είναι έτοιμες να αναληφθούν στον ουρανό σαν την ωραία Ρεμέδιος του  Μάρκες ή θαυματοποιούς αποφασισμένους να επιτύχουν ένα ακόμα, ανώφελο, θαύμα μπροστά στα μάτια των παιδιών που ούτως ή άλλως τα καταλαβαίνουν όλα;

Ο Τζουλιάνο Καγκλής επιμένει σε εκείνη την ζωγραφική εικόνα που μετεωρίζεται ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, στην δοσμένη πραγματικότητα και σε ό τι την ανατρέπει αλλά και σ' εκείνη τη φυγή προς το ονειρικό που δεν είναι ούτε δουλεία, δειλία, ούτε πρόσχημα αλλά τρόπος ζωής. Εκείνον τον τρόπο ζωής που έχει ο ίδιος επιλέξει για τον εαυτό του αλλά και για όσους μοιράζονται τις ίδιες αγάπες μ' αυτόν. έπειτα ξέρετε πόσο σκοτάδι πρέπει να σπαταληθεί για να υπάρξει λίγο φως ώστε να αναδυθούν στέρεες οι εικόνες από την ομίχλη της ανυπαρξίας τους; Αν δείτε με προσοχή τους τελευταίους πίνακες του Τζουλιάνο Καγκλή θα το καταλάβετε.

ΥΓ. Μου αρέσει όταν επισκέπτομαι το εργαστήρι του Τζουλιάνο που ανάμεσα στα μισοτελειωμένα έργα και το χάος από τις προετοιμασίες υπάρχει, σε μιαν άκρη κολλημένη, μία παλιά  εφημερίδα με την φωτογραφία του Νικολάου Γύζη. Μου αρέσει, μ' άλλα λόγια, που ένας νεότερος ζωγράφος συνομιλεί με το παρελθόν και σέβεται τη μικρή αλλά ουσιαστική παράδοση της ελληνικής ζωγραφικής. Μου αρέσουν οι ζωγράφοι που δεν είναι κολλημένοι σ' έναν ψευδεπίγραφο μοντερνισμό αλλά που ανακαλύπτουν τον μοντερνισμό μέσα από την προσωπική τους έρευνα και τις προσωπικές τους αγάπες.