Από το ντιβάνι του ψυχιάτρου στο σαλόνι του διανοούμενου

Γράφει ο κριτικός κινηματογράφου Ρόμπι Εκσιέλ στο θέμα του με τίτλο Ο γύρος της Ελλάδας (και του κόσμου) σε 51 ταινίες στο Πρώτο Πλάνο, το περιοδικό του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το ντοκιμαντέρ Αγγελος Κατακουζηνός: Στη Λεγεώνα της Τιμής: «Ο Βίκτωρ Δήμας μας συστήνει τη ζωή και το άγνωστο σχεδόν έργο του πρωτοπόρου νευροψυχίατρου και μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών, ο οποίος συνδέθηκε με την πνευματική και καλλιτεχνική δραστηριότητα της “γενιάς του ‘30” ως αναπόσπαστο κομμάτι της».

Το διαρκείας 45 λεπτών έγχρωμο ντοκιμαντέρ με πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό και ισχυρά τεκμηρίωση μέσω εξιστορήσεων προσώπων που με τον ένα ή άλλο τρόπο τον Άγγελο Κατακουζηνό προβλήθηκε στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ( και πιο συγκεκριμένα, στην ενότητα Από οθόνη σε Οθόνη, όπου σκηνοθέτες κάνουν μια αποφασιστική μετάβαση από τη μικρή οθόνη του τηλεοπτικού δέκτη στη Μεγάλη Οθόνη της κινηματογραφικής αίθουσας). Μάλιστα, ήταν μια από τις συμπαραγωγές της Cosmote TV που συμμετείχαν στο Φεστιβάλ. Το ντοκιμαντέρ έχει ήδη προβληθεί στο Cosmote History στην συνδρομητική πλατφόρμα της Cosmote TV.

Όπως επισημαίνει η ιστορικός Μαρία Σαμπατακάκη που συμμετείχε στην ομάδα της παραγωγής «το ντοκιμαντέρ αφηγείται με τον δικό του τρόπο μκια ιστορία που ισορροπεί ανάμεσα στο ντιβάνι του ψυχιάτρου και το σαλόνι του διανοούμενου. Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται την άγνωστη ιστορία ενός νευρο-ψυχιάτρου που διακρίθηκε για τον προοδευτισμό και την καινοτομία του. Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών, ο Κατακουζηνός υπήρξε ένας εξ αυτών που έβαλαν τα θεμέλια της ψυχιατρικής επιστήμης στην Ελλάδα. Η σημαντική του διαδρομή συνάντησε την άρνηση της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας να τον δεχτεί στους κόλπους της, παρά τη διεθνή του καταξίωση.

Τα ενδιαφέροντα του Κατακουζηνού δεν περιορίστηκαν ωστόσο μόνο στην επιστήμη του. Μέλος της περίφημης «γενιάς του ‘30» συνδέθηκε με όλους τους πρωτοπόρους του πνεύματος της εποχής του, δημιουργώντας ένα από τα σημαντικότερα «φιλολογικά σαλόνια» της Αθήνας.

To ντοκιμαντέρ επιχειρεί τη σύνθεση ενός ιστορικού αφηγήματος, ακολουθώντας τεκμηριωτική σε realtime διαδικασία. Προβάδισμα δίνεται στην προσωπική μαρτυρία που λόγω της υποκειμενικότητας της εξετάζεται κατ’ αντιπαράσταση».

Οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ : Την ευθύνη της σκηνοθεσίας είχε ο Βίκτωρ Δήμας, ενώ η Μαρία Σαμπατακάκη επικεφαλής της ομάδας δημόσιας ιστορίας hιστορισταί είχε την ευθύνη για το σενάριο και την ιστορική επιμέλεια. Στην συλλογή και την έρευνα υλικού η Κατερίνα Κοφφινά και ο Μελέτης Ζαχαράκης (hιστορισταί). Στη διεύθυνση φωτογραφίας ο Γιάννης Κορφιάτης, στο μοντάζ ο Γρηγόρης Μάντης, στη ηχοληψία ο Βασίλης Λουκανίδης και στη μουσική ο Λευτέρης Σαμψών.

Στους τίτλους του ντοκιμαντέρ απευθύνονται – για μια ακόμη φορά ιδιαίτερες ευχαριστίες σε όλους όσοι συμμετείχαν μιλώντας μπροστά στη κάμερα για τον Κατακουζηνό ή παραχώρησαν αρχειακό υλικό. Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζονται: Λήδα Κατακουζηνού-Βαρδινογιάννη, Λίλη Βενιζέλου, Λίλα Εμπειρίκου, Σούζυ Καπογιαννοπούλου-Μπίρη, Σοφία Πελοποννησίου – Βασιλάκου, γραμματέας ΔΣ Ιδρύματος Κατακουζηνού, Ναταλία Βογκέικωφ, Υπεύθυνη Αρχείων Αμερικανικής Σχολής, Φωτεινή Στυλιανοπούλου, Πρόεδρος Ινστιτούτου Παστέρ, Φοίβος Λεωνίδας Κόσκος, τ. Διευθύων Σύμβουλος Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Παραχώρησαν ευγενικά αρχειακό υλικό και χώρους γυρισμάτων: Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, Ινστιτούτο Παστέρ, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Δρομοκαϊτειο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, Αρχείο Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Ευγενίδη, Αρχείο Handris Lines. Τέλος, η Ευγενία Μπουρνόβα, καθηγήτρια στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παραχώρησε χρήσιμα στοιχεία για την έρευνα των συντελεστών του ντοκιμαντέρ.